Bisao
главни град Гвинеје Бисао
Bisao (port. Bissau), ili Bisau, je glavni grad afričke države Gvineja Bisao. U gradu živi 492.004 stanovnika prema podacima iz 2015.[2] Grad se nalazi na ušću reke Geba u Atlantski okean. Geografske koordinate grada Bisao su 11° 52' sgš i 15° 36' zgd.
| Bisao port. Bissau | |
|---|---|
 Centar grada
   .jpg)       | |
 Zastava
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Gvineja Bisao |
| Sektor | Bisao |
| Osnovan | 1687. |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2007. | 492.004 [1] |
| — gustina | 6.348,44 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 11° 51′ 33″ S; 15° 35′ 44″ Z / 11.859267° S; 15.595556° Z |
| Aps. visina | 0 m |
| Površina | 77,5 km2 |
  Bisao Bisao na karti Gvineje-Bisao | |
Bisao je najveći grad Gvineje-Bisao, najveća luka, i administrativni centar. Centar grada je još uvek nedovoljno izgrađen. Grad je poznat po tradicionalnom karnevalu. Glavni izvozni proizvodi su: kikiriki, drvna građa, kopra, palmino ulje, i guma.
Istorija
urediGrad su osnovali Portugalci 1687. kao utvrđenje i centar za trgovinu. Godine 1942, postao je prestonica Portugalske Gvineje. Jedno vreme prestonica je bila u gradu u kojem je proglašena nezavisnost Gvineje-Bisao, Madina do Boe (1973—1974).
Geografija
uredi
Klima
urediBisau ima klimu tropske savane (Kepen Aw), koja nije dovoljno vlažna da bi se kvalifikovala kao tropska monsunska klima (Am), ali je mnogo vlažnija od većine klime tog tipa.
Skoro da nema kiše od novembra do maja, ali tokom preostalih pet meseci u godini grad dobije oko 2.000 mm (79 in) kiše.
| Klima Bisaoa, Gvineja-Gisao (1974-1994) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Apsolutni maksimum, °C (°F) | 36,7 (98,1) |
38,3 (100,9) |
38,9 (102) |
41,1 (106) |
39,4 (102,9) |
35,6 (96,1) |
33,3 (91,9) |
32,8 (91) |
33,9 (93) |
34,4 (93,9) |
35,0 (95) |
35,6 (96,1) |
41,1 (106) |
| Maksimum, °C (°F) | 31,1 (88) |
32,8 (91) |
33,9 (93) |
33,3 (91,9) |
32,8 (91) |
31,1 (88) |
29,4 (84,9) |
30,0 (86) |
30,0 (86) |
31,1 (88) |
31,7 (89,1) |
30,6 (87,1) |
31,5 (88,7) |
| Prosek, °C (°F) | 24,4 (75,9) |
25,6 (78,1) |
26,6 (79,9) |
27,0 (80,6) |
27,5 (81,5) |
26,9 (80,4) |
26,1 (79) |
26,4 (79,5) |
26,4 (79,5) |
27,0 (80,6) |
26,9 (80,4) |
24,8 (76,6) |
26,3 (79,3) |
| Minimum, °C (°F) | 17,8 (64) |
18,3 (64,9) |
19,4 (66,9) |
20,6 (69,1) |
22,2 (72) |
22,8 (73) |
22,8 (73) |
22,8 (73) |
22,8 (73) |
22,8 (73) |
22,2 (72) |
18,9 (66) |
21,1 (70) |
| Apsolutni minimum, °C (°F) | 12,2 (54) |
13,3 (55,9) |
15,6 (60,1) |
16,7 (62,1) |
17,2 (63) |
19,4 (66,9) |
19,4 (66,9) |
19,4 (66,9) |
19,4 (66,9) |
20,0 (68) |
15,0 (59) |
12,8 (55) |
12,2 (54) |
| Količina kiše, mm (in) | 0,5 (0,02) |
0,8 (0,031) |
0,5 (0,02) |
0,8 (0,031) |
17,3 (0,681) |
174,8 (6,882) |
472,5 (18,602) |
682,5 (26,87) |
434,9 (17,122) |
194,8 (7,669) |
41,4 (1,63) |
2,0 (0,079) |
2.022,8 (79,637) |
| Sunčani sati — mesečni prosek | 248 | 226 | 279 | 270 | 248 | 210 | 186 | 155 | 180 | 217 | 240 | 248 | 2.707 |
| Izvor #1: Sistema de Clasificación Bioclimática Mundial[3] | |||||||||||||
| Izvor #2: World Climate Guides (sunshine only)[4] | |||||||||||||
Stanovništvo
urediOvaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
| Godina | 2007 | 2015 |
|---|---|---|
| Stanovništvo | 407.424 | 492.004 |
Obrazovanje
urediGlavne srednjoškolske institucije u Bisaou su Nacionalni licej Kvame N'Krumah[5] i Adventistička škola Betel-Bisau.[6] Glavne visokoškolske ustanove u gradu su Univerzitet Amilkar Kabral,[7] Katolički univerzitet Gvineje Bisao i Univerzitet Žan Pijaža u Gvineji Bisao.
Grad Bisao još uvek ima dve međunarodne škole:[8]
- Portugalska škola Gvineje Bisao
- Portugalska škola korak po korak
Privreda
urediBisao je najveći grad u zemlji, glavna luka, obrazovni, administrativni, industrijski i vojni centar. Kikiriki, tvrdo drvo, kopra, palmino ulje, mlečni proizvodi i guma su glavni proizvodi. Bisao je takođe glavni grad ribarske i poljoprivredne industrije u zemlji.[9]
Saobraćaj
urediOvaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Partnerski gradovi
uredi
Reference
uredi- ^ Instituto Nacional de Estatística e Censos
- ^ „Africa by Country Internet User Stats and 2017 Population”. internetworldstats.com (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 2019-08-04. g. Pristupljeno 2017-11-01.
- ^ „GUINEA-BISSAU - BISSAU”. Centro de Investigaciones Fitosociológicas. Arhivirano iz originala 2007-08-07. g. Pristupljeno 2011-10-04.
- ^ „Bissau Climate Guide”. Centro de Investigaciones Fitosociológicas. Arhivirano iz originala 2007-08-07. g. Pristupljeno 2011-10-04.
- ^ Furtado, Alexandre Brito Ribeiro (2005). Administração e Gestão da Educação na Guiné-Bissau: Incoerências e Descontinuidades [Administration and Management of Education in Guinea-Bissau: Inconsistencies and Discontinuities] (Teza) (na jeziku: portugalski). Universidade de Aveiro. hdl:10773/1098
.
- ^ „Voluntários Fazem Diferença em Projeto em Guiné-Bissau” [Volunteers Make a Difference in a Project in Guinea-Bissau]. Notícias Adventistas (na jeziku: portugalski). 22. 7. 2016. Arhivirano iz originala 2021-01-06. g.
- ^ „Equipamento Novo e Desafios Adicionais para Universidade Amílcar Cabral” [New Equipment and Additional Challenges for Universidade Amílcar Cabral]. Rádio das Nações Unidas (na jeziku: portugalski). 19. 5. 2015. Arhivirano iz originala 2015-05-29. g. Pristupljeno 29. 5. 2015.
- ^ „Escolas com Currículo Português na Guiné-Bissau” [Portuguese Curriculum Schools in Guinea-Bissau]. Direção de Serviços de Ensino e Escolas Portuguesas no Estrangeiro (DSEEPE) of the Portuguese Education Ministry (na jeziku: portugalski). Arhivirano iz originala 2015-05-31. g. Pristupljeno 26. 10. 2015.
- ^ Urbanização na Guiné-Bissau: Morfologia e Estrutura Urbana da sua Capital [Urbanization in Guinea-Bissau: Morphology and Urban Structure of its Capital] (Teza) (na jeziku: portugalski). Lisbon University of Humanities and Technologies. 2010. str. 93—97. Arhivirano iz originala 6. 1. 2021. g. Pristupljeno 16. 10. 2020.
- ^ „Taipei City Council-International Sister Cities”. Arhivirano iz originala 2016-10-23. g. Pristupljeno 2017-11-20.
- ^ „Sister Cities of Ankara”. www.ankara.bel.tr. Arhivirano iz originala 2018-12-24. g. Pristupljeno 2016-08-11.
Literatura
uredi- Lobban, Richard Andrew Jr.; Mendy, Peter Karibe (1997). Historical Dictionary of the Republic of Guinea-Bissau (3rd izd.). Scarecrow Press. str. 91—96. ISBN 0-8108-3226-7.
- I. Lourenco-Lindell (1997). „Food for the poor, food for the city: the role of urban agriculture in Bissau”. Geographical Journal of Zimbabwe (28). ISSN 1011-5919.
- Paul Tiyambe Zeleza; Dickson Eyoh, ur. (2003). „Bissau, Guinea-Bissau”. Encyclopedia of Twentieth-Century African History. Routledge. ISBN 0415234794.
- Ilda Lourenço-Lindell (2004). „Trade and the politics of informalization in Bissau, Guinea-Bissau”. Ur.: Karen Tranberg Hansen; Mariken Vaa. Reconsidering Informality: Perspectives from Urban Africa. Uppsala: Nordiska Afrikainstitutet. ISBN 978-91-7106-518-6. OCLC 654131452.
- Eric Young (2005). „Bissau, Guinea-Bissau”. Ur.: Kwame Anthony Appiah; Henry Louis Gates. Africana: The Encyclopedia of the African and African American Experience (2nd izd.). Oxford University Press. str. 472. ISBN 978-0-19-517055-9.
- Roman A. Cybriwsky (2013). „Bissau”. Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture. ABC-CLIO. str. 52—53. ISBN 978-1-61069-248-9.
- Manuel Rambout Barcelos (2006). „Masked children in an urban scene: the Bissau Carnival”. Ur.: Simon Ottenberg; David Aaron Binkley. Playful Performers: African Children's Masquerades. Transaction Publishers. ISBN 978-1-351-49950-7.
- Esteves Pereira; Guilherme Rodrigues, ur. (1906). „Bissau”. Portugal: Diccionario Historico.... (na jeziku: portugalski). 2. Lisbon: Joao Romano Torres. OCLC 865826167. hdl:2027/gri.ark:/13960/t6m081q3b?urlappend=%3Bseq=353.
- Joel Frederico da Silveira (1989). „Spatialisation d'un rapport colonial: Bissau, 1900-1960”. Ur.: Michel Cahen. Vilas et cidades: bourgs et villes en Afrique lusophone (na jeziku: francuski). Paris: L'Harmattan. ISBN 2-7384-0431-6.
- François Mendy (2006). La ville de Bissau: amenagement et gestion urbaine (Ph.D.) (na jeziku: francuski). Universite Cheikh Anta Diop de Dakar.
- Ana Vaz Milheiro; Eduardo Costa Dias (2009). „Arquitectura em Bissau e os Gabinetes de Urbanização colonial (1944–1974)” [Architecture in Bissau and the Colonial Urbanization Departments] (PDF). Arq.urb (na jeziku: portugalski). São Paulo: Universidade São Judas Tadeu (2). ISSN 1984-5766. Arhivirano iz originala (PDF) 03. 03. 2016. g. Pristupljeno 13. 02. 2023. Šablon:Free access
- „Guinea-Bissau”. Political Chronology of Africa. Political Chronologies of the World. Europa Publications. 2001. str. =. ISBN 0203409957.
- „Population of capital city and cities of 100,000 or more inhabitants”. Demographic Yearbook 1955. New York: Statistical Office of the United Nations.
- „Chronology of Catholic Dioceses: Guinea-Bissau”. Norway: Roman Catholic Diocese of Oslo. Pristupljeno 15. 9. 2017.
- United Nations Department of Economic and Social Affairs, Statistical Office (1987). „Population of capital cities and cities of 100,000 and more inhabitants”. 1985 Demographic Yearbook. New York. str. 247—289.
- „Population of capital cities and cities of 100,000 or more inhabitants”. Demographic Yearbook 2005. United Nations Statistics Division.
- „Guinea-Bissau: Directory”. Africa South of the Sahara 2004. Regional Surveys of the World. Europa Publications. 2004. ISBN 1857431839.
- „Rebels and Loyalists In Guinea-Bissau Exchange Shellfire”, New York Times, 16. 6. 1998
- Guinea-Bissau's president, army chief killed, Reuters, 2. 3. 2009
- Lydia Polgreen (11. 3. 2009), „2 slayings in West Africa may signal a new day”, New York Times
- „Population of capital cities and cities of 100,000 or more inhabitants”. Demographic Yearbook 2015. United Nations Statistics Division. 2016.
- Peter Karibe Mendy; Richard A. Lobban Jr. (2013). Historical Dictionary of the Republic of Guinea-Bissau (4th izd.). Scarecrow Press. ISBN 978-0-8108-8027-6.
- Bissau soldiers control capital in apparent coup, Reuters, 13. 4. 2012
