Durmitorski partizanski odred

Durmitorski narodnooslobodilački partizanski (NOP) odred je bio partizanska jedinica u sastavu Narodnooslobodilačke vojske i partizanskih odreda Jugoslavije tokom Drugog svetskog rata u Crnoj Gori.

Durmitorski partizanski odred
Jugoslovenska partizanska zastava
Postojanje	1941-1944.
Jačina	1340
Deo	Narodnooslobodilački partizanskih odreda Jugoslavije
Komandanti
Komandant	Ljubiša Urošvić
Politički komesar	Milinko Đurović

Istorijat

Formiran je 11. novembra 1941. od dotadašnjih teritorijalno—plemenskih bataljona (Jezerski, Šaranski, Uskočki, Drobnjački, Planino-pivski i Župo-pivski). Pri formiranju Odred je imao oko 1340 boraca. Naredbom Glavni štab za Crnu Goru i Boku od 29. novembra, Odred je podeljen na Durmitorski (šavnički srez) i Nikšićki (nikšićki srez) NOP odred. Kad je sredinom povembra formiran Crnogorski odred za operacije u Sandžaku, u njegov sastav ušla su i tri bataljona (864 borca) Odreda i uzeli učešća u napadu na Pljevlja 1. decembra1941. Na traženje VŠ NOV i POJ, Odred je sredinom januara 1942. uputio dva bataljona (Vojvoda Momčilo i Bajo Pivljanin), oko 500 boraca, u prostor Foča, Goražde, Renovica, Kalinovik, koji su u borbi protiv četnika, ustaša i domobrana stvorili slobodnu teritoriju u gornjem toku Drine, oslobodivši Foču i Goražde. Odred je tako onemogućio stvaranje četničke baze u Foči i sprečio dalji pokolj muslimanskog stanovništva. Krajem januara stigao je u Foču Vrhovni štab sa delovima 1. proleterske brigade. Pošto je krajem 1941. teritorija šavničkog sreza bila oslobođena, to su delovi Durmitorskog odreda bili upućeni u istočnu Hercegovinu i Sandžak, gde su sadejstvovali sa hercegovačkim, odnosno sandžačkim partizanskim snagama. U Sandžaku su delovi Odreda vodili u januaru 1942. uporne borbe protiv Italijana i četnika, a zatim u martu, u rejonu Kolašina i Mojkovca. Glavni štab za Crnu Goru i Boku je, radi učvršćenja partizanskih jedinica, izdao 17. aprila naredbu o ukidanju teritorijalnih jedinica i formiranju udarnih bataljona, pa su na toj osnovi od Durmitorskog odreda formirana 4 udarna, bataljona i 1 omladinski udarni bataljon. U trećoj neprijateljevoj ofanzivi pod komandom Operativnog štaba Sinjajevinskog sektora borila su se i dva udarna bataljona Durmitorskog odreda, na odseku Durmitora, između Komarnice i Tare. Krajem aprila, drugi delovi Odreda u sadejstvu sa Nikšićkim odredom vodili su teške borbe sa četnicima i delovima italijanske divizije Ferara na komunikaciji Nikšić—Šavnik. U maju je manji deo boraca iz Odreda upućen kao popuna u 1. proletersku brigadu. Polovinom juna 1942, delovi Odreda su ušli u sastav novoformirane 4. crnogorske proleterske brigade, a manji deo boraca ostavljen je na terenu da radi u neprijateljevoj pozadini. Kad je krajem aprila 1943. Glavna operativna grupa NOVJ prodrla u Crnu Goru, formiran je novi Odred, ali je njegovo ljudstvo u petoj neprijateljevoj ofanzivi ušlo većim delom u sastav 4. i 5. crnogorske brigade. Po treći put je Odred formiran u septembru 1943. Od jednog bataljona on je uskoro narastao na pet. Nakon popune 6. crnogorske i drugih crnogorskih brigada, Odred je rasformiran 15. marta 1944. da bude obnovljen 9. septembra 1944. i konačno rasformiran 19. marta 1944.