Krstarica Emden

Emden
Emden
	Laka krstarica Emden oko 1910.
Opšti podaci
Karijera	Nemačko carstvo
Porinut	1908.
U službi od	1908-1914.
Sudbina	Potopljena u bici kod Kokosovih ostrva.
Glavne karakteristike
Deplasman	3.650 t
Dužina	118 m
Širina	13.5 m
Gaz	5.5 m
Pogon	parna mašina;
Snaga	13.300 KS
Brzina	24 čvora (42 km/h)
Posada	360
Naoružanje	10 x 105 mm; 2 torpedne cevi
Oklop	palubni oklop do 80 mm

Krstarica Emden je nemačka laka krstarica iz Prvog svetskog rata, porinuta 1908. Istakla se uspešnim krstaričkim ratovanjem u Indijskom okeanu, od početka rata do potapanja u bici kod Kokosovih ostrva, 9. novembra 1914.^[1]

Karakteristike

Porinut 1908, Emden je bio krstarica deplasmana 3.650 t, brzine 24 čvora, naoružana sa 10 topova 105 mm i 2 torpedne cevi. Posada je brojala 360 ljudi.^[1]

Ratni put

Početkom Prvog svetskog rata bila je u sastavu nemačke Krstaričke eskadre na Dalekom istoku. Saznavši 3. avgusta 1914. iz radio-depeša za izbijanje rata, komandant Emdena, kapetan Fregate Karl Miler, uputio se prema pomorskoj komunikaciji Šangaj - Vladivostok, tu zaplenio parobrod ruske Dobrovoljne flote Rjazanj i dopratio ga 6. avgusta u Čing-Tao. Zatim se sa pomoćnom krstaricom Princ Ajtel Fridrih i trgovačkim brodom Markomanija pridružio 12. avgusta Krstaričkoj eskadri na sidrištu ostrva Pagana na Marijanskim ostrvima. Odatle su Emden i Markomanija (kao brod za snabdevanje) upućeni 14. avgusta u indijski okean da samostalno vode krstarički rat.^[1]

Indijski okean

Ratni put lake krstarice Emden 1914.

Njegova pojava u prvoj polovini septembra u Bengalskom zalivu, gde Britanci nisu računali sa neprijateljskim dejstvima, poremetila je sav pomorski saobraćaj. Britanci su bili primorani da pojačaju pomorske snage u Bengalskom zalivu vlastitim i savezničkim brodovima, da organizuju konvoje i preduzmu gonjenje Emdena.^[1]

Menjajući operacijske zone i nanoseći udare tamo gde mu se protivnik nije nadao, Miler je vešto izbegavao poteru. Njegova dejstva olakšavalo je nekoliko zaplenjenih brodova natovarenih ugljem, koje je uzeo za pratioce.^[1]

Bitka kod Penanga

Noću 22/23. septembra Emden je uništio skladišta nafte u Madrasu, a u svitanje 28. oktobra izvršio je prepad na luku Penang na Malajskom poluostrvu u tu potopio rusku krstaricu Biser (rus. Жемчуг) i francuski razarač Musketa (fr. Mousquet), ne pretrpevši pritom nikakvih oštećenja.^[1]

Bitka kod Kokosa

Pošto je prekrcala preživele sa Muskete na jedan britanski parobrod, Emden se uputio prema Kokosovim ostrvima. Pri napadu na tamošnju kablovsku i radio stanicu, Emden je 9. novembra iznenadila jača australijska krstarica Sidnej (deplasman 5.490 t, 8 topova 152 mm, brzina 25.5 čvorova) i posle jednoipočasovne borbe teško ju je oštetila, pa je morala biti nasukana na ostrvo Nort Kiling (North Keeling Island).^[1]

Zaključak

Emden je potopio ukupno 15 trgovačkih brodova i 1 bager sa ukupno 70.825 BRT i vezala petnaestak protivničkih oklopnih krsaša i krstarica. Dejstva Emdena ubrajaju se među veoma uspele primere krstaričkog rata.^[1]

Reference

^ ^a ^b ^v ^g ^d ^đ ^e ^ž ^z ⁱ ^j ^k ^l ^lj ^m ⁿ Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 2), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1971), str.679.

Literatura

Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 2), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1971), str.679.

[:0-1] v ^g ^d ^đ ^e ^ž ^z ⁱ ^j ^k ^l ^lj ^m ⁿ Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 2), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1971), str.679.

[1]