Vratar na Žepi
Vratar je srednjovjekovni grad u Republici Srpskoj podignut na brdu iznad istoimenog sela nedaleko od Han Pijeska, u opštini Rogatica. Grad je pripadao srpskoj plemićkoj porodici Dinjičića i predstavljao je jedan od njihovih graničnih gradova. Ispod utvrđenja na lokalitetu Podgrađe evidentirani su arheološki ostaci zanatskog suburbja. Turci su ga zauzeli 1463. godine, nakon čega je nedugo zatim napušten i srušen.[1] Zadnji pomen Vratar grada je iz 1485. godine.[2]
Položaj i odlike
urediSagrađen je na nepristupačnom grebenu iznad sela, u obliku nepravilnog petougla dužine 120 metara i širine do 28 metara. Uz sjeverni nešto nepristupačniji bedem izgrađene su tri kule, pravougaona Donžon kula sa dužinom od 15 puta 10 metara i zidovima debelim do 2,8 metara; bedemska osmougaona kula promjera 7,2 i debljinom zida oko 1,20 metara i sjeverozapadna ugaona kula ovalnog oblika promjera oko 6 metara. U sredini južnog zida izgrađena je pravougaona bedemska kula, dok je u jugoistočnom uglu upečatljiva okrugla kula vanjskog promjera od oko 6,5 metara.[1]
Od jugoistočne kule prema sjeveroistoku vidljiv je odbrambeni zid utvrđenja. Nedaleko od samog utvrđenja nalazi se samostalna odbrambena kula u narodu poznata kao Dinjičića[3] kula. Njen vanjski promjer iznosi oko 9,5 m sa debljinom zida 2 metra.[1] Tvrđava je datirana u kasni srednji vijek.[2]
Na samoj tvrđavi nalaze se dva stećka pravoslavne orjentacije, jedan sljemenjak i drugi u obliku sanduka. Ispod grada na lokalitetu Jasik nalazi se još 8 stećaka.[4]
Galerija
urediFotografije sa tvrđave.
-
pogled sa tvrđave -
Jerinina stolica -
ostaci kule -
odbrambena kula -
pogled -
stećci na tvrđavi
Vidi još
urediReference
uredi- ^ a b v Redžić 2009, str. 221.
- ^ a b Arheološki leksikon Bosne i Hercegovine 1988, str. 108.
- ^ Krsmanović; Sokanović; Kosorić 2011, str. 29.
- ^ Bešlagić 1971, str. 246.
Literatura
uredi- Redžić, Husref (2009). Srednjovjekovni gradovi u Bosni i Hercegovini. Sarajevo: Sarajevo-pablišing. ISBN 978-9958-21-511-7.
- Arheološki leksikon Bosne i Hercegovine. 3. Sarajevo: Zemaljski muzej Bosne i Hercegovine. 1988. str. 73. Arhivirano iz originala 17. 04. 2016. g. Pristupljeno 25. 07. 2016.
- Bešlagić, Šefik (1971). Stećci: kataloško topografski pregled. Sarajevo: Veselin Masleša.
- Krsmanović; Sokanović; Kosorić, Jovo;Savo;Mirko (2011). Han Pijesak : prostor - vrijeme - ljudi : monografija. Han Pijesak. ISBN 978-86-914787-0-4.
