Episkop gornjokarlovački Ilarion

Ilarion (svetovno Vladimir Zeremski; Turija, 27. februar 1865 — Plaški, 1. januar 1931) je bio episkop Srpske pravoslavne crkve.

Ilarion (Zeremski)
Lični podaci
Datum rođenja	(1865-02-27)27. februar 1865.
Mesto rođenja	Turija u Bačkoj, Habzburško carstvo
Datum smrti	1. januar 1931.(1931-01-01) (65 god.)
Mesto smrti	Plaški u Lici, Kraljevina Jugoslavija

Svetovni život

Episkop Ilarion (svetovno Vladimir Zeremski) rođen je u Turiji 27. februara 1865. godine. Završio je Srpsku pravoslavnu veliku gimnaziju u Novom Sadu, pravne nauke slušao u Budimpešti, a Moskovsku duhovnu akademiju završio je 1890. godine sa stepenom magistra bogoslovlja. Za profesora Stare karlovačke bogoslovije postavljen 1891. godine.

Kao profesor pokrenuo je u Sremskim Karlovcima „Bogoslovski glasnik” 1902. i sa ostalim profesorima bogoslovije uređivao ga i držao na „visini koju nije dostigao nijedan bogoslovski list posle rata“. U Staroj karlovačkoj bogosloviji je predavao Novi zavet, iz kojega je preveo i protumačio najvažnije delove, od kojih je samo manji deo objavljen u „Bogoslovskom glasniku”. Pored Novoga zaveta, episkop Ilarion se bavio i istorijom, čiji je sjajan poznavalac bio.

Kada su se Rumuni izdvojili iz sastava Karlovačke mitropolije i pokrenuli parnicu, tražeći manastire i uopšte imovinu mitropolije, tadašnji arhimandrit Ilarion je na osnovu arhivske građe napisao knjigu „Srpski manastiri u Banatu”, koja je umnogome pomogla rešenju ovoga spora koji je vođen pred mađarskim sudovima. Njegove istorijske studije „Srpska Patrijaršija” i „O ženskom manastiru u Starom Jasku” i danas imaju veliku vrednost, jer je prilikom pisanja istih koristio arhivski materijal iz mitropolitskog, bečkog i budimpeštanskog arhiva.

Monaški život

Zamonašen u manastiru Kovilju 14. oktobra 1893, rukopoložen za đakona 26. oktobra, a za prezvitera 27. oktobra iste godine. Dostojanstvom sinđela odlikovan 1898, protosinđelstvom 1899, a činom arhimandrita 1904. godine. Do izbora za episkopa bio je nastojatelj manastira Hopova i Rakovca.

Episkopsko zvanje

Za vikarnog episkopa hirotonisan 18. decembra 1912. godine. Posle smrti episkopa gornjokarlovačkog Mihaila, 1914. postavljen za mandatara ove eparhije. Usled neprilika vezanih za odnose Karlovačke patrijaršije i bečkog dvora pre i tokom Prvog svetskog rata Eparhijski arhijerej postaće zvanično tek u novembru 1920. godine, posle ujedinjenja srpskih crkava.

Na mirovnoj konferenciji u Parizu 1919. godine episkop Ilarion je bio, kao stručnjak za Vojvodinu, član našeg mirovnog poslanstva. Iste godine je izabran i za profesora Univerziteta u Beogradu, ali zbog odlaska na eparhiju nije mogao prihvatiti ovaj položaj.

Kao vrsni saradnik Istorijskog društva u Novom Sadu, episkop Ilarion je pripremio za štampu knjigu životopisa arhijereja Karlovačke mitropolije, koja je trebalo da izađe u izdanju ovoga društva, ali je sav ovaj materijal, nažalost, nestao za vreme Drugog svetskog rata.

Kao eparhijski arhijerej posebno se brinuo za poboljšanje materijalnog položaja parohijskog sveštenstva najprostranije eparhije Karlovačke mitropolije, kao što se brinuo i za internirane srpske sveštenike u manastiru Gomirju u toku Prvog svetskog rata. U episkopu Ilarionu Srpska crkva je imala jednoga od najobrazovanijih jeraraha bez kojega se nije mogao zamisliti nijedan rad kada se radilo o donošenju zakonskih propisa ili stvaranje crkvenih ustanova i udruženja.

Umro je 1. januara 1931. godine u Plaškom i sahranjen u tadašnjem Sabornom hramu u datom naselju.

Odabrani radovi

• Zeremski, Ilarion (1907). Srpski manastiri u Banatu: njihov postanak, prošlost i odnošaj prema Rumunima (PDF). Sremski Karlovci: Srpska manastirska štamparija. 
• Zeremski, Ilarion (1911). „Srpska kolonija u Erdelju u XV.-XVI. veku”. Brankovo kolo. 17: 74—77, 90—92. 
• Zeremski, Ilarion (1930). „Manastir Partoš”. Glasnik Istoriskog društva u Novom Sadu. 3: 207—233. 
• Zeremski, Ilarion (1931). „Popis sveštenstva i naroda u Mitropoliji Karlovačkoj iz 1769”. Glasnik Istoriskog društva u Novom Sadu. 4: 46—58. 
• Zeremski, Ilarion (1932). „Temišvarski episkop Nikola Dimitrijević i paljenje njegove rezidencije i crkve”. Glasnik Istoriskog društva u Novom Sadu. 5: 88—89. 

Literatura

• Vuković, Sava (1996). Srpski jerarsi od devetog do dvadesetog veka. Beograd: Evro. 
• Kokotović, Budimir (2018). Grobna mesta arhijereja Karlovačkog vladičanstva. Beograd-Karlovac: Martiria. 
• Orlović, Snježana (2017). Pravoslavna eparhija gornjokarlovačka: Šematizam. Beograd-Karlovac: Martiria. 

Spoljašnje veze

• Episkop Simeon Zloković (Eparhija gornjokarlovačka)