Milica Ninković

Milica Ninković (Novi Sad, 30. januar 1854 — Kragujevac, 18. novembar 1881) bila je srpska feministkinja, pedagog i prevodilac i prva žena socijalista u Srbiji.

Milica Ninković
Milica (levo) sa sestrom Ankom
Lični podaci
Puno ime	Milica Todorović Ninković
Datum rođenja	(1854-01-30)30. januar 1854.
Mesto rođenja	Novi Sad, Austrougarska
Datum smrti	18. novembar 1881.(1881-11-18) (27 god.)
Mesto smrti	Kragujevac, Kneževina Srbija
Obrazovanje	Pedagoški fakultet u Cirihu
Zanimanje	feministkinja, pedagog i prevodilac
Porodica
Supružnik	Pera Todorović
Roditelji	Jelisaveta

Biografija

Rođena je 1854. godine u Novom Sadu, gde je odrasla, završila osnovnu, a potom i Devojačku školu. Imala je sestru Anku Ninković, koja se kao i Milica borila za pravo žena i bila zagovornica socijalističkih ideja, brata Dušana, a majka joj je zvala Jelisaveta i bila je iz Elemira.

Još kao izuzetno mlada, Milica je bila aktivna u Ujedinjenoj omladini srpskoj, a posebno se isticala i oduševljavala socijalističkim idejama Svetozara Markovića koga je upoznala kada je imala 16. godina, koji je kao politički emigrant boravio u Novom Sadu i bio kućni učitelj Milice.
Iako je Miličin otac bio izraziti konzervativac, a majka Jelisaveta patrijahalna žena, vaspitanja u duhu pravoslavlja, Svetozar Marković, koji se smatra osnivačem socijalističkog pokreta u Srbiji, postao je njihov porodični prijatelj.

Obrazovanje

Na nagovor Svetozara Markovića, posle završene srednje škole, Milica je nastavila školovanje i zajedno sa sestrom Ankom Ninković, upisala Pedagoški fakultet u Cirihu, koji je studirala od 1872 - 1874. godine. Tokom boravka u Cirihu, pored studiranja, Milica je bila na predavanjima i diskusijama o političkim, socijalnih i ekonomskih temama, koje je obrađivala i slala ih Svetozaru Markoviću, a on ih je objavljivao u svom listu Zastava.

U to vreme, beogradska štampa je otvoreno tražila da se studenti iz Ciriha vrate u svoje domove, jer je taj grad u to doba nazivan i evropski centar socijalizma. Ipak, Milica je ostala u Cirihu, gde je pored pedagogije učila književnost, umetnost, istoriju i jezike i tako želela da se što bolje pripremi za karijeru nastavnice. Pored maternjeg srpskog, govorila je nemački, fracuski i ruski jezik, a služila se engleskim i italijanskim jezikom.

Aktivizam

Nakon završetka fakulteta, u avgustu 1874. godine, Milica se vraća u Srbiju i odlazi u posetu Svetozaru Markoviću, koji je tada bio u požarevačkom zatvoru. Marković, svestan obrazovanja Milice, posavetovao je da otvori žensku školu i dao im uputstva i pričao o metodama vaspitanja devojaka.

I ovog puta, na sugestiju Markovića, Milica i njena sestra Anka podnele su zahtev za otvaranje ženske škole u Kragujevcu, koji je odbijen od strane Ministarsva prosvete.

Nakon nekog vremena, na mesto ministra prosvete došao je naučnik Stojan Novaković, koji se smatrao liberalnijim i tolerantnijim od njegovog prethodnika Nikole Hristića i većine političara tog vremena.

Nakon drugog zahteva, uz pomoć sestre Anke, Milica je otvorila Žensku školu u Kragujevcu, međutim posle kratkog vremena, nova Vlada je obustavila rad škole, a Milicu označila kao politički sumnjivu osobu i komunistu.

Zajedno sa svojom sestrom Ankom, Milica je u pratnji policije sprovedena iz Kragujevca u Beograd, gde im je policija saopštila da obe moraju da napuste državu, jer su smatrane stranim državljankama.
Da bi ostala u Srbiji, Milica je sklopila fiktivan brak sa Perom Todorovićem, jednim od osnivača i vođom Narodne radikalne stranke.

Nakon udaje, Milica se vraća u Kragujevac i postaje izuzetno popularna u tom gradu, zbog svog političkog delovanja. U to vreme, suprugu Peri Todoroviću pomagala je oko uređivanja lista Srpsko oslobođenje.

Milica se čitavog života u Srbiji borila za pravo žena, protiv nepravde koju je osetila i na svojoj koži, a najviše se zalagala za prava školovanja žena.
Kada je imala 22. godine, za vreme prvog srpsko-turskog rata, dobrovoljno je učestvovala negujući ranjenike po bolnicama širom Srbije, 1876. i 1877. godine. Nakon rata, radila je za britansko poslanstvo u Beogradu, da bi nakon nekog vremena njen suprug emigrirao je u Novi Sad, a Milica mu se pridružila.
Milica uspeva da preko lekarke iz Rusije, koju je upoznala tokom studiranja, dobije stipendiju za Medicinski fakultet u Petrovgradu, gde odlazi 1878. godine. Iako je zbog urušenog zdravlja prekinula studiranje, uz pomoć prijateljica nastavila je svoje studije medicine u Cirihu, gde je studirala i pedagogiju nekoliko godina ranije. Milica se ponovo razbolela, pa je zbog lošeg zdravstvenog stanja napustila studije medicine i vratila se u Novi Sad. U Srbiji nije dugo boravila, napustila ju je i otišla u Pariz, zajedno sa svojim mužem koji je prognan iz zemlje.
Nakon što je državnik Jovan Ristić izgubio vlast, svi politički izganici u Srbiji su dobili pomilovanje, pa se Milica zajedno sa svojim suprugom vratila u otadžbinu. Kada se vratila u Srbiju, osnovala je jednu od prvih feminističkih organizacija u Novom Sadu, 1880. godine.

Milica se bavila i prevodilačkim poslom. Sa francuskog na srpski jezik prevela je nekoliko knjiga, a među njima i knjigu Istorija jednog zločina, Viktora Igoa, dok je sa srpskog na ruski jezik prevela delo Srbija na Istoku, Svetozara Markovića. Sa srpskog na nemački jezik prevela je raspravu svog supruga Pere Todorovića, Uništenje estetike/.

Smrt

Preminula je od tuberkuloze u 27. godini života, 18. novembra 1881. godine, u domu svoje sestre Anke u Kragujevcu/ Milica Ninković se smatra prvom ženom koja je učestvovala u organizovanju i propagiranju socijalističkog pokreta.

U Novom Sadu postoji Ulica Sestara Ninković, posvećena Milici i Anki Ninković, a u Kragujevcu zgrada medicinske škole nosi isto ime.

Literatura

• Pantelić, Ivana (2005). „Ninković (Ninkovich), Milica (Todorović, Todorovich)”. Ur.: Haan, Francisca de; Daskalova, Krassimira; Loutfi, Anna. Biographical Dictionary of Women's Movements and Feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th Centuries. New York: Central European University Press. ISBN 978-963-7326-39-4.