Emanuel Budisavljević

Emanuel plemeniti Budisavljević Prijedorski, Manojlo, u familiji poznat i kao Mane, (1836 — 1893) bio je dvorski savjetnik u krunskoj zemlji Dalmaciji. Potiče iz ugledne srpske, ličke, vojne porodice Budisavljević, i to iz onog ogranka familije, koji je nosio plemićki pridjevak Prijedorski.

Emanuel Budisavljević
Datum rođenja	1836.
Datum smrti	1893.

Biografija

Sin je oficira Budeta i Sofije, rođ. Marić. Bio je najstariji brat velikom županu Budislavu, Jovi i Stanislavu. Sa svojom ženom Amelijom Negrinom, imao je tri sina: Vladimira (1864), Stevana (1867) i Maneta (umro prije 1908.). Amelija je bila ćerka gradonačelnika Ravene. Završio je vojnu školu i vrlo brzo je postao nadporučnik. Služio je kao generalštabni oficir kod generala Joze Filipovića u Italiji (Bolonja i Ferara) gdje je upoznao svoju buduću ženu. Zbog ženidbe je napustio vojnu službu postavši kancelarist u Zadarskom namjesništvu kod barona Laze Mamule iz Gomirja. Kasnije prelazi u Kotor kao viši službenik. Ministar unutrašnjih djelah imenovao je 1868. u novoj organizaciji političkih oblasti Dalmacije, za kotarskog povjereničkog pristava ravnateljstva (direktorata) pomonih uredah u namjesništvu Emanuela Budisavljevića Prijedorskoga. Vijest o tome objavljuju Narodne novine 6. avgusta 1868. godine istovremeno s Carskom naredbom o upotrebi jezika u četama, a koji mora biti onaj kojim se najviše govori u puku kojem četa pripada. Naredbom se tražilo da se oficirski kadar u zemljama krune Ugarske popunjava koliko je to moguće oficirima koji iz te zemlje potiču, a u nastavku se kaže da prioritet treba dati jeziku većine te da se, shodno tome, u pukovima u bivšoj Vojnoj krajini koristi srpskohrvatski jezik. Naredbu je potpisao car Franjo Josif 8. avgusta 1868. Ove naredbe nastale su poslije donošenja Zakona o općoj vojnoj obavezi. Mada Mane nije bio direktno povezan sa sprovođenjem ovog zakona i za posljedice koje su iz toga proistekle, ovo postavljanje je došlo u vrlo kritičnom trenutku, neposredno pred izbijanje Krivošijskog ustanka. Mantov rad u Kotoru je značajan jer je, izvršavajui nalog Namjesništva dalmatinskog iz Zadra iz 1883. godine, sredio stari arhiv Kotora i poslao ga 1885. u Zadar, u osam sanduka, Lojdovim parobrodom. Potpisnik je više dokumenata po kojima se sprovode razne uredbe: Carska naredba o zabrani nošenja (svijetlog) oružja, koja je posebno pogađala bokeljski i hercegovački živalj (što je također doprinijelo da dođe do Krivopijskog ustanka), akt o načinu sprovođenja novih pravila o organizaciji pritvora i zatvorskim prostorijama, dokument o rješavanju spora sa žiteljima Špiljara oko vojnog strelišta...