Šemsedin Ahmed (1469–1534), poznatiji pod svojim prezimenom Ibn Kemal ili Kemalpašazade („sin Kemal-paše“), bio je osmanski istoričar,[1] pravnik[1] i pesnik.[2]

Šemsedin Ahmed "Ibn-Kemal"
Datum rođenja1468. godina
Mesto rođenjaJedrene Osmansko carstvo
Datum smrti14. april 1534. (65-66)
Mesto smrtiIstanbul Osmansko carstvo
ZanimanjeIstoričar, pravnik
Značajni radoviTevarih-i Al-i Osman (Hronika dinastije Osman)

Rođen je u uglednoj vojnoj porodici u Jedrenu,[1] a kao mladić služio je vojsku, da bi kasnije je studirao u raznim medresama i postao je kadija u Jedrenu 1515.[3] Imao je iranske korene sa majčine strane.[4] Postao je veoma cenjeni učenjak i osmanski vladar Bajazit II ga je zadužio da napiše osmansku istoriju (Tevārīh-i Āl-i Osmān, „Hronike osmanske dinastije“). Tokom vladavine Selima I, 1516. godine, imenovan je za vojnog sudiju Anadolije i u pratnji osmanske vojske u Egipat. Tokom vladavine Sulejmana I, postavljen je za šejha al-islama, tj. vrhovnog poglavara muslimanske uleme, položaj koji je obavljao do svoje smrti.

Kemalpašazade je bio presudno važna ličnost u kodifikaciji hanafijske škole mišljenja u njenoj osmanskoj iteraciji.[5]

Autor je oko 200 dela na turskom, persijskom i arapskom jeziku. Njegova dela uključuju komentare na Kur'an, rasprave o hadisu, islamskom zakonu, filozofiji i teologiji (kalam), logici, sufizmu, etici, istoriji, nekoliko knjiga o arapskom i persijska gramatika, književnost i mali divan poezije.[6]

Njegovo najpoznatije istorijsko delo je Tevārīh-i Āl-i Osmān, „Hronike osmanske dinastije“, istorije Osmanskog carstva koja pruža najoriginalniji i najvažniji izvorni materijal koji se sada proširuje na vladavine tokom kojih je i sam živeo.[3]

Iako najpoznatiji kao istoričar, Kemalpašazade je takođe bio veliki učenjak i talentovani pesnik. Napisao je brojne naučne komentare o Kuranu, rasprave o jurisprudenciji i muslimanskoj teologiji i filozofiji, a tokom boravka u Egiptu preveo je s arapskog jezika dela egipatskog istoričara Abu al-Mahasina ibn Taghribirdija. Takođe je napisao na arapskom, filološko delo pod naslovom Daqaʿiq al-Haqaʿiq („Suptilnosti istine“). Njegova najbolja pesnička dela uključuju Nigaristan („Galerija slika“), napisan na persijskom jeziku i rađen po uzoru na Buštane i Goleštane od Saadija; pesma, Yusuf ü Züleyha, u rimovanim dvobojima koja prepričava priču o Josifu i Potifarovoj ženi; i Divān („Sabrane pesme“), koji se uglavnom sastoje od tekstova.

U filozofiji i teologiji bio je teolog maturidijskog filozofa koji je sledio neka mišljenja Ibn Arabija i predviđao neke teorije Mula Sadre.[7] Kemalpašazade je takođe napisao čuvenu istoriju hanefijske škole islamske pravne prakse pod naslovom Risāla fī Ṭabaqāt al-Mujtahidīn (Traktat o biografijama pravnika).[8]

Reference

uredi
  1. ^ a b v Kemalpashazade, Franz Babinger, E. J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913–1936, Vol.4, ed. M. Th. Houtsma, (Brill, 1993), 851. ^
  2. ^ The Reigns of Bayezid II and Selim I 1481–1520, V.J. Parry, A History of the Ottoman Empire to 1730, ed. M.A. Cook, (Cambridge University Press, 1976), 78. ^ Jump up to:a b
  3. ^ a b History of the Ottoman Empire and Modern Turkey, Stanford J. Shaw, page 145, 1976 ^
  4. ^ Inan, Murat Umut (2019). "Imperial Ambitions, Mystical Aspirations: Persian Learning in the Ottoman World".
  5. ^ Burak, Guy (2015). The Second Formation of Islamic Law. Cambridge University Press. ISBN 9781316106341. doi:10.1017/CBO9781316106341. 
  6. ^ Ibrahim Kalin, "Ibn Kemal (873–940 / 1468–1534)" in Oliver Leaman (ed.), "The Biographical Encyclopedia of Islamic Philosophy", Bloomsbury Publishing (2015), p. 198
  7. ^ Ibrahim Kalin, "Ibn Kemal (873–940 / 1468–1534)" in Oliver Leaman (ed.), "The Biographical Encyclopedia of Islamic Philosophy", Bloomsbury Publishing (2015), p. 199 ^
  8. ^ Burak, The Second Formation of Islamic Law, 72.