Zadužbina kralja Petra I Karađorđevića

Zadužbina kralja Petra I Karađorđević
Zadužbina kralja Petra I Karađorđević
Osnivač	Kralj Petar I Karađorđević
Datum osnivanja	18. novembar 1914.; pre 110 godina
Tip	zadužbina
Lokacija	Kraljevina Srbija
Sedište	Topola
Službeni jezici	srpski
Predsednik	Dragan Reljić
Veb-sajt	Zvaničan sajt

Zadužbina kralja Petra I Karađorđevića je zadužbina koju je testamentom 18. novembra 1914. godine osnovao kralj Petar I Karađorđević.

U njenom sastavu nalaze se Crkva Svetog Đorđa na Oplencu, Karađorđev konak, Karađorđeva crkva u Topoli, Karađorđeva kasarna, Petrova kuća, Kraljeva vinarija, Vinogradareva kuća i kraljevi vinogradi.

Istorijat

U novembru 1914. godine na Kraljevinu Srbiju je pokrenuta Treća austrougarska ofanziva. Srpska vojska je pružala snažan i nesalomiv otpor u prve dve ofanzive, ali je već bila izmučena i našla se u defanzivi.

Kralj Petar I Karađorđević je kraljevsku vlast preneo na naslednika kraljevina Aleksandra koji je time postao regent, a zatim se povukao u Topolu. Stanovao je u skromnoj kući u šumadijskom stilu, izgrađenoj po projektu arhitekte Koste J. Jovanovića, a za potrebe parohijskog doma Crkve Svetog Đorđa na Oplencu.

Poslednja volja kralja Petra I Karađorđevića kojim je osnovana zadužbina

U Kragujevcu je 18. novembra 1914. godine kralj Petar I napisao testament u kojem je predvideo osnivanje zadužbine sa njegovim imenom, a koja treba kao posebno pravno lice da upravlja Crkvom Svetog Đorđa na Oplencu.

Polazeći u rat protiv Austrijanaca i nemajući vremena da potanko obrađujem nasledstvo svoga imanja, ja ostavljam moje papire i gotov novac mojoj deci, Aleksandru, Đorđu i Jeleni. Oni će to podeliti na troje među sobom bratski. Imanje u zemljištu u Beogradu pripada nasledniku prestola Aleksandru, kao i crkva na Oplencu, kod Topole. Crkva postaje kao zasebno pravna ustanova pod imenom: „Zadužbina kralja Petra”. Kralj će se svakad starati o toj zadužbini, a ostali članovi doma imaju pravo, po odobrenju kraljevom, uživati u toj zadužbini. Bolnica koju podižem u Topoli, predaje se državi na upotrebu dokle god bude bolnica državna. Ako bi se namera promenula, mesto se vraća zadužbini. Grlim srdačno moju dragu decu i preporučujem jim mir i ljubav.

Petrova kuća je nakon kraljeve smrti 1921. godine bila pretvorena u sedište direkcije zadužbine. Nakon Marsejskog atentata je kraće vreme služila kao muzej venaca, tačnije od 1935. godine, a u njoj su bili izloženi venci polagani na sarkofag kralja Petra I i grob kralja Aleksandra I.

Zadužbina je 1947. godine, usled dolaska komunista na vlast, prestala sa radom i bila zatvorena za javnost, a njena imovina je konfiskovana. Rad zadužbine je obnovljen 1993. godine.

Kompleks zadužbine


Fotografija	Objekat	Vreme gradnje
	Crkva Svetog Đorđa na Oplencu	1910—1930
	Petrova kuća	1910—1912
	Karađorđev konak	1811.
	Karađorđeva kasarna
	Karađorđeva crkva u Topoli	1811.
	Vinogradareva kuća	1911.
	Kraljeva vinarija	1931.

Uprava zadužbine

Upravitelj zadužbine je Dragan Reljić, a zadužbinom upravlja Upravni odbor.^[1] Među članovima Upravnog odbora bili su arhitekta Dragomir Acović, predsednik opštine Topola. Vršilac dužnosti upravitelja jedno vreme je bio advokat Vladan Živulović.^[2]