Donji Detlak

Donji Detlak je naseljeno mjesto u opštini Derventa, Republika Srpska, BiH. Prema popisu stanovništva iz 2013. u naselju je živjelo 258 stanovnika.

Donji Detlak
Administrativni podaci
Država	Bosna i Hercegovina
Entitet	Republika Srpska
Opština	Derventa
Stanovništvo
— 2013.	258
Geografske karakteristike
Koordinate	44° 57′ 41″ S; 17° 48′ 44″ I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST)
Donji Detlak Donji Detlak na karti Bosne i Hercegovine
Ostali podaci
Pozivni broj	053

Geografija

Selo je smešteno između dve reke. Sa istoka ga zapljuskuje mala reka Lupljanica, a sa zapada i severa reka Ukrina. Lupljanica se uliva u Ukrinu. Gde se one sastaju, prestaje selo Donji Detlak. To naselje se zove Sastavci. Od tog mesta reke plove zajedno prema reci Savi. Lupljanica deli Donji Detlak od Rapcana i jednim manjim delom od Kalenderovaca. Ukrina razdvaja selo od sela Palačkovaca, Smrtića i Miškovaca. Kroz ova sela, levom stranom Ukrine, prolazi magistralni put Derventa — Prnjavor — Banja Luka.

Arheološki lokalitet

Naselje Donji Detlak je veoma bogato arheološkim lokalitetima, od kamenog doba, pa sve do popa Jovice, koji je na ovim krajevima podigao bunu protiv turskog zuluma 1834. godine. Arheolog Milan Đurđević, prilikom arheoloških otkopavanja u ravnici, neposredno pored rijeke Ukrine, pronašao je tri urne sa poklopcima, odnosno tri groba pokojnika iz srednjeg bronzanog doba (1400—1200. p. n. e.), a pronađeni su lokaliteti iz rimskog doba.

Na brdu Repište, nalazilo se se groblje iz Srednjeg vijeka sa mramorima. Od tri nadgrobna spomenika — mramora (koje su nekad ljudi zvali Džinovsko groblje), sasvim slučajno očuvan je samo jedan, ali daleko od mjesta gdje je bilo nekad počivalište, nekog mještanina iz davnina. Arheolog Milan Đurđević, potvrdio je da taj kamen — mramor, najvjerovatnije potiče iz 14. vijeka. Iz srednjeg vijeka, sasvim sigurno se zna da je postojao manastir u Detlaku. Tako su veoma dobro u kamenu udubljene, očuvane manastirske isposnice ćelije — kelije. Iz ovog manastira je pronađen još evhologin, pisan 1628. godine, na kom se zasniva postojanje manastira. Na groblju u Detlaku mogu vidjeti, veoma stari nadgrobni spomenici. Ispod današnje Crkve Svetog Proroka Ilije su amabarine — ćupovi ili kace ukopane u kamen. Prema riječima arheologa Đurđevića, ćelije su služile monasima za obavljanje molitve, a ambari za čuvanje hrane.

Nedavno je na derventskom području boravila ekipa arheologa iz Muzeja Republike Srpske i Zavoda za zaštitu kulturno istorijskog i prirodnog nasljeđa Republike Srpske, u cilju obilaska arheoloških lokaliteta iz neolita i paleolita. Arheolozi Ivana Pandžić, Ljubica Srdić i Ivana Jovanović obišle su lokalitet Zobište i pronašle predmete primitivnog kamenog alata. Mnogi artefakti sa ovog područja se nalaze u Muzeju u Doboju.

Stanovništvo

Prema popisu stanovništva iz 1991. godine, mjesto je imalo 430 stanovnika.

Demografija
Godina	Stanovnika
1961.	666
1971.	583
1981.	511
1991.	430
2013.	258

Poznate ličnosti

• Sredoje Nović, političar

Vidi još

• Grad Derventa