Dinastija Velf

Dinastija Velf, takođe poznata i kao Gvelf ili Gelf, je bila evropska dinastija iz koje su poticali mnogi nemački i engleski monarsi od 11. do 20. veka.

Velfi
Država	Nemačka Italija Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije i Irske
Osnivač	Velf IV, vojvoda Bavarske
Posljednji vladar	Ernest Avgust od Braunšvajga
Vladavina	11. vek - 1918.
Vjera	Katolicizam

Poreklo

Kuća Velfa je stariji ogranak kuće Este, dinastije čiji su najraniji poznati članovi živeli krajem 9. i početkom 10. veka u Lombardiji. Ponekad se ova dinastija nazivala Velf-Este dinastija. Prvi član dinastije Velf bio je Velf IV, vojvoda Bavarske. On je od svoga ujaka Velfa III, vojvode Karintije, nasledio imovinu starije kuće Velfa (1055). Vojvoda Bavarske Velf je postao 1070. godine. Velf V, naslednik Velfa IV, oženio se Matildom od Toskane. Matilda je umrla bez dece i svome mužu ostavila posede u Toskani, Ferari, Modeni, Mantovi i Ređu. Ovo je ujedno i period borbi za investituru između papa i careva Svetog rimskog carstva. Dinastija Velf stajala je na strani papa te je papska stranka u Italiji nosila naziv Gvelfi.

Bavarska i Saksonija

Velf Bavarski, osnivač dinastije

Hajnrih IX, vojvoda Bavarske u periodu od 1120. do 1126. godine prvi je od trojice vojvoda Bavarske iz dinastije Velf koji nose to ime. Njegova supruga Vulfhilda naslednica je kuće Bilung te je posedovala teritoriju oko Lineburga u Donjoj Saksoniji Njegov naslednik, Hajnrih X, postao je i vojvoda Saksonije nakon smrti Lotara II. Lotar je u nasledstvo ostavio teritoriju oko Braunšvajga. Hajnriha je nemački car Konrad III lišio Saksonije i Bavarske. Godine 1142. Konrad je Hajnrihovom sinu, Hajnrihu Lavu, vratio Saksoniju, a car Fridrih Barbarosa i Bavarsku 1156. godine. Hajnrih Lav je bio jedan od najmoćnijih nemačkih barona svog vremena. Osnovao je gradove Minhen i Libek. Hajnrih je sa Fridrihom Barbarosom učestvovao u pohodu na Lombardiju. Međutim, odbio je da mu pomogne u sledećem pohodu. Fridrih je napao Lombardiju sam i doživeo poraz kod Lenjana. Zbog toga što je odbio da pomogne caru, Hajnrih je proteran iz Nemačke 1180. godine. Vratio se tri godine kasnije, a sa carem se izmirio 1185. godine. Dobio je znatno manju teritoriju. Bavarska je poverena Otonu I Bavarskom, a Saksonija je predata nadbiskupu Kelna, kući Askanije i drugima. Hajnrih je umro 1195. godine na svom posedu u Braunšvajgu.

Braunšvajg i Hanover

Hajnrihov sin Oton Braunšvajg izabran je za cara i krunisan kao Oton IV nako višegodišnje borbe dinastija Velf i Hoenštaufen. Papa Inoćentije III ga je ekskomunicirao 1215. godine. Oton je bio prinuđen na abdikaciju. Presto je predao Fridrihu II. On je bio jedini Velf koji je uspeo da postane car Svetog rimskog carstva.

Unuk Hajnriha Lava, Oton I, postao je 1235. godine vojvoda Braunšvajga-Lineburga. Tokom srednjeg veka vojvodstvo je nekoliko puta deljeno članovima porodice Velf. Vojvodstvo je postojalo sve do 1806. godine tj. do Napoleonovog ukidanja Svetog rimskog carstva. Nakon Bečkog kongresa, teritorije vojvodstva priključene su kraljevini Hanover i vojvodstvu Braunšvajg.

Britanska sukcesija

Džordž I

Godine 1714, na osnovu Zakona o nasleđivanju iz 1701. godine, na britanski presto dolazi Džordž I. Pripadao je dinastiji Hanover, ogranku dinastije Velf. Dinastija Hanover vladala je Britanijom dugo vremena nakon raspada Svetog rimskog carstva i završetka Napoleonovih ratova. Dinastija Hanover dala je Britaniji šestoro monarha. Kraljica Viktorija je bila poslednji vladar ove dinastije. Umrla je 1901. godine nakon čega je dinastiju Hanover zamenila dinastija Saks-Koburg i Gota.

Kraljevina Hanover

Na Bečkom kongresu (1814) formirana je Kraljevina Hanover. U prvoj polovini 19. veka, Hanover je bio u personalnoj uniji sa Britanijom. Državom je upravljao kralj Džordž III. Nakon smrti kralja Džordža presto je preuzeo Vilijam IV. On je umro iste godine te je Hanover preuzeo Ernest Avgust I, pošto po Salijskom zakoniku Vilijamova kćerka Viktorija nije mogla da vlada u nemačkim državama. Kraljevina Hanover postojala je do 1866. godine. Poslednji vladar bio je Ernestov sin, Džordž V od Hanovera. Država je bila austrijski saveznik tokom Austrijsko-pruskog rata. Nakon pobede Pruske, Hanover je anektiran.

Vojvodstvo Braunšvajg

Godine 1814. na Bečkom kongresu formirano je i Vojvodstvo Braunšvajg. Dinastija Velf vladala je Braunšvajgom do 1884. godine. Vojvodstvo je trebalo da preuzme poslednji vladar Hanovera. Međutim, Prusi u njega nisu imali poverenja te je presto ostalo upražnjeno sve do 1913. godine kada se na njega popeo Ernest Avgust, oženivši se ćerkom Vilhelma II Nemačkog. Njegova vladavina bila je kratka jer je Vojvodstvo ukinuto po završetku Prvog svetskog rata.

Dinastija Velf je, međutim, opstala. Poslednji vladar dinastije bila je Frederika od Hanovera. Pripadala je dinastiji Hanover. Njen suprug bio je grčki kralj Pavle. Frederika je rodila špansku kraljicu Sofiju i grčkog kralja Konstantina. Dinastiji pripada i Ernest Avgust od Hanovera, suprug Karoline od Monaka.

Spoljašnje veze

• Die Welfen. Official site
• Succession laws in the House of Welf