Isa Jovanović

isa jovanović
isa jovanović
	Isa Jovanović
Lični podaci
Datum rođenja	24. april 1906.
Mesto rođenja	Izbište, kod Vršca, Austrougarska
Datum smrti	27. avgust 1983. (77 god.)
Mesto smrti	Beograd, SR Srbija, SFR Jugoslavija
Delovanje
Član KPJ od	1928.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Služba	NOV i PO Jugoslavije; 1941 — 1945.
U toku NOB	član GŠ NOV i PO Vojvodine
Predsednik Skupštine FK Crvena zvezda
Period	1951 — 1952.
Prethodnik	Mita Miljković
Naslednik	Sava Radojčić
Predsednik Narodne skupštine; Narodne Republike Srbije
Period	mart — decembar 1953.
Prethodnik	Siniša Stanković
Naslednik	Petar Stambolić
Heroj
Narodni heroj od	27. novembra 1953.
Odlikovanja

Isa Jovanović (Izbište, kod Vršca, 24. april 1906 — Beograd, 27. avgust 1983) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SFR Jugoslavije i SR Srbije, junak socijalističkog rada i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija

Rođen je 24. aprila 1906. godine u selu Izbištu, kod Vršca. Potiče iz zemljoradničke porodice. Njegova rođena sestra Anđelija-Anđa, takođe je bila aktivna u radničkom i revolucionarnom pokretu. Bila je prva žena Aleksandra Rankovića i poginula je juna 1942. godine u Gackom, kao borac Druge proleterske brigade, a posle rata je proglašena za narodnog heroja Jugoslavije.

Posle završene osnovne škole, pohađao je mehaničarski zanat u Vršcu. Još kao šegrt, 1921. godine, se uključio u sindikalni pokret i učestvovao u štrajkovima. Godine 1924. prešao je u Beograd, gde se zaposlio i postao član Nezavisnih sindikata (sindikalne organizacije kojom je rukovodila Komunistička partija). Po povratku sa odsluženja vojnog roka, 1928. godine zaposlio se u Beogradu i angažovao se u sindikalnom pokretu. Iste godine primljen je u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).

Zbog partijsko-revolucionarnog rada, često je puta hapšen i proganjan, od strane policije. Pošto je bio proteran u rodno mesto, zaposlio se u Vršcu, gde je takođe nastavio sa partijskim i sindikalnim radom. Kada je napustio Vršac, radio je u više mesta u Srbiji, Bosni i Hercegovini i ponovo u Beogradu, sve vreme ne prekidajući sa partijskim radom. U godinama neposredno pred početak Drugog svetskog rata angažovao se i u radu antifašističkih organizacija. Godine 1939. bio je uhapšen i izveden na suđenje, ali je u nedostatku dokaza bio oslobođen. Potom je, po direktivi Centralnog komiteta Komunističke partije Jugoslavije, napustio Beograd i prešao na partijski rad u Sarajevo, gde je primio dužnost sekretara Pokrajinskog komiteta KPJ za Bosnu i Hercegovinu. Oktobra 1940. godine je, kao delegat PK KPJ za BiH, učestvovao na Petoj zemaljskoj konferenciji KPJ, održanoj u Dubravi, kod Zagreba. Početkom 1941. godine bio je upućen na kurs pri CK KPJ za partijske sekretare.

Narodnooslobodilačka borba

Odmah posle početka Aprilskog rata, 1941. godine, vratio se u Vršac i kao dobrovoljac se prijavio u Jugoslovensku vojsku. Posle kapitulacije, pao je u nemačko zarobljeništvo, ali je uspeo da pobegne i ode u Beograd. Odatle se vratio u Sarajevo, gde je nastavio sa partijskim radom. Kao sekretar Pokrajinskog komiteta KPJ za BiH učestvovao je na Majskom savetovanju KPJ održanom u Zagrebu i po povratku aktivno radio na organizovanju ustanka u Bosni i Hercegovini. Bio je neposredni učesnik u sabotaži u zeničkoj železari, 1941. godine, kada je uhapšen i osuđen na smrt. Uz pomoć partijske organizacije, uspeo je da pobegne i zatvora i spasi se sigurne smrti. Sve do 1943. godine aktivno je učestvovao u Narodnooslobodilačkom pokretu Bosne i Hercegovine, kao član Glavnog štaba NOP odreda BiH.

Jula 1943. godine, odlukom Vrhovnog štaba NOV i POJ, prešao je u Vojvodinu, gde je preuzeo dužnost člana Glavnog štaba NOV i PO Vojvodine i organizacionog sekretara Pokrajinskog komiteta KPJ za Vojvodinu. Maja 1944. godine, otišao je na ostrvo Vis, gde je Vrhovnom štabu i CK KPJ referisao o razvoju Narodnooslobodilačke borbe u Vojvodini i primio direktive za dalji rad. Juna iste godine vratio se u Srem, koji je tada bio središte oslobodilačke borbe u Vojvodini, i nastavio sa radom. Član Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije bio je od njegovog Drugog zasedanja, održanog novembra 1943. godine u Jajcu.

Posleratni period

Spomen-ploča Isi Jovanoviću u rodnom Izbištu.

Posle oslobođenja Vojvodine, oktobra 1944. godine, učestvovao je na Prvoj konferenciji Narodnooslobodilačkog fronta Vojvodine, na kojoj je izabran za predsednika ove organizacije. Aprila 1945. godine na Sedmoj konferenciji Pokrajinskog komiteta KPJ za Vojvodinu, na kojoj je ponovo izabran za organizacionog sekretara PK KPJ za Vojvodinu. Na Prvom osnivačkom kongresu Saveza udruženja boraca NOR-a Srbije, održanom 9. maja 1948. godine u Beogradu, izabran je za potpredsednika Zemaljskog odbora SUBNOR-a Srbije. Bio je jedan od osnivača Fudbalskog kluba „Crvena zvezda“, a u periodu od 1951. do 1952. godine bio je i njegov predsednik.

Kao aktivan društveno-politički radnik, vršio je razne državno-partijske funkcije, bio je:

poslanik Narodne skupštine FNR Jugoslavije,
poslanik Narodne skupštine NR Srbije,
poslanik Narodne skupštine AP Vojvodine,
predsednik Skupštine AP Vojvodine, od 1947. do 1948. godine,
predsednik Narodne skupštine NR Srbije, od aprila 1951. do decembra 1953. godine,
član Izvršnog veća SR Srbije,
član Centralnog komiteta SKJ, od 1948. do 1964. godine,
član Glavnog odbora SSRN Jugoslavije,
član Glavnog odbora SSRN Srbije,
član Predsedništva SUBNOR-a Jugoslavije,
član Predsedništva SUBNOR-a Srbije,
predsednik Kontrolne komisije CK SK Srbije,
član Saveta federacije.

Umro je 27. avgusta 1983. u Beogradu, a njegova urna je položena na groblju u Vršcu.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih visokih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden junaka socijalističkog rada, Orden narodnog oslobođenja, Orden zasluga za narod sa zlatnom zvezdom, Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem i dr. Orden narodnog heroja odlikovan je 27. novembra 1953. godine.

Literatura

Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.
Gordana Miletić. „Isa Jovanović osamdesetgodišnjica rođenja“, Muzej socijalističke revolucije Vojvodine, Novi Sad, 1986. godina.
Srpski biografski rečnik (knjiga četvrta). „Matica srpska“, Novi Sad 2009. godina.

Spoljašnje veze

„Isa Jovanović — SD Crvena zvezda”. sd-crvenazvezda.net. n.d. Arhivirano iz originala 24. 07. 2020. g. Pristupljeno 23. 07. 2020.