Википедија

Internacionalna demokratska unija (Crna Gora)

Internacionalna demokratska unija (IDU) je bivša politička stranka u Crnoj Gori. Osnovana je 1998. godine, a djelovala je sve do 2006. godine. Zalagala se za ostvarivanje interesa i zaštitu prava bošnjačkog naroda u Crnoj Gori. Takođe se zalagala za regionalno povezivanje Bošnjaka na širem prostoru Sandžaka. Osnivač i prvi predsjednik stranke bio je Harun Hadžić, a nakon njega stranku je vodio Amer Halilović.

Internacionalna
demokratska unija
Internacionalna demokratska unija
OsnivačHarun Hadžić
Osnovana1998.
Raspuštena2006.
Sedište Crna Gora
Ideologijanacionalizam
Politička pozicijazaštita prava bošnjačkog naroda u Crnoj Gori, regionalno povezivanje na prostoru Sandžaka
Bojezelena
Ne poistovećivati sa Internacionalna demokratska unija.

Djelatnost

uredi

Početkom 1998. godine, u tadašnjoj Stranci demokratske akcije Crne Gore (SDACG) došlo je do unutrašnje podjele, a potom i do sukoba između dvije struje, od kojih je prvu predvodio predsjednik Harun Hadžić, a drugu potprjedsednik Rifat Vesković. Do sukoba je došlo povodom pitanja o saradnji sa crnogorskim režimom, čemu se protivila grupa oko predsjednika Hadžića, dok je grupa oko potprjedsednika Veskovića bila za uspostavljanje saradnje sa crnogorskim vladajućim strankama. Sukob se okončao podjelom stranke i odlaskom grupe oko Haruna Hadžića. Otcijepljeno krilo je potom formiralo novu stranku pod nazivom Internacionalna demokratska unija (IDU). Pošto je osnovana uoči skupštinskih izbora, koji su u Crnoj Gori održani u proljeće 1998. godine, IDU je zajedno sa Strankom nacionalne ravopravnosti (SNR) formirala koaliciju pod nazivom Lista udruženih Bošnjaka-Muslimana (LUBM). Međutim, ova koalicija je naknadno odlučila da odustane od izlaska na izbore, ali to je učinjeno nakon isteka propisanog roka, tako da se LUBM ipak našla na glasačkim listićima, ostvarivši simboličan rezultat i ostavši bez mandata.[1][2][3][4][5][6]

Početkom 2001. godine, rukovodstvo IDU je prihvatilo prijedlog o uspostavljanju saradnje sa srodnim strankama, nakon čega je došlo do stvaranja političkog saveza pod nazivom Bošnjačko-muslimanska demokratska koalicija (BMDK). U sastav ove koalicije su pored UDU, na čelu sa predsjednikom Harunom Hadžićem, ušle još dvije bošnjačke stranke: Stranka demokratske akcije Crne Gore (SDACG) na čelu sa Rasimom Šahmanom, i Stranka nacionalne ravnopravnosti (SNR) na čelu sa Alijom Matovićem. Povodom ključnih politčkih pitanja, koja su se odnosila na budućnost tadašnje Savezne Republike Jugoslavije, sve tri stranke okupljene u BMDK izjasnile su se protiv odvajanja Crne Gore od Srbije, upozoravajući da crnogorska secesionistička politika vodi ka neminovnoj podjeli Sandžaka, čime bi došlo i do podjele bošnjačkog naroda u regionu. Uprkos zajedničkom nastupu na skupštinskim izborima koji su u Crnoj Gori održani u poeljeće 2001. godine, stranke okupljene oko Bošnjačko-muslimanske demokratske koalicije (BMDK) nisu uspjele da dođu do poslaničkih mandata, pošto su osvojile svega 4,046 (1,1%) glasova.[7]

Na vanrednim skupštinskim izborima koji su u Crnoj Gori održani u jesen 2002. godine, IDU je zajedno sa još tri stranke nastupila u okviru izbornog saveza pod nazivom Bošnjačka demokratska koalicija (BDK), osvojivši svega 2,480 (0,7%) glasova.[8]

Uzastopni izbori su pokazali da se veliki dio bošnjačkog biračkog tijela okrenuo vladajućoj Demokratskoj partiji socijalista Crne Gore, na čelu sa Milom Đukanovićem, koji se otvoreno zalagao za državnu nezavisnost Crne Gore. Promovisanje ideje o odvajanju Crne Gore od Srbije predstavljalo je poseban izazov za bošnjački narod, pošto je crnogorska secesionistička politika vodila ka državno-političkom odvajanju Bošnjaka u Crnoj Gori od njihovih sunarodnika u susjednoj Srbiji. Uočivši opasnost od uspostavljanja međudržavne granice posred Sandžaka, rukovodstvo IDU je tokom narednih godina nastavilo da se izjašnjava protiv takve politike, koja je vodila ka daljoj fragmentaciji i marginalizaciji bošnjačkog naroda u regionu. Zbog takvih stavova, crnogorski režim je protiv IDU vodio organizovnu i sistematsku kampanju.[9][10][11]

Krajem 2005. i početkom 2006. godine, u vrijeme priprema za održavanje referenduma o budućem državnom statusu Crne Gore, u redovima IDU je došlo do razmimoilaženja oko strateških političkih pitanja. Upravo u to vrijeme, crnogorski režim je ulagao velike napore u cilju organizacionog objedinjavanja svih pristalica nezavisnosti među Bošnjacima u Crnoj Gori, što je koincidiralo sa pokretanjem inicijative za stvaranje jedinstvene Bošnjačke stranke (BS). Tu inicijativu je prihvatio i dio rukovodstva IDU. Učešćem u osnivanju jedinstvene Bošnjačke stranke, koja je stvorena 26. februara 2006. godine, IDU je prestala da postoji kao posebna politička orgnizacija. Već tokom marta, rukovodstvo novostvorene Bošnjačke stranke je ušlo u pregovore sa vladajućom Demokratskom partijom socijalista Crne Gore, što je dovelo do sklapanja Podgoričkog sporazuma, koji je potpisan 23. marta 2006. godine. Nakon toga, Bošnjačka stranka se uključila u kampanju za državnu nezavisnost Crne Gore. Od bivših čelnika IDU, takvo usmerenje je podržala grupa oko Amera Halilovića, dok se grupa oko ranijeg predsjednika Haruna Hadžića nedugo potom uključila u stvaranje nove političke organizacije pod nazivom Bošnjački blok. Ta organizacija je okupila političke i kulturne činioce koji su se izjasnili protiv državno-političke podjele Sandžaka i dalje fragmentacije sopstvenog naroda, a inicijativu u prilog očuvanja bošnjačkog državno-političkog jedinstva u oba dijela Sandžaka podržalo je i Bošnjačko nacionalno vijeće iz Novog Pazara.[12][13][14][15][16][17][18][19][20]

Nakon referenduma o nezavisnosti Crne Gore, koji je održan 21. maja 2006. godine, postalo je jasno da je referendumski proces uspio upravo zahvaljujući glasovima Bošnjaka, koji su u velikoj većini podržali nezavisnost Crne Gore. Međutim, ubrzo se pokazalo da vladajuće stranke u Crnoj Gori nemaju namjeru da ispune svoja obećanja prema Bošnjacima, čime se pokazalo da je izvorna politika koju je zastupala IDU bila ispravna. Stoga je tokom narednih godina u nekoliko navrata pokretano pitanje o obnovi političke opcije koju je u okviru IDU, a prethodno i u okviru SDACG, zastupala grupa oko Haruna Hadžića, ali do toga nije došlo, usljed vanredno složenih političkih okolnosti u sjevernim krajevima Crne Gore.[21][22]

Vidi još

uredi

Reference

uredi
  1. ^ Naša borba (1998): Sukob u vrhu SDA Crne Gore zbog ulaska u novu vladu: Raskol zbog ministarskih fotelja
  2. ^ Naša borba (1998): Nastavlja se polemika čelnika SAD Crne Gore: Sukob koncepcija ili ličnosti
  3. ^ Naša borba (1998): Nakon izdvajanja iz SDA: Nova stranka Haruna Hadžića
  4. ^ „AIM Beograd (1998): Liberalizacija ili generalni remont”. Arhivirano iz originala 06. 07. 2019. g. Pristupljeno 07. 07. 2019. 
  5. ^ Naša borba (1998): Prijavljeno 17 koalicija i stranaka
  6. ^ Naša borba (1998): Više od četrdeset hiljada birača manje nego na predsedničkim izborima
  7. ^ „Glas javnosti (2001): Glasaju skupštinu, biraju sudbinu”. Arhivirano iz originala 06. 07. 2019. g. Pristupljeno 07. 07. 2019. 
  8. ^ OEBS:Biro za demokratske institucije i ljudska prava (2002): Republika Crna Gora - Prijevremeni parlamentarni izbori
  9. ^ B92 (2002): Harun Hadžić: Bošnjaci ne žele samostalnu Crnu Goru
  10. ^ Slobodna Evropa (2005): Da li su crnogorski Bošnjaci dezinformisani?
  11. ^ Deutsche Welle (2006): Referendum u Crnoj Gori zavisi od Bošnjaka
  12. ^ Slobodna Evropa (2005): Plebiscitarno za procrnogorsku građansku opciju?
  13. ^ Bošnjaci Net (2005): Predreferendumska konfuzija Bošnjaka Crne Gore
  14. ^ Bošnjaci Net (2006): U Rožajama osnovana Bošnjačka stranka
  15. ^ Bošnjačko nacionalno vijeće (2006): Vijeće poziva na formiranje Bošnjačkog bloka u Crnoj Gori
  16. ^ Večernje novosti (2006): Bošnjaci sa Milom, ako ne vrda
  17. ^ Večernje novosti (2006): Preti glas minus
  18. ^ Bošnjaci Net (2006): U Rožajama formiran Bošnjački blok
  19. ^ Slobodna Evropa (2006): Vesti - Podgorica
  20. ^ Slobodna Evropa (2006): Počela djelovati Bošnjačka stranka u Crnoj Gori
  21. ^ Bošnjaci Net (2009): Bivši lider SDA Harun Hadžić demantovao da se vraća u politiku
  22. ^ Mondo (2015): U Crnu Goru se vraća SDA

Literatura

uredi

Spoljašnje veze

uredi
Preuzeto iz „https://sr.wiki.x.io/w/index.php?title=Интернационална_демократска_унија_(Црна_Гора)&oldid=29043016”