Zemunska sinagoga
44° 50′ 34″ N 20° 24′ 30″ E / 44.84278° S; 20.40833° I
| Aškenazi sinagoga | |
|---|---|
 | |
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Ulica Rabina Alkalaja 5, Zemun, Beograd |
| Religija | judaizam |
| Grad | Beograd |
| Država |  Srbija |
| Arhitektonski opis | |
| Stil arhitekture | neoromanski |
| Osnivanje | 1863. |
Zemunska sinagoga je aškenaska sinagoga koja se nalazi u starom jezgru Zemuna na uglu ulica Preke i rabina Jehude Alkalaja.
Opis
urediSazidana je 1863. godine i bila je u dobrom stanju posle 1945. godine.[1] Tokom Drugog svetskog rata, veliki broj zemunskih Jevreja je ubijen, a deo preživelih preselio se u Izrael. Godine 1962. Zemunska Jevrejska opština prodala je objekat oštini Zemun, a opština je sinagogu koristila za sastanke i programe kulturno-umetničkog sadržaja, nakon toga i kao magacin. U novembru 1969. godine, sinagoga je postala diskoteka, a nakon toga pretvorena u restoran, 1997. godine.[2]
Objekat se sastoji iz dva dela, prednjeg, užeg i kraćeg i zadnjeg, dužeg dela hrama. U glavnom delu se nalazi drvena galerija za žene,do koje se dolazi sa sporednog ulaza preko hola.[3] Tavanica objekta je ravna sa ornamentima. Na sinagogi je sačuvano versko obeležje, dve tablice sa deset Božjih zapovesti. U sinagogi je služio Jehuda Alkalaj, sefardski rabin, pisac, veroučitelj i jevrejski nacionalni radnik, po kome danas novi naziv ulica u kojem se ovaj objekat nalazi.[4]
Republički zavod za zaštitu spomenika kulture Beograd je predvideo povratak sakralnog objekta sinagoge, a 2016. godine Agencija za restituciju je 2016. godine vratila vlasništvo nad sinagogom Jevrejskoj opštini Zemun, ali je u dogovoru sa zakupcem objekat ostao u funkciji restorana Sač.[2]
Galerija
uredi-
Zemunska sinagoga - čeona fasada -
Zemunska sinagoga - ulična fasada -
Zemunska sinagoga - dvorišna fasada -
Zemunska sinagoga - pogled sa ugla ulica -
Zemunska sinagoga - unutrašnji izgled ulični prozori -
Zemunska sinagoga - unutrašnji izgled glavni ulaz
Vidi još
urediReference
uredi- ^ „Jevreji u Vojvodini” (PDF). kpolisa.com. Arhivirano iz originala (PDF) 28. 03. 2019. g. Pristupljeno 23. 6. 2019.
- ^ a b „Beogradske sinagoge - Tragična sudbina beogradskih sinagoga”. 011info.com. Pristupljeno 23. 06. 2019.
- ^ „Sudbina beogradskih sinagoga” (PDF). arsmagine.com. Pristupljeno 23. 6. 2019.
- ^ Savez jevrejskih opština Srbije: „Znameniti Jevreji Srbije (Biografski leksikon)“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (12. maj 2014), T. Spasojević, str. 13-14, Beograd (2011). ISBN 978-86-915145-0-1., pristup 20.5.2013
Literatura
uredi- Jevrejska opština Zemun - zvanična stranica (jezik: srpski), (jezik: engleski)
- „Vreme“ - „Sinagoga, restoran, streljana“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (12. april 2008), 26.4.1997. (jezik: engleski)
Spoljašnje veze
uredi
- "VRATIMO ZEMUNSKU SINAGOGU"
- Nova Kontext škola u Zemunu
- Nataša Žigić, Sudbina zemunske sinagoge Arhivirano na sajtu Wayback Machine (31. januar 2014)
- ZEMUN-nekoliko priloga o Zemunu
- ZEMUNSKA SINAGOGA VRAĆENA JEVREJIMA: Posle četiri godine Upravni sud stavio tačku na spor oko aškenaškog hrama („Večernje novosti”, 26. novembar 2020)
