Veljko Lukić Kurjak
Veljko Lukić Kurjak (Donja Bukovica, kod Bijeljine, jun 1917 — Kojčinovac, kod Bijeljine, 21. jun 1944) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
| veljko lukić kurjak | |
|---|---|
 Veljko Lukić Kurjak | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | jun 1917. |
| Mesto rođenja | Donja Bukovica, kod Bijeljine, Austrougarska |
| Datum smrti | 21. jun 1944. (27 god.) |
| Mesto smrti | Kojčinovac, kod Bijeljine, Kraljevina Jugoslavija (dejure) NDH (defakto) |
| Profesija | zemljoradnik |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 2. septembra 1941. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Služba | NOV i PO Jugoslavije |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 12. januara 1945. |
Biografija
urediRođen je juna 1917. godine u selu Donjoj Bukovici, kod Bijeljine. Potiče iz ugledne seoske porodice. Posle završene osnovne škole, ostao je na selu i sa ocem i braćom se bavio zemljoradnjom.
Okupacija Kraljevine Jugoslavije i stvaranje ustaške Nezavisne Države Hrvatske, 1941. godine, kao i ustaški pokolji i proganjanje nedužnih građana, uticali su na Veljka da se pridruži Narodnooslobodilačkom pokretu (NOP). U septembru 1941. godine stupio je u partizane, u prvu partizansku četu u Crnjelovu Gornjem. Bila je to mala četa sa svega 19 boraca i tri puške. Kao borac, Veljko se istakao već u prvim borbama, u napadu na žandarmerijsku kasarnu u Dragaljevcu, Crnjelovu Gornjem, i drugim akcijama. Na predlog Fadila Jahića Španca i Svetolika Gospića primljen je u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) 2. septembra 1941. godine.
Posle formiranja Majevičkog partizanskog odreda, početkom 1942. godine, postavljen je na dužnost komandira Semberske partizanske čete. Istakao se pri napadu čete na ustaško-domobransko uporište u Miladijama, kod Brčkog, januara 1942. godine. Zbog hrabrosti i odlučnosti u borbi, od drugova je dobio nadimak „Kurjak“.
U to vreme, u jeku najžešćih borbi protiv Nemaca i ustaša u istočnoj Bosni, došlo je do sukoba s četnicima, koji su februara 1942. godine napali Štab Majevičkog partizanskog odreda. Bili su to izuzetno teški dani — Odred je ostao bez municije i morao je da se povlači prema Birču i Šekovićima, preko druma Zvornik-Tuzla, koji su branile jake ustaške snage. Povlačenje Odreda štitila je Veljkova četa, koja je imala presudnu ulogu, jer se u više susreta, a posebno na Vukosavcima, borila protiv četničkih jedinica.
Marta 1942. godine, Majevički NOP odred preimenovan u Drugi udarni bataljon, a Veljko je postavljen za komandira Šeste čete. Posle formiranja Šeste proleterske istočnobosanske udarne brigade, avgusta 1942. godine, Veljkov Drugi udarni bataljon je uključen u njen sastav. Posle petomesečnih borbi po Birču, Romaniji, Zvijezdi, dolini Krivaje i Konjuhu, bataljon se u septembru vratio na teren Majevice i Semberije. Šesta istočnobosancka brigada je oktobra 1942. bila primorana da se pod pritiskom jakih neprijateljskih snaga povuče sa Majevice i preko reke Save prebaci u Srem. Štab brigade je tada odlučio da Veljkov bataljon ostane u Semberiji.
Posle povratka Brigade u Semberiju, krajem 1942. godine, Veljko je, zbog velikih uspeha postignutih u borbi protiv četnika, postavljen za komandanta bataljona. Tih dana bataljon je vodio teške borbe, a u jednoj od tih borbi Veljko je izgubio oko. U borbama protiv ustaša kod Kladnja, februara 1943. godine, bio je ponovo ranjen. Izvesno vreme se lečio u Šekovićima, a zatim je prenesen u Semberiju. Posle delimičnog ozdravljenja, aprila iste godine, postavljen je za komandanta Trećeg majevičkog partizanskog odreda. Sa svojom jedinicom razbio je 11. juna 1943. godine, celu domobransku pukovniju. Tada je zarobljeno kompletno naoružanje i 1.256 domobrana. Treći majevički odred i Prvi bataljon Druge vojvođanske brigade, pod zajedničkom komandom Veljka Lukića Kurjaka, oslobodili su Ugljevik 16. juna 1943. godine. U borbama za oslobođenje Tuzle, u septembru 1943. godine, njegov Odred zauzeo je selo Lukavac i vodio žestoke borbe s Nemcima, koji su pokušavali da prodru u tada oslobođenu Tuzlu.
Posle oslobođenja Tuzle, 10. oktobra 1943. godine Treći majevički partizanski odred je preformiran u Sedamnaestu majevičku brigadu, a Veljko je postavljen za njenog komandanta. Tokom Šeste neprijateljske ofanzive, decembra 1943. godine, Veljko je u borbi s Nemcima na planini Zvijezdi teško ranjen u kičmu. Ponovo je lečen i operisan u partizanskoj bolnici u Šekovićima; pošto je rana teško zarastala, prebačen je u trnovsku bolnicu u Semberiji. Pošto je u proleće 1944. godine, Semberija bila zahvaćena novom neprijateljskom ofanzivom, većina pokretnih ranjenika je bila smeštena u ranije pripremljene zemunice. Veljko je tada prebačen u selo Glogovac, kod Bijeljine.
Četnici su saznali da se oko Bijeljine nalaze skriveni partizanski ranjenici i počeli su da ih traže. Veljko je zbog toga nekoliko puta premeštan iz baze u bazu, ali je 21. juna 1944. otkriven i ubijen u selu Kojčinovcu. Njegovo telo četnici su predali Nemcima, koji su ga, kao opomenu narodu, izložili u centru Bijeljine.
Ukazom Predsedništva Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ), 2. januara 1945. godine, među prvim borcima Narodnooslobodilačke vojske, proglašen je za narodnog heroja.
Po njemu je 1947. godine nazvano selo Lukićevo u okolini Zrenjanina.
Reference
urediLiteratura
uredi- Zbornik narodnih heroja Jugoslavije. Beograd: Omladina. 1957. COBISS.SR 50964999
- Narodni heroji Jugoslavije tom II. Beograd: Narodna knjiga. 1982. COBISS.SR 48703239
