Mitropolit karlovački Mojsije
Mojisije Putnik (Novi Sad, 25. mart 1728 — Beč, 28. jun 1790) je bio srpski pravoslavni mitropolit karlovački od 1781. do 1790. godine.[1]
| Mojsije Putnik | |
|---|---|
 Mojsije Putnik, portret Stefana Gavrilovića iz 1782. godine | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 25. mart 1728. |
| Mesto rođenja | Novi Sad, Habzburška monarhija |
| Datum smrti | 28. jun 1790. (62 god.) |
| Mesto smrti | Beč, Habzburška monarhija |
| Mitropolit karlovački | |
| Godine | 1781—1790. |
| Prethodnik | Vićentije Jovanović Vidak |
| Naslednik | Stefan Stratimirović |
Biografija
urediPotiče od stare srpske plemićke porodice sa Kosova, koja je dobila ugarsko plemstvo 1621. godine. Jedan od njegovih potomaka bio je srpski vojvoda Radomir Putnik.[2] Rođen je na praznik Blagovesti, od oca Albula i majke Milice. Opismenio se u Karlovcima kod učitelja Petra Rajkovića.
Rukopoložen je za đakona u sabornoj crkvi Sv. Nikole u Karlovcima 15. avgusta 1746. godine. Stupio je u službu kod patrijarha srpskog Arsenija IV. Postao je arhiđakon isto u Karlovcima 4. oktobra 1749. godine. Postrižen je i stupio u monaški čin 1. novembra 1749. godine u manastiru Rakovcu. Javlja se od 11. aprila 1753. godine kao arhijerejski i mitropolijski protosinđel u bratstvu fruškogorskog manastira Rakovca.[3] On je već 1754. godine arhimandrit rakovački.[4]
Na tronu episkopskom u Bačkoj, nalazio se 1757-1774. godine. Osnovao je 1765. godine u Novom Sadu Bogoslovsku školu (za klirike i parohe) u kojoj je predavao koviljski arhimandrit Jovan Rajić. Vladika je bio "protektor" Rajićev u njegovoj mladosti. Kada je 1768. godine umro mitropolit Pavle Nenadović izabrali sa ga episkopi za administrator mitropolije, ali ga državna vlast nije htela priznati.[5] Zatim je postao temišvarski episkop sa stolicom u Temišvaru 1774-1781. godine. Bio je na čelu srpske Karlovačke mitropolije u Austriji 1781-1790. godine. Bio je veoma učen jerarh, naklonjen prosveti. Za vreme njegove uprave Mitropolijom car Josif II izdao je Patent o toleranciji (ravnopravnosti) pravoslavne i rimokatoličke vere, ali ukinuo 700 pravoslavnih manastira sa 20.000 monaha.
Poslao je talentovanog umetnika Zaharija Orfelina sa preporukom, da se usavršava kod Kurcbeka u Beču.[6] Godine 1786. mitropolit Mojsije je učestvovao u imenovanja za vladiku Petra I Cetinjskog.
U njegovo vreme vođen rat Tursko-austrijski rat (1787—1792), umro je car Josif II, a nasledio ga je Leopold II. Zatražio je od vladara da odobri održavanje Temišvarskog crkveno-narodnog sabora u jesen 1790. godine.[7]
Umro je početkom leta 1790. godine. Sahranjen je u Sent Andreji u Uspenjskoj crkvi.
.jpg)
Vidi još
urediReference
uredi- ^ Vuković 1996, str. 338-339.
- ^ "Godišnjica Nikole Čupića", Beograd 1936.
- ^ "Srpski sion", Sremski Karlovci 15. april 1904.
- ^ "Srpski sion", Sremski Karlovci 30. septembar 1906.
- ^ "Srpski sion", Sremski Karlovci 2. maj 1893.
- ^ "Školski list", Sombor 1. januar 1907.
- ^ „Srpska Pravoslavna Crkva - Mitropolija Dabrobosanska”. www.mitropolijadabrobosanska.org. Pristupljeno 2023-01-31.
Literatura
uredi- Vuković, Sava (1996). Srpski jerarsi od devetog do dvadesetog veka. Evro, Unireks, Kalenić.
- Gavrilović, Vladan (2005). Temišvarski sabor i Ilirska dvorska kancelarija (1790-1792). Novi Sad: Platoneum.
- Gavrilović, Slavko (1981). „Srbi u Habsburškoj monarhiji od kraja XVIII do sredine XIX veka”. Istorija srpskog naroda. knj. 5, sv. 2. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 5—106.
- Gavrilović, Slavko; Petrović, Nikola (1972). Temišvarski sabor 1790. Sremski Karlovci: Arhiv Vojvodine.
- Popović, Dušan J. (1959). Srbi u Vojvodini. Knj. 2: Od Karlovačkog mira 1699 do Temišvarskog sabora 1790. Novi Sad: Matica srpska.
- Popović, Dušan J. (1963). Srbi u Vojvodini. Knj. 3: Oo Temišvarskog sabora 1790 do Blagoveštenskog sabora 1861. Novi Sad: Matica srpska.
- Slijepčević, Đoko M. (1966). Istorija Srpske pravoslavne crkve. knj. 2. Minhen: Iskra.
