Manastir Dokmir
Manastir Dokmir se nalazi u istoimenom selu, na teritoriji opštine Ub. Pretpostavlja se da je sagrađen u drugoj polovini 14. veka i pripada Eparhiji valjevskoj Srpske pravoslavne crkve. Manastirska crkva posvećena Vavedenju Presvete Bogorodice predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture od velikog značaja.[1]
| Manastir Dokmir | |
|---|---|
 Crkva Vavedenja Bogorodičinog | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Dokmir |
| Opština | Ub |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 14. vek |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture od velikog značaja |
| Vlasnik | Eparhija valjevska |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
| www | |
Izgled crkve
urediPretpostavke da je crkva Bogorodičinog Vavedenja manastira u Dokmiru sagrađena u drugoj polovini 14. veka osnažuju kamena plastika rudimentarnih motiva pletenica na doprozornicima kao i dva stećka (jedan neposredno uz južnu fasadu, a drugi kao nosač časne trpeze).
Ipak, današnja jednobrodna građevina sa spolja polukružnom apsidom, sa kupolom cilindričnog tambura oslonjenom na moćne pilastre i talasasto izvijenih krovnih venaca dobila je taj oblik u velikoj obnovi izvedenoj 1734. Masivni kontrafori uz severnu fasadu naknadno su ozidani kao statička ojačanja, a tek sredinom 20. veka pred crkvom je izgrađena skromna priprata. Od starog dokmirskog ikonostasa sačuvao je nekoliko ikona koje po naglašenom crtežu i ekspresivnosti predstavljaju dela konzervativnijih slikara iz kruga Teodora Stefanovića Glogovca ili Hadži Ruvima. Prestone ikone, koje danas nisu u Dokmiru, izgleda da su još 1791. poklonjene novoj crkvi u Miličinici.
Veliki ugled manastir je uživao od sedamdesetih godina 18. veka, kada je oformljena dvogodišnja škola umetničkih zanata, u kojoj su prva ikonopisna znanja stekli značajni slikari toga perioda kao i ličnosti koje su se kasnije istakle u ustancima za oslobođenje od Turaka. Sondažna slikarsko-konzervatorska istraživanja, izvedena 1988. godine, pokazala su da pod malterom nema ostataka živopisa.[2]
U nedelju 3. februara 1991. godine u Žitomisliću, svečano su sahranjene mošti Žitomislićkih Novomučenika. Zatim su paravojne formacije Hrvatskih odbrambenih snaga (HOS) pod vođstvom Blaža Kraljevića, polovinom juna 1992. godine, manastir spalili i srušili. Sestrinstvo sa igumanijom Evpraksijom i duhovnikom igumanom Jovanom (Nedićem) izbeglo je iz manastira nekoliko sedmica pre hrvatske agresije. Utočište su našli u manastiru Dokmir kraj Uba. Igumanija Evpraksija je umrla 2007.
Galerija
uredi
Vidi još
urediReference
uredi- ^ Zavod za zaštitu spomenika kulture Valjevo
- ^ „Centralni registar”. Arhivirano iz originala 02. 11. 2013. g. Pristupljeno 29. 10. 2013.
Literatura
uredi- Zavod za zaštitu spomenika kulture Valjevo: "Spomeničko nasleđe Kolubarskog i Mačvanskog Okruga" . . Ваљево. 2006. ISBN 978-86-904745-2-3. COBISS.SR 131307532
