Logor na ostrvu Pag
Logor na ostrvu Pag je jedan od prvih i najzloglasnijih ustaških logora i sastojao se iz dva dela: logora Slana i logora Metajna. Formiran je 25. juna 1941, a raspušten avgusta iste godine kad je Pag predat Italijanima. Prve žrtve bili su Jevreji iz Zagreba, a potom su dovođeni Srbi i Jevreji iz raznih krajeva. Ustaše su ih ubijale klanjem ili bacanjem u jamu u predelu Furnaže. Kao jedan od prvih ustaških logora, logor na Pagu bio je u pravom smislu reči koljačka škola u kojoj su profesori bili monstruozni zlikovci.
| Logor na ostrvu Pag | |
|---|---|
| Koncentracioni logor | |
  | |
| Koordinate | 44° 30′ 23″ S; 15° 00′ 36″ I / 44.5064° S; 15.0101° I |
| Poznat po | genocidu nad Srbima i Jevrejima |
| Mesto | Ostrvo Pag, NDH (kasnije Italija koja je rasformirala ustaški logor) |
| Pod kontrolom |  Nezavisna Država Hrvatska |
| Postojao | 1941 |
Za nepuna tri meseca postojanja (25. jun 1941 — kraj avgusta 1941) kroz logor Slana je prošlo oko 16.000 zatvorenika. Najveći broj je pobijen (samo u Jadovno na pogubljenje poslano je 3.000 Srba), a manji deo upućen u Jasenovac.
Logor Metajni na Pagu je bio isključivo za žene i decu, i neutvrđen je tačan broj žrtava.
Na ostrvo Pag, u logore smrti logoraši su dopremani u velikom broju iz sabirnog logora u Gospiću preko Karlobaga, kroz takozvana Velebitska vrata.
Na prilazu plaži Suha je 7. septembra 1975. godine podignuto spomen-obeležje. Tokom rata u Hrvatskoj spomen-ploča je uništena. Spomen-ploča je obnovljena 26. juna 2010. godine, ali je posle samo tri dana uništena.[1]
Koordinacija jevrejskih opština, udruženje „Jadovno 1941“, Savez antifašističkih boraca i Srpsko narodno vijeće, postavili su novu spomen-ploču žrtvama Slane i Metajne (delovima kompleksa ustaškog koncentracionog kompleksa Jadovno) 29. juna 2013. međutim, u noći između 18. i 19. jula 2013., ploča je uništena po treći put.[2][3] Do nekadašnjeg logora Slano je teško stići jer do njega nema puteva sem kozjih staza koje su veoma strme i po isključivo kamenitom tlu. Može se doći nakon jednog sata hoda od poznate turističke plaže "Ručica" koja se nalazi kod Metajne, krećući se u pravcu istoka prema Velebitu preko pomenutih staza. Ostaci logora su još uvek vidljivi jedno stotinak metara uzbrdo od uvale Slano.
Reference
uredi- ^ Blic Online | Ponovo nestala spomen-ploča u ustaškom logoru Slana Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. septembar 2013), Pristupljeno 8. 4. 2013.
- ^ RTS: „Uništena spomen-ploča žrtvama ustaša“, pristup 18.8.2013
- ^ Dokumenta ' centar za suočavanje s prošlošću: „Uništena spomen-ploča žrtvama ustaškog logora Slana i Metajna na Pagu / Priopćenje SNV-a i Koordinacije židovskih općina u RH“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. septembar 2013), pristup 18.8.2013
Spoljašnje veze
uredi- Radio televizija Republike Srpske: NESTALA TEK POSTAVLjENA SPOMEN-PLOČA NA PAGU 30.06.2010. (jezik: srpski)
- Udruženje potomaka i poštovalaca žrtava kompleksa ustaških logora Jadovno 1941: NE ZABORAVITI ŽRTVE JADOVNA - SRBE I JEVREJE (jezik: srpski)
- Udruženje potomaka i poštovalaca žrtava kompleksa ustaških logora Jadovno 1941. (jezik: srpski)
- Američki profesor pronosi istinu o paškim logorima smrti („Politika“, 10. septembar 2015)
- Italijani o stradanju Srba
Literatura
uredi- ^ „Pavelić“, Šime Balen, pp. 78–80