Gradski muzej Senta
Gradski muzej Senta zvanično je osnovan 1949. godine. Smešten je u zgradi župnog ureda smeštenoj na Glavnom trgu u Senti, sagrađenoj između 1907 i 1908. godine u neorenesansnom stilu. Muzej funkcioniše u okviru Kulturno-obrazovnog centra „Lajoš Turzo” osnovanog 1977. kao ustanova od posebnog društvenog značaja.[1]
| Gradski muzej Senta | |
|---|---|
| Zentai Városi Múzeum | |
 Tabla muzeja | |
| Osnivanje | 1949. |
| Lokacija | Senta Srbija |
| Vrsta | muzej |
| Direktor | Atila Pejin (Pejin Attila) |
| Adresa | Glavni Trg 5, 24400 Senta |
| Veb-sajt | Zvanična prezentacija |
Istorijat
uredi
.jpg)
U Senti, kao i u ostalim provincijskim gradovima, postojala je želja za uspostavljanjem muzeja još u 19. veku. Ta želja se najpre ostvarila jednom postavkom u vidu kabineta koja se mogla videti u zgradi gradske kuće, kao i u vidu male prirodnjačke i lokalno-istorijske zbirke u zgradi gimnazije. Istraživač lokalne istorije, Senćanin Đula Dudaš (1861–1911)[2] a nakon njega i njegov sin Andor, takođe su pokušali sa formiranjem muzeja, ali ih je Prvi svetski rat u tome sprečio. Između dva rata Andor je, zajedno sa tadašnjim direktorom gimnazije Milivojem V. Kneževićem ponovio pokušaj, ali se proces odužio, a izbijanje drugog rata ponovo je sprečio otvaranje planirane ustanove. U tom periodu čak su i neki kolekcionari darivali svoje zbirke gradu, a u nadi da će se muzej ostvariti – na primer privatna zbirka Joce Vujića, čiji delovi se čuvaju u Matici Srpskoj kao i u fakultetskoj biblioteci u Beogradu. Kasnije, današnji muzej je ipak uspeo da putem otkupa nabavi još jedan deo te zbirke.
Na pravi proboj trebalo je čekati do završetka rata, kada je Pokrajinski odbor za kulturu ukazom od 2. novembra 1946. predvideo zadatak formiranja gradskog muzeja u Senti. Sledeće godine nastavnik Lazar Kragujević biva izabran za načelnika institucije u formiranju, dok se svečano otvaranje desilo 12. juna 1949. godine, predstavljanjem prve stalne postavke novog muzeja.
Od tog perioda nadalje, u sledeće dve decenije muzejska aktivnost u Senti napreduje, radom entuzijasta, među koje je spadao i Geza Tripolski (mađ. Тripolsky Géza) direktor institucije između 1964. i 1977. godine. Postepeno se formirao kompleksni profil muzeja, a u okviru njega na posebnom mestu etnografska i likovno-umetnička zbirka. Razvoju etnografske zbirke mnogo je doprineo rad istaknutog sociografa senćanskog lekara Bele Buranja (mađ. Burány Béla) koji je posebno izučavao tradicionalni pastirski način života u Potisju.[3]
Iako je formiranjem muzeja u Bečeju nadležnost senćanske ustanove umanjena, njen značaj ne prestaje za područje celog severnog Potisja. U sadašnju zgradu koja ima status graditeljskog nasleđa muzej se uselio 1970. godine.
Stalna postavka
uredi
Muzej je otvoren za posete svakog dana i sastoji se od postavke arheoloških predmeta, prirodnjačke zbirke, dokumenata i predmeta iz vremena prvog i drugog svetskog rata, od raznih eksponata značajnih za lokalnu istoriju, kao i od umetničke i veoma lepe etnografske zbirke, koja ispunjava gornje prostorije zgrade.
Muzej ima čitaonicu i amfiteatar gde se priređuju kulturne manifestacije i drže razna predavanja.
Osim izložbe samog muzeja tu je i Spomen kuća Stevana Sremca i Spomen-vidikovac Senćanske Bitke.[4]
Izvori
uredi- ^ iz Statuta društva
- ^ Nikolin krst Arhivirano na sajtu Wayback Machine (1. decembar 2017). Turistička organizacija opštine Senta. Pristupljeno 29.07.2017
- ^ A néprajz szerelmesei (Zaljubljenici etnografije) - Institut kulture Mađara u Vojvodini (mađ. Vajdasági Magyar Művelődési Intézet) (jezik: mađarski)
- ^ Spomen vidikovac Senćanske bitke Arhivirano na sajtu Wayback Machine (11. januar 2021) na sajtu opštine Senta. Pristupljeno: 10. januar 2020.
