Битлђус
Bitlđus (engl. Beetlejuice) je američka fantastična horor-komedija[3][4] iz 1988. godine, režisera Tima Bertona, sa Alekom Boldvinom, Džinom Dejvis, Vinonom Rajder, Katarinom O’Harom, Džefrijem Džounsom i Majklom Kitonom u glavnim ulogama. Radnja filma prati bračni par duhova koji na sve načine pokušavaju da oteraju nesnosne vlasnike kuće u kojoj su oni nekada živeli, a kako ne uspevaju u tome, za pomoć se obrate Bitlđusu, duhu koji je specijalista za proterivanje ljudi iz kuća.
| Bitlđus | |
|---|---|
.jpg) Filmski poster | |
| Izvorni naslov | Beetlejuice |
| Žanr | horor komedija fantastika |
| Režija | Tim Berton |
| Scenario | Majkl Makdauel Voren Skoren |
| Producent | Majkl Bender Lari Vilson Ričard Hašimoto |
| Priča | Majkl Makdauel Lari Vilson |
| Glavne uloge | Alek Boldvin Džina Dejvis Vinona Rajder Ketrin O’Hara Džefri Džouns Majkl Kiton |
| Muzika | Deni Elfman |
| Direktor fotografije | Tomas E. Akerman |
| Montaža | Džejn Kurson |
| Producentska kuća | The Geffen Company |
| Distributer | Warner Bros. Pictures |
| Godina | 1988. |
| Trajanje | 92 minuta |
| Zemlja | SAD |
| Jezik | engleski |
| Budžet | 15 miliona dolara[1] |
| Zarada | 74,7 miliona dolara[2] |
| Nagrade | Nagrada Oskar za najbolju šminku i frizuru Nagrada Saturn za najbolji horor film Nagrada Saturn za najbolju sporednu žensku ulogu (Silvija Sidni) Nagrada Saturn za najbolju šminku Nagrada Nacionalnog udruženja filmskih kritičara za najboljeg glumca (Majkl Kiton) BMI muzička filmska nagrada (Deni Elfman) + 11 nominacija |
| Sledeći | |
| Veb-sajt | www |
| IMDb veza | |
Bitlđus je premijerno objavljen u američkim bioskopima 30. marta 1988. godine, zaradivši 8,3 miliona dolara tokom svog premijernog vikenda. Ukupna zarada od filma iznosila je 74,7 miliona dolara, što ga čini desetim filmom po zaradi na američkom tržištu iz 1988. godine,[5][6] a takođe i jako profitabilnim u odnosu na budžet od 15 miliona dolara.
Reakcije publike i kritičara bile su vrlo pozitivne,[7][8] [9] a film je osvojio nekoliko značajnih nagrada, uključujući Oskara za najbolju šminku i frizuru, nagradu Saturn za najbolji horor film godine, nagradu Saturn za najbolju sporednu žensku ulogu za Silviju Sidni, nagradu Saturn za najbolju šminku kao i nagradu Nacionalnog udruženja filmskih kritičara za najboljeg glumca za Majkla Kitona.[10]
Uspeh filma je takođe doveo do nekoliko video igara i istoimene animirane serije (na prostorima bivše Jugoslavije emitovana pod nazivom Bubimir, sa sinhronizacijom koju je radio HRT), koja ukupno sadrži 4 sezone, a emitovala se od 9. septembra 1989. godine do 6. decembra 1991. godine na ABC kanalu (s tim što je poslednja sezona emitovana na Fox-u).[11]
Nastavak, Bitlđus Bitlđus, premijerno je prikazan 2024. godine.[12]
Radnja
urediU Vinter Riveru u Konektikatu, Barbara i Adam Mejtlend odlučuju da provedu odmor ukrašavajući svoj idilični seoski dom. Dok se voze kući sa putovanja u grad, Barbara skreće da bi izbegla da udari psa, a njihov automobil uranja u reku. Po povratku kući, ona i Adam primećuju da više nemaju odraz u ogledalu.
Kada Adam pokuša da napusti kuću, on završava u čudnom i onostranom pustinjskom pejzažu naseljenom ogromnim „peščanim crvima”. Susret za njega traje samo nekoliko sekundi, ali nakon što ga Barbara spase, kaže da ga nije bilo dva sata. Zatim pronalaze Priručnik za nedavno preminule, koji ih navodi da shvate da su se udavili u reci i postali duhovi.
Kuća je prodata, a novi vlasnici, porodica Dic, stižu iz Njujorka. Čarls Dic je bivši preduzimač; njegova druga žena, Delija, je vajarka i konceptualna umetnica; a njegova ćerka iz prvog braka, tinejdžerka Lidija, ambiciozna je fotografkinja. Pod vođstvom dizajnera enterijera Ota, porodica pretvara kuću u novotalasno delo postmoderne umetnosti.
Prateći Priručnik, Mejtlendovi putuju u onostranu čekaonicu naseljenu drugim ožalošćenim dušama, gde otkrivaju da je zagrobni život struktuiran prema složenoj birokratiji koja uključuje vaučere i socijalne radnike. Socijalna radnica Mejtlendovih, Džuno, kaže im da moraju da ostanu u kući narednih 125 godina pod pretnjom strašne sudbine. Ako žele da porodica Dic napusti kuću, na njima je da ih uplaše.
Adam i Barbara su nevidljivi za Čarlsa i Deliju, ali Lidija može da ih vidi; ona svoju paranormalnu intuiciju pripisuje svojoj „čudnoj i neobičnoj” prirodi. Protiv Džuninog saveta, Mejtlendovi kontaktiraju Bitlđusa, specijalistu za isterivanje živih ljudi iz kuća.
Bitlđus ubrzo uvredi Mejtlendove svojim grubim i morbidnim ponašanjem. Razmišljaju o tome da ga angažuju, ali nisu u stanju da ga zaustave kada načini razarajuću štetu porodici Dic. Šarm malog grada i natprirodni događaji inspirišu Čarlsa da predloži svom šefu, Maksiju Dinu, da transformiše grad u turističko mesto, ali Maksi želi dokaz o duhovima. Koristeći Priručnik za nedavno preminule, Oto predvodi ono za šta misli da je seansa i priziva Adama i Barbaru, koristeći njihovu svadbenu odeću, ali njih dvoje počinju da stare i propadaju, pošto je Oto nesvesno izveo egzorcizam.
Užasnuta, Lidija poziva Bitlđusa u pomoć, ali on će joj pomoći samo ako se uda za njega; venčanje sa živom osobom omogućila bi Bitlđusu da slobodno izaziva haos u svetu smrtnika. Bitlđus spasava Mejtlendove, rešava se Maksija, Maksijeve žene i Ota, i priprema venčanje pred užasnim sveštenikom. Mejtlendovi intervenišu pre nego što se ceremonija završi, a Barbara jaše peščanog crva kroz kuću, koji proždire Bitlđusa.
Porodice Dic i Mejtlend se slažu da žive u harmoniji u kući. Barbara i Adam stvaraju čvršću vezu sa Lidijom, a ona ih ubeđuje da povremeno oslobode svoje sablasne moći, uključujući posednutost. Bitlđus je zaglavljen u zagrobnoj čekaonici. On krade kartu sa brojem od jednog vračara, koji mu zauzvrat smanjuje glavu.
Uloge
uredi| Glumac | Uloga |
|---|---|
| Majkl Kiton | Bitlđus |
| Alek Boldvin | Adam Mejtlend |
| Džina Dejvis | Barbara Mejtlend |
| Vinona Rajder | Lidija Dic |
| Ketrin O’Hara | Delija Dic |
| Džefri Džons | Čarls Dic |
| Glen Šadiks | Oto |
| Silvija Sidni | Džuno |
| Robert Gule | Maksi Din |
| Dik Kavet | Bernard |
| Eni Makenro | Džejn Baterfild |
| Toni Koks/Džek Ejndžel (glas) | propovednik |
| Patris Martinez | recepcionerka |
| Hjugo Stanger | stari Bil |
| Moris Pejdž | Erni |
Reference
uredi- ^ „Beetlejuice (1988)”. The Numbers. Pristupljeno 16. 3. 2021.
- ^ „Beetlejuice (1988)”. Box Office Mojo. Pristupljeno 16. 3. 2021.
- ^ Erickson, Hal. „Beetlejuice (1988)”. Allmovie. Pristupljeno 16. 3. 2021.
- ^ Nero, Dom. „Beetlejuice Is a Horror-Fantasy-Comedy Hybrid Above All Categorization”. Esquire. Pristupljeno 16. 3. 2021.
- ^ Easton, Nina J. (1989-01-05). „Roger Rabbit' Hops to Box-Office Top; 'Coming to America' Hits 2nd”. Los Angeles Times. Pristupljeno 16. 3. 2021.
- ^ „1988 Yearly Box Office Results”. Box Office Mojo. Pristupljeno 16. 3. 2021.
- ^ „Beetlejuice”. Rotten Tomatoes. Pristupljeno 16. 3. 2021.
- ^ „Beetlejuice (1988): Reviews”. Metacritic. Pristupljeno 16. 3. 2021.
- ^ „BEETLEJUICE (1988) B”. CinemaScore. Arhivirano iz originala 20. 12. 2018. g. Pristupljeno 16. 3. 2021.
- ^ „Nagrade”. IMDB. Pristupljeno 16. 3. 2021.
- ^ Salisbury & Burton 2006, str. 100.
- ^ Rubin, Rebecca (9. 5. 2023). „'Beetlejuice 2', Starring Michael Keaton and Jenna Ortega, to Hit Theaters in 2024”. Variety. Arhivirano iz originala 10. 5. 2023. g. Pristupljeno 10. 5. 2023.
Spoljašnje veze
uredi- Zvanični veb-sajt
- Bitlđus na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Bitlđus na sajtu Box Office Mojo (jezik: engleski)
- Bitlđus na sajtu Rotten Tomatoes (jezik: engleski)
- Bitlđus na sajtu Metacritic (jezik: engleski)
