Atanasije Ječinac
Atanasije Ječinac (Gospođinci, 2. februar 1852 — 1918, Petrograd) bio je pukovnik u Ruskoj carskoj vojsci, dobrovoljac u Drugom srpsko-turskom ratu 1877–78, prevodilac, pisac udžbenika stranih jezika, i jedan od začetnika ideje da se u Rusiji formira muzejska zbirka fonografskih snimaka glasova poznatih glumaca i pevača.[1][2]
| Atanasije Ječinac | |
|---|---|
 Atanasije Ječinac | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 2. februar 1852. |
| Mesto rođenja | Gospođinci,  Austrijsko carstvo |
| Datum smrti | 1918. |
| Mesto smrti | Petrograd,  Rusija |
| Vojna karijera | |
| Čin | Pukovnik |
| Učešće u ratovima | Srpsko-turski ratovi |
Atanasije Ječinac, i nakon odlaska u Rusiju nije prekidao veze sa zavičajem. Bio je pretplaćen na brojna štampana izdanja i periodiku, a za srpske novine i druge publikacije na srpskom jeziku slao je priloge i članke za različite rubrike. Njegov rad i doprinos srpsko-ruskim kulturnim vezama citiraju se i danas u nekim književnim radovima u Srbiji.
Život i delo
urediAtanasije Ječinac, rođen je 2. februara 1852. godine u Gospođincima, u južnoj Bačkoj, tada u sastavu Austrijskog carstva, od oca Todora, koji se kao vojnik-šajkaš, u činu kaplara, borio protiv Mađara u buni 1848/49., i za ispoljeno junačko držanje stekao Zlatnu medalju za hrabrost.[3]
Osnovno školovanje završio je u Gospođincu, a vojne škole kao pitomac u Austrougarskoj vojsci. Oficirsko školovanje započeo je u Ajzenštatu 1867., a završio je u Vojno-geografskom institutu u Bečkom Novom Mestu 1874. godine. Od 1871. do 1874. služio je u 29. ugarskom pešadijskom puku u Velikom Bečkereku (danas Zrenjanin).
Oktobra 1876. godine, kao dobrovoljac, prešao je, zajedno sa mnogim Srbima prečanima u Srbiju, i učestvovao u ratovima koje je Kraljevina Srbija vodila od 1877. do 1878. godine, u činu poručnika i ordonans oficira u štabu Timočkog korpusa.
Iz nekih nedovoljno razjašnjenih razloga odselio se u Rusiju. Tamo je kao školovani Srbin, sa vojničkim iskustvom i visokim nivoom ličnog obrazovanja, nastavio vojničku karijeru, sve do čina pukovnika. Javlja se 1882. godine novosadskoj "Zastavi" kao ruski oficir iz Kamenec-Podoljska.[4]
Atanasije Ječinac, sve do kraja života, bio je aktivan javni društveni i kulturni radnih u ruskoj građanskoj sredine, s kraja 19. i u prvim decenijama 20. veka, o čemu govori podatak da se kao poznavalac stranih jezika, bavio ne samo vojnim i civilnim pedagoškim radom već i pisanjem nastavnih udžbenika na nekoliko jezika. Bio je i u poslovnom kontaktu sa međunarodnom školom za učenje stranih jezika „Korporacija Berlic“ (engl. Berlitz Corporation), osnovanu 1878. godine u SAD.[5]
Kod Gramofona koji je u 19. veku bio nova sprava, novi tehnički izum, Atanasije je uočio mogućnost za snimanja glasa eminentnih umetnika. Nekim pozorištima u Rusiji predložio je formiranje muzejskih zbirki sa snimcima glasova poznatih Ruskih glumaca i pevača. Sa priručnim gramofonskim uređajem za narezivanje ploča, Atanasije Ječinac načinio je i snimke glasa, ili govora, Lava Tolstoja, koga je inače posećivao više puta u Jasnoj Poljani.[6]
Atanasije Ječinac je u periodu od 1878. do Prvog svetskog rata napisao nekoliko knjiga iz vojne oablasti, udžbenika stranih jezika, na ruskom jeziku, kao i udžbenik na nemačkom jeziku; „O metodama učenja živih jezika“ (nem. Methodik der lebenden Sprachen) (1892).
Prevodio je sa ruskog na srpski i nemački jezik, pa je tako preveo i Rad Antona S. Budiloviča, „O literaturnom edinstve narodov slavnskogo plemeni“ (nem. Uber die literarische Einheit der Slaven), koji je, u sopstvenom izdanju, štampao u Petrogradu 1879. U prilogu ovog izdanja dao je etničku kartu Evrope koju je sam nacrtao. U mnogim ruskim listovima Atanasije Ječinac objavljivao je priloge iz srpske istorije a u srpskim časopisima: Javor (1887—1891), Zastava (1895–1908), Nova Iskra (1902), Bosna (1911) prikaze ruskih knjiga iz raznih struka, posebno iz književnosti. Izveštavao je i o političkim prilikama u Rusiji, ali i tekstove o zaslužnim Srbima koji su živeli u Rusiji (u Javoru 1891 ).
| „ | Tri puta je posetio Lava N. Tolstoja u Jasnoj Poljani i objavio zapažanja o njegovom životu i delu. U vezi sa mirovnim pokretom L. N. Tolstoja putovao je u London. Preko Zastave je novčano pomagao Milana Popovića kojeg su progonile ugarske vlasti (1895). Radove je potpisivao pod pseudonimima: Tan. Tekelin, Tan. Tek., T.J. Tekelin, T.J. Tekelijin, A. F. E., Tan. Tošin – Gospođinčan, Ečinac, ponekad i punim prezimenom bez imena.[7] | ” |
Imao je ćerku Milicu, ali ne postoje podaci u kakvim uslovima se ona rodila, u porodici ili bez porodice, bračno ili lolinski-bekrijski vanbračno? Poznato je da je ćerka Milica, posle smrti oca Atanasija, u periodu između dva svetska rata, održavala poštansku vezu pismima sa rođakom pukovnikom Milošem Ječincem iz Niša.
Atanasije Ječinac, preminuo je 1918. godine u Petrogradu, Rusija, gde je i sahranjen.
Priznanja
urediZa svoje zasluge Srpsko-turskom ratu 1877/78 odlikovan je dva puta:
Izvori
uredi- ^ Atanasije Ječinac, Srbobran, Narodni srpski Kalendar za 1900., Godina osma, Zagreb. (1900). str. 90, 162.
- ^ Nenad Urić Atanasije Ječinac U: Srpski biografski rečnik. 4. - Novi Sad : Matica srpska, 2009.
- ^ „Šajkaška“, 2. tom, izdanje Matice srpske, 1975.
- ^ "Zastava", Novi Sad 1882.
- ^ Imenik žitelja grada Sankt-Peterburg, za 1901
- ^ Nenad Urić, Biografija Atanasija Ječinca u:„Biografski rečnik“, Matica srpska, Istor. inst. SANU
- ^ Šajkaška, Azbučnik Šajkaške, JEČINAC, Atanasije, na:Internet Magazin „Ravnica“
Spoljašnje veze
uredi- Ječinac, Atanasije na:www.ravnica.info
