Velika Lukanja

Velika Lukanja
Velika Lukanja;
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Pirotski
Grad	Pirot
Stanovništvo
— 2011.	6
Geografske karakteristike
Koordinate	43° 14′ 07″ S; 22° 40′ 29″ I / 43.235166° S; 22.674833° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	594 m
	Velika Lukanja Velika Lukanja na karti Srbije
Ostali podaci
Pozivni broj	010
Registarska oznaka	PI

Velika Lukanja je naselje Grada Pirota u Pirotskom okrugu. Prema popisu iz 2011. ima 6 stanovnika (prema popisu iz 2002. bilo je 17 stanovnika).

Istorija

Srpska osnovna škola u mestu postoji od 1840. godine.^[1]

Geografski položaj

Petnaest kilometara severno od Pirota, između ogranaka Stare planine sa severne i Vidliča sa južne strane, prostire se uzana dolina pravcem istok – zapad, u dužini od oko 15 kilometara, nazvana Srednji Visok. Kroz nju teče reka Visočica i na njenoj desnoj strani, na samom ušću pritoke Gostušice, se nalazi selo Velika Lukanja. U navedenom dolinskom prostoru od oko 80 kvadratnih kilometara nalaze se pored Lukanje još i sledeća sela: Pakleštica i Bela istočno, Gostuša severno, Mala Lukanja i Zavoj zapadno i Pokrevenik i Koprivštica jugozapadno od Velike Lukanje. Sva ova sela prirodno gravitiraju prema Velikoj Lukanji, pa je zbog toga ona administrativni, politički i kulturno–prosvetni centar toga kraja, tj. Srednjeg Visoka i nekadašnji centar i sedište sreza Visočkog.

Srednji Visok ima nekih posebnosti u odnosu na druge susedne krajeve Gornjeg i Donjeg Visoka.To je pre svega zatvoren dolinski prostor sa svih strana, pa se iz njega izlazi ili u njega ulazi samo sa juga iz pravca Pirota. Sa severa je ograničena delovima Stare planine, a sa juga tolemim Cerceljom i krševitim Pažarom (1187 m). Ovi masivi istočno od Pakleštice toliko su se približili da je Visočica napravila kanjon u dužini od 2 km zvani Vladikina ploča čije su strane visoke preko 500 m pa je veza sa Gornjim Visokom moguća jedino pešice ili zapregom. I na suprotnoj strani, na zapadu, pomenuti masivi i Visočica napravili su niže Zavoja takođe kanjon zvani Mrtvački most, dužine oko 5 km i na toj strani izlaz je moguć samo pešice i konjem. Ovako zatvoren Srednji Visok našao je izlaz samo prema Pirotu, odnosno na jug, preko prevoja zvanog Koprivštički krst visokog preko 1000 metara. Postavljena trasa puta na ovom pravcu oduvek je bila nepodesna i teško prohodna (6 km uzbrdno od Visočice do Koprivštičkog krsta i 10 km nizbrdno preko Nišora do Pirota), pa je u kišnim i zimskim danima obustavljeno kretanje zaprežnom stokom.

Posle Drugog svetskog rata došlo do bržeg razvoja ovog kraja.Izgrađen je put 1956. godine Pirot – Velika Lukanja i uveden autobuski saobraćaj, otvorena je osmogodišnja škola u Velikoj Lukanji, modernizovana je zadružna organizacija uvođenjem novih kooperativnih odnosi, naročito u stočarstvu i preradi mlečnih proizvoda, dovedena je električna energija, jedan broj porodica sa malim zemljišnim posedom kolonizovan je u Vojvodinu, dok se priličan višak radne snage zaposlio u privredi i vanprivredi Pirota. Na taj način su u Srednjem Visoku, pa i Velikoj Lukanji, stvoreni uslovi za jedan bolji život i otvorene perspektivne mogućnosti za razvoj.

Posle nastanka Zavojskog jezera, nastala je ideja da se ono višestruko poveća čime bi bila potopljena sela Velika Lukanja i Pakleštica. Od onda, od 1965. godine, Velika Lukanja počinje da stagnira a sa proticanjem vremena i da odumire. Ljudi su počeli sa građenjem kuća – drugih domova u Pirotu i okolini, gde su se mladi i zapošljavali, a u selu su ostali samo stari da bi sačekali isplatu imovine, pa da i oni odu svojoj deci. Kako se formiranje jezera odužilo, mnogi su stari već pomrli a domovi opusteli.^[2]

Danas selo Velika Lukanja praktično ne postoji, ostaci sela se nalaze na dnu jezera.

Demografija

U naselju Velika Lukanja živi 17 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 66,3 godina (62,0 kod muškaraca i 72,5 kod žena). U naselju ima 8 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,13.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Izgradnja puta Pirot - Velika Lukanja

Izgradnja puta Pirot - Velika Lukanja 1956. godine

Stočar iz sela Velika Lukanja

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[3]
Godina	Stanovnika
1948.	719
1953.	693
1961.	662
1971.	517
1981.	327
1991.	22	22
2002.	17	17

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[4]

Srbi	16	94,11%
nepoznato	0	0,0%

Stanovništvo prema polu i starosti^[5]


	m	ž
?	0	0
80+	1	1
75—79	1	1
70—74	2	2
65—69	2	1
60—64	0	0
55—59	1	2
50—54	0	0
45—49	0	0
40—44	2	0
35—39	1	0
30—34	0	0
25—29	0	0
20—24	0	0
15—19	0	0
10—14	0	0
5—9	0	0
0—4	0	0
Prosek :	62,0	72,5

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	111	114	122	115	88	10	8

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	1	6	0	1	0	0	0	0	0	0	2,13

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena
Muški	10	2	6	1	1
Ženski	7	0	6	1	0
UKUPNO	17	2	12	2	1

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	8	8	0	0	0
Ženski	7	7	0	0	0
UKUPNO	15	15	0	0	0
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	0	0	0	0	0
Ženski	0	0	0	0	0
UKUPNO	0	0	0	0	0
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	0	0	0	0
Ženski	0	0	0	0	0
UKUPNO	0	0	0	0	0
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	0	0	0	0
Ženski	0	0	0	0
UKUPNO	0	0	0	0

Reference

^ "Prosvetni glasnik", Beograd 1900. godine
^ Vukašin Petrović, Velika Lukanja, 1985, str. 12
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze

[1] "Prosvetni glasnik", Beograd 1900. godine

[2] Vukašin Petrović, Velika Lukanja, 1985, str. 12

[3] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[4] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[5] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]