Dobrosav Turović

Dobrosav Turović (Gajtan, 9. septembar 1935 - Leskovac, 11. septembar 2018) bio je publicista, istoričar i pisac osobenog stila.

Biografija

Rođen je 9. septembra 1935. godine u Gajtanu, od oca Živojina i majke Marice, rođene Savić (Drašković), a potomak je junaka srpske vojske Matije Ž. Turovića, viteza Karađorđeve zvezde sa mačevima. Od malih nogu, uz kućno ognjište od predaka, učio se čašću, poštenju i ljubavlju, prema čoveku i zavičaju. Osnovnu školu učio je u zavičaju, Predejanu i Leskovcu, gde je završio Višu mešovitu gimnaziju, i Filozofski fakultet u Skoplju.

Turović, kako je zapisano u knjizi Gornja Jablanica, završio je pešadijsku školu rezervnih vojnih oficira u Bileći i u Beogradu je pohađao specijalistički kurs za predavača Osnovi marksizma i samoupravnog socijalizma.

Bio je najpre bankarski činovnik, pa vaspitač u internatu Tekstilne škole, zatim je bio sekretar Saveta za kulturu i fizičku kulturu Skupštine sreza Leskovac, istoričar u Narodnom muzeju u Leskovcu, pa dugogodišnji upravnik i direktor Doma učenika gde je stekao i zvanje pedagoškog savetnika.

Pesme, priče, zapise, počeo je da piše u ranoj mladosti, kao gimnazijalac. Literarne radove objavljivao je u mnogim glasilima, autor je više od dvadeset knjiga, pedesetak stručnih radova i oko 350 novinskih članaka i feljtona. Bio je član Saveza književnika i Udruženja pisaca Leskovca. Dobitnik je Ordena rada sa zlatnim vencem i uglednih književno - publicističkih nagrada - prve nagrade "Filip Višnjić" - Beograd. Zlatne značke KPZ, Oktobarske nagrade Leskovca i najvišeg priznanja rodne Medveđe.

Preminuo je u leskovačkoj Opštoj bolnici 11. septembra 2018 godine i sahranjen je na Svetoilijskom groblju.

Dela

U predgovoru dela Bibliografija Dobrosava Turovića (1952 - 2002), Vojin Mitrović, veliki leskovački pesnik, zaključuje: "Ogledavši se u svim oblastima duhovnog stvaralaštva, Turović je ostao dosledan i veran jednom geslu: stvarati pošteno i samobitno, ne zajmiti već stvarati, otkrivati nove i neistražene prostore istorije i umetnosti, filozofije i kulture. uvek se borio protiv jednoumlja i jednoličja. O stilu, literalnoj i akribičnoj vrednosti Turovićevog dela moglo bi svestrano da se raspravlja. Sa finijm spojem naučno - istorijske metode i literarnog dara, uz zavidnu akribiju i leksiku, on je, naročito u poslednjim knjigama, dostigao za istoriografa one visine koje jednom autoru ovakvog dela obezbeđuju veliku čitanost i popularnost."

Među važnijim delima istoričara Turovića svakako su: Maksim Đurović, istaknuti borac iz dva svetska rata (1967); Narodne partizanske pesme Jablanice (1968), Radovan Kovačević Maksim (1969), Gajtančani u Topličko - jablaničkom ustanku 1917 - 1918 (1974), Gajtan u NOB, hronika (1975), Slavka Nedić Milojević (1982), Pesme o Radovanu Kovačeviću (1986), Junaci gvozdenog puka (1990), Oslobodilačke borbe u južnoj Srbiji (1992), Miladin Popović, vitez i pesnik (1994), Jablanički komitski pokret 1916 - 1918 (1996).

Njegova hronika Gajtan, o rodnom selu, plod je desetogodišnjeg istraživačkog rada na zavičajnoj istoriji.

Turovićeva knjiga Junaci gvozdenog puka je delo koje, možda na najbolji način, otkriva suštinu Turovićevog shvatanja istorije: "Oslanjajući se na dosada manje poznatu građu, koja je najvećim delom sakupio, Dobrosav Turović dao je preglednu sliku kretanja Gvozdenog puka kroz najkrvavije stranice srpske istorije. Najveći deo knjige pak čine brižljivo zaokruženi portreti boraca ove jedinice koji su za svoje junaštvo odlikovani Karađorđevom zvezdom sa mačevima. Jablanica je kraj sa najviše nosilaca Karađorđeve zvezde u Srbiji, kojima će tek ova knjiga predstavljati prvi, ali zato i najdugovečniji spomenik, trajniji od bronze." "Dobrosav Turović", zapisao je književnik dr Milivoje Pavlović, "obavio je važan vukovski zadatak" (Politika 16. februar 1991).

Svome zavičaju, Turović se odužio na najbolji način i vrednom i obimnom knjigom Gornja Jablanica (ljudi i vreme). Na promociji te knjige u Narodnoj biblioteci u Vlasotincu, 11. juna 2004. godine, Danilo Kocić je kazao: "Posle prvih godina življenja u Gajtanu, gde je i svako ćutanje bilo glasno govorenje, Turović nastavlja put ka Predejanu i Leskovcu. Tu završava gimnaziju kao pripadnik generacije koja je bila jedna od najboljih i najuglednijih u leskovačkoj školi. Kreće dalje u život kao da je pokretna slika. Rađaju se radne akcije, naravno, osvajaju udarničke značke a potom odlazi u Skoplje na studije i tamo završava Filozofsko - istorijski fakultet. Punih šest godina radio je doktorsku disertaciju Jablanica - mala vojna krajna 1878 - 1912, ali rad nije odbranio! Zašto? Možda je baš ovde prilika da se prisetimo početka Andrićeve pripovetke Knjiga "Sa osećajem sličnim strahu počinjem da pišem kratku istoriju jednog drugog i velikog straha."