Autoked

Autodesk
Prvo izdanje	Decembar 1982.
Stabilno izdanje	2012 / 22. mart 2011.
Operativni sistem	Microsoft Windows, Mac OS X, iOS
Tip	PPR
Licenca	Vlasnička
Veb-sajt	autodesk.com/autocad

Autoked je jedan od najpoznatijih računarskih programa za računarsko projektovanje. Autor programa je kompanija Autodesk koja nudi preko 75 specijalizovanih softverskih alata i pomagala za različita ekspertska područja (mašinogradnja, elektrika, elektronika, građevinarstvo, arhitektura, pejzažna arhitektura, kartografija, geodezija, vatrozaštita itd).

Osnovni opis rada

Osnovni program — Autoked - je sofisticirani projektantski alat široke, može se reći univerzalne, namjene koji podržava dvodimenzionalno projektovanje, kojim se praktično zamjenjuje klasično projektovanje na papiru, odnosno tablu za crtanje, šestar i lenjir, i trodimenzionalno modelovanje složenih objekata koji se u „modelnom prostoru“ (engl. model space) mogu proizvoljno zumirati, naginjati, okretati, prikazivati u projekcijama, pogledima i presjecima iz svih smjerova, sa perspektivnim efektom ili bez njega, proizvoljno osvjetljavati i randerovati, tako da trodimenzionalni prikaz imitira fotografiju virtuelnog objekta koji postoji samo u memoriji računara.

Za razliku od alternativnih softverskih proizvoda za 2D i 3D modelovanje, Autoked je specifičan po sofisticiranom (možda malo i prekomplikovanom) sistemu mjerila i visoka preciznost koja može ići i ispod milimikrona i sistem dimenzioniranja (kotiranja) razmjere sa automatskim računanjem koji zadovoljava i najstrože tehničke standarde. Uz izvjesne uslove, kotiranje je asocijativno, tj. automatski slijedi izmjene geometrije obrađivanog modela.

Radni prostor Autokeda čini prostor za trodimenzionalno modelovanje i proizvoljan broj radnih prostora koji se mogu koristiti u režimima „papir“ i „model“. U režimu „model“ na radnim listovima se mogu otvarati projekcije i pogledi (engl. viewport) na trodimenzionalni model napravljen u prostoru za modeliranje. U režimu „papir“, radni prostori nemaju nikakve korelacije sa trodimenzionalnim modelom, i u tom se režimu pogledi (ako su uopšte kreirani) ne mogu aktivirati. Modelni i papirni prostor se u načelu koriste odvojeno, odnosno ne organizuju se u istom radnom prostoru.

Trodimenzionalni režim

Prostor za modelovanje i radni prostori u režimu „model“ čine „modelni prostor“ u kojem se definiše (konstruiše, mijenja, dimenzionira-kotira i opisuje) jedan trodimenzionalni model, koji međutim može biti vrlo složen i sadržati veliki broj sastavnih elemenata. U radnim prostorima u režimu „model“ mogu se otvarati projekcije na bilo koju ravan ili presjeci i pogledi iz bilo kog smjera na trodimenzionalni model. Prostor za modelovanje i projekcije u radnim prostorima automatizovano sarađuju, tako da se svaka promjena u bilo kom radnom prostoru ili na modelu u prostoru za modeliranje reflektuje na model, tj. automatski se ažurira na svim ostalim radnim listovima. Prostor za modelovanje je neograničen, a model se može neograničeno zumirati u smjeru proširenja obuhvata ili povećanja detalja bez gubitka preciznosti razmjere ili rezolucije.

Dvodimenzionalni režim

U režimu „papir“ radni prostori predstavljaju nezavisne papire među kojima nema nikakve povezanosti, pa se koriste na način uobičajen u klasičnom „papirskom“ projektovanju za crtanje dvodimenzionalnih projekcija i presjeka. Takve su projekcije „pljosnate“, tj. ne mogu se okretati u prostoru i nemaju promjenljiv ugao gledanja. Na svakom radnom listu se može prikazati drugi objekat ili drugi element složenog objekta čiji je sastavni crtež takođe sadržan u jednom ili više radnih prostora. Skup radnih prostora u režimu „papir“ predstavlja „papirni prostor“ Autokeda (engl. paper space). Pogledi i projekcije trodimenzionalnog modela ne mogu se aktivirati u papirnom prostoru, a objekti ucrtani u papirni prostor uopšte se ne prikazuju u prostoru za trodimenzionalno modelovanje.

Rad u slojevima

U oba režima u svim radnim prostorima i pogledima ili projekcijama crtanje se izvodi na proizvoljnom broju prozirnih slojeva (engl. layers). Pojedini objekti ili grupe crtežnih elemenata (kote, šrafure, pomoćne konstruktivne linije isl.) mogu se iscrtati u zasebnim slojevima. Svaki sloj se može zasebno formatirati (debljina, vrsta i boja linija idr.) i po potrebi sakriti, tj. na njemu sadržani objekti mogu se učiniti nevidljivim u jednom ili više radnih prostora.

Blokovi

Blokovi su objedinjene grupe objekata ili crtežnih elemenata koji čine zasebnu cjelinu i ponašaju se kao jedan element ili objekat. Blokovi napravljeni u jednom radnom prostoru ili projektu mogu se koristiti u drugom radnom prostoru ili projektu, mogu se kopirati, brisati itd. kao jedan element. Mogu se ponovo rastaviti na elemente od kojih su sačinjeni.

Često korištene elemente ili objekte (vijci, instalacijski elementi, mašinski sklopovi, arhitektonski detalji i namještaj itd.) zgodno je spremiti kao imenovane blokove, pa ih se po potrebi može pozvati i uklopiti u bilo koji radni prostor ili projekt. Kolekcije blokova štede konstruisanje istih konstruktivnih detalja i značajno skraćuju vrijeme projektovanja.

Skromna kolekcija takvih elemenata sadržana je i u samom Autokedu.

Od verzije 2006 novost su „dinamički blokovi“. Naime, bloku se mogu pridružiti dinamička svojstva i na temelju tih svojstava umjesto npr. bloka vrata u arhitekturi koji ima više dimenzija, smjerova otvaranja, količine detalja, to sve zamjenjujemo jednim blokom koji ima sva ta svojstva i mijenja ih jednim klikom umjesto dosadašnjih više komandi koje koristimo da bismo dobili željeni izgled bloka. Jedan dinamički blok vrata može sadržati preko 500 kombinacija vrata.

Dodatna literatura

Hurley, Shaan. „AutoCAD Release History”. Between the lines.
„Mike Riddle & the Story of Interact, AutoCAD, EasyCAD, FastCAD & more”. DigiBarn Computer Museum. Pristupljeno 12. 11. 2016.
„About”. Michael Riddle's Thoughts. Arhivirano iz originala 27. 10. 2016. g. Pristupljeno 12. 11. 2016.
Plantec, Peter (7. 01. 2012). „The Fascinating Story of How Autodesk Came to Be (Part 1)”. Studio Daily. Access Intelligence. Arhivirano iz originala 12. 11. 2020. g. Pristupljeno 22. 07. 2018.
Grahame, James (17. 05. 2007). „Mike Riddle's Prehistoric AutoCAD”. Retro Thing.

Spoljašnje veze

Autoked za samouke na 10 stranica, Bela Nemet