Aleksa Demnijevski

aleksa demnijevski
aleksa demnijevski
	Bista Alekse Demnijevskog u Velesu
Lični podaci
Datum rođenja	10. septembar 1905.
Mesto rođenja	Veles, Osmansko carstvo
Datum smrti	5. septembar 1961. (55 god.)
Mesto smrti	Beograd, NR Srbija, FNR Jugoslavija
Profesija	vojno lice
Delovanje
Član KPJ od	1926.
Učešće u ratovima	Španski građanski rat ; Narodnooslobodilačka borba
Služba	Crvena armija ; Internacionalne brigade ; NOV i PO Jugoslavije ; Jugoslovenska narodna armija; 1934 – 1935. ; 1936 – 1939. ; 1944 – 1958.
Čin	major NRA ; general-potpukovnik JNA
Odlikovanja

Aleksa Demnijevski Bauman (Veles, 10. septembar 1905 — Beograd, 5. septembar 1961) bio je učesnik Španskog građanskog rata i Narodnooslobodilačke borbe i general-potpukovnik JNA.

Biografija

Rođen je 10. septembra 1905. godine u Velesu. Nakon osnovne škole, završio je četiri razreda gimnazije i zbog teške materijalne situacije morao je da prekine školovanje i zaposli se kao obućarski radnik. Godine 1924, pridružio se aktivnostima revolucionarne omladine, a 1926. je postao član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).^[1]^[2]

Sredinom 1928, otišao je u Sovjetski Savez, gde se do 1932. školovao na Komunističkom univerzitetu nacionalnih manjina Zapada. Do 1934, je obavljao razne kulturno-političke dužnosti u Moskovskoj oblasti, posle čega je do 1935. godine bio pomoćnik političkog komesara artiljerijskog diviziona Crvene armije.^[1]

Septembra 1936. godine, po odluci KPJ, pozvan je da se vrati u Jugoslaviju kako bi preuzeo dužnost sekretara Pokrajinskog komiteta KPJ za Makedoniju. Posle 20 dana čekanja u Beču, odlučeno je da bude upućen u Španiju, gde je već trajao građanski rat. Tamo je dospeo na Kordopski front, na jugu Španije, gde je prvo bio komandant bataljona „Đuro Đaković“. Septembra 1937, bio je unapređen u čin majora Španske republikanske armije, nakon čega je dobio komandu nad Internacionalnim bataljonom „Georgi Dimitrov“. Tokom rata je bio dvaput ranjavan.^[1]

Za to vreme, u Makedoniji je policija provalila velik broj ćelija KPJ, zbog čega je Josip Broz, tada novi sekretar KPJ, ulagao napore da dovede Demnijevskog na čelo PK KPJ za Makedoniju. To nije ostvareno, pa je Demnijevski ostao u Španiji sve do povlačenja Internacionalnih brigada iz rata. Avgusta 1938. godine, bio je ranjen na Aragonskom frontu, a zbog težine rane mu je amputovana noga.^[3] Tada je prebačen u Pariz, a od tamo u aprilu 1939. u Moskvu na lečenje.^[2]

Početak Drugog svetskog rata u SSSR-u 1941, zatekao ga je u Kirgistanu, na granici s Kinom.

U Jugoslaviju se vratio krajem 1944. godine, kada je prvo bio postavljen za političkog komesara, a zatim komandanta Petnaestog makedonskog korpusa NOVJ.^[1] Učestvovao je u borbama na Sremskom frontu.

Posle rata, vršio je mnoge dužnosti u Jugoslovenskoj narodnoj armiji (JNA):^[1]^[2]

pomoćnik komandanta Pete armije,
komandant zaleđa Prve armije,
načelnik Uprave za vanarmijska pitanja Državnog sekretarijata za narodnu odbranu FNRJ (DSNO),
načelnik odeljenja Četvrte uprave DSNO.

Bio je penzionisan 1958. godine u činu general-potpukovnika JNA.^[2]

Umro je 5. septembra 1961. godine u Beogradu i sahranjen je u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu.^[1]

Nosilac je visokih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden partizanske zvezde prvog reda, Orden zasluga za narod prvog reda, Orden bratstva i jedinstva prvog reda, Orden narodne armije prvog reda, Orden za vojne zasluge prvog reda i Orden za hrabrost.

Reference

^ ^a ^b ^v ^g ^d ^đ Makedonska enciklopedija (knjiga prva). „MANU“, Skoplje 2009. godina, 451. str.
^ ^a ^b ^v ^g Vojna enciklopedija (knjiga druga). Beograd 1971. godina, 373. str.
^ Braќa Konstantinovi „Čarli“, Bitola, 1961, 53 str.

[Enciklopedija-1] v ^g ^d ^đ Makedonska enciklopedija (knjiga prva). „MANU“, Skoplje 2009. godina, 451. str.

[Vojna-2] v ^g Vojna enciklopedija (knjiga druga). Beograd 1971. godina, 373. str.

[3] Braќa Konstantinovi „Čarli“, Bitola, 1961, 53 str.

[1]

[2]

[3]