Administrativna podela Srbije
Administrativna podela Srbije je određena Ustavom Republike Srbije, Zakonom o teritorijalnoj organizaciji i Zakonom o lokalnoj samoupravi.
Osnove za administrativnu podelu
urediShodno Ustavu Republike Srbije, Srbija se deli na 2 autonomne pokrajine (Vojvodina i Kosovo i Metohija) i na lokalne samouprave (opštine, gradovi i grad Beograd).[1][2]
Ustav Republike Srbije definiše da nove autonomne pokrajine, pored postojećih, se mogu osnivati, a već postojeće ukidati ili spajati po postupku predviđenom za promenu Ustava. Predlog za osnivanje novih ili ukidanje, odnosno spajanje postojećih autonomnih pokrajina utvrđuju građani na referendumu, u skladu sa zakonom.[3]
Teritorija i sedište jedinice lokalne samouprave određuje se zakonom. Osnivanju, ukidanju i promeni teritorije jedinice lokalne samouprave u skladu sa kriterijumima predviđenim zakonom kojim se uređuje lokalna samouprava, kojem prethodi savetodavnom referendum na teritoriji te jedinice lokalne samouprave.[4][5]
Shodno Zakonu o teritorijalnoj organizaciji teritoriju opštine, gradove i grad Beograd čine naseljena mesta, odnosno područja katastarskih opština koja ulaze u sastav ovih jedinica lokalne samouprave. Granice jedinica lokalne samouprave utvrđene su granicama odgovarajućih katastarskih opština sa njene teritorije, a nazivi opština i gradova, nazivi naseljenih mesta i katastarskih opština, kao i način njihove promene, utvrđuju su Zakonom o teritorijalnoj organizaciji. Naseljeno mesto može biti u sastavu samo jedne jedinice lokalne samouprave. Na teritoriji jedinice lokalne samouprave dva ili više naseljenih mesta ne mogu imati isti naziv.[6]
Zakon o lokalnoj samoupravi takođe uređuje pitanja opština i gradova, u jednom delu se poklapa Zakonom o teritorijalnoj organizaciji, dok Zakon o lokalnoj samoupravi bliže definiše određene nadležnosti, organa uprave opština i gradova, pravo na osnivanje mesnih zajednica ili drugih oblika mesne samouprave,…[7]
Mesne zajednice i drugi oblici mesne samouprave
urediMesne zajednice i drugi oblici mesne samouprave van Grada Beograda
urediZakon o lokalnoj samoupravi predviđa osnivanje mesnih zajednica ili drugih oblika mesne samouprave, radi zadovoljavanja potreba i interesa lokalnog stanovništva u selima, ali se mogu obrazovati i u gradskim naseljima (kvart, četvrt, rejon i sl). Predlog za obrazovanje, odnosno ukidanje mesne zajednice ili drugog oblika mesne samouprave, mogu podneti najmanje 10% birača sa prebivalištem na području na koje se predlog odnosi, najmanje jedna trećina odbornika i opštinsko odnosno, gradsko veće. Skupština opštine, odnosno skupština grada, odlučuje uz prethodno pribavljeno mišljenje građana, o obrazovanju, području za koje se obrazuje, promeni područja i ukidanju mesnih zajednica i drugih oblika mesne samouprave. Ova odluka donosi se većinom glasova od ukupnog broja odbornika. Aktom o osnivanju mesne zajednice, u skladu sa statutom opštine ili grada, utvrđuju se poslovi koje vrši mesna zajednica, organi i organizacija rada organa, način odlučivanja kao i postupak izbora saveta i drugih organa mesne samouprave, zaštita prava u toku izbora i druga pitanja od značaja za rad mesne zajednice, odnosno drugog oblika mesne samouprave.[8]
Savet mesne zajednice je osnovni predstavnički organ građana na području mesne samouprave. Izbori za savet mesne zajednice sprovode se po pravilima neposrednog i tajnog glasanja na osnovu opšteg i jednakog izbornog prava, u skladu sa aktom o osnivanju. Izbore za savet mesne zajednice raspisuje predsednik skupštine opštine ili grada. Predsednika saveta mesne zajednice bira savet iz reda svojih članova, tajnim glasanjem, većinom glasova od ukupnog broja članova saveta mesne zajednice.[9]
Savet mesne zajednice je nadležan za:[9]
- donošnje statuta mesne zajednice
- donošnje finansijskog plana mesne zajednice i donošenje programa razvoja mesne zajednice
- biranje i razrešavanje predsednika saveta mesne zajednice
- predlaganje mera za razvoj i unapređenje komunalnih i drugih delatnosti na području mesne zajednice
- donošnje poslovnika o radu saveta mesne zajednice i drugih akta iz nadležnosti mesne zajednice
- pokretanje inicijative za donošenje novih ili izmenu postojećih propisa opštine
- obavaljanje drugih poslova iz nadležnosti mesne zajednice utvrđene statutom opštine, aktom o osnivanju mesne zajednice ili drugim opštinskim propisima
Odlukom skupštine opštine ili grada može se svim ili pojedinim mesnim zajednicama i drugim oblicima mesne samouprave poveriti vršenje određenih poslova iz nadležnosti opštine ili grada, a način i mesto njihovog vršenja određuje predsednik opštine na predlog načelnika opštinske ili gradske uprave. Opština ili grad pruža pomoć mesnoj zajednici u obavljanju administrativno-tehničkih i finansijsko-materijalnih poslova.[10]
Osim mesnih zajednica, Zakon o lokalnoj samoupravi ne precizira druge oblike mesne samouprave ni njihove organe.[11] Petar Vujadinović, u svojoj Analizi sistema mesne samouprave iz 2010. godine za Stalnu konferenciju gradova i opština, našao je da mesna zajednica najčešći oblik mesne samouprave u Srbiji, a da statuti opština i gradova propisuju mogućnosti drugih oblika mesne samouprave, ali nije našao nijedan konkretan oblik.[12]
Mesne zajednice i drugi oblici mesne samouprave u Gradu Beogradu
urediRadi zadovoljavanja potreba i interesa lokalnog stanovništva u Gradu se mogu osnivati mesne zajednice i drugi oblici mesne samouprave. Postupak osnivanja i ukidanja mesnih zajednica i drugih oblika mesne samouprave uređuju se Statutom grada. Predlog za obrazovanje, odnosno ukidanje mesne zajednice ili drugog oblika mesne samouprave, mogu podneti najmanje 10% birača sa prebivalištem na području na koje se predlog odnosi, najmanje jedna trećina odbornika skupštine gradske opštine na čijem području se obrazuje, odnosno ukida mesna zajednica ili drugi oblik mesne samouprave. U gradu Beogradu mesne zajednice ili druge oblike mesne samouprave mogu obrazovati, odnosno ukinuti gradske opštine na čijem području se obrazuju, odnosno ukidaju, uz prethodno pribavljeno mišljenje građana, o obrazovanju, području za koje se obrazuje, promeni područja i ukidanju mesnih zajednica i drugih oblika mesne samouprave.[13]
Aktom o osnivanju mesne zajednice, u skladu sa Statutom grada Beograda, utvrđuju se poslovi koje vrši mesna zajednica, organi i organizacija rada organa, način odlučivanja kao i postupak izbora saveta i drugih organa mesne zajednice i druga pitanja od značaja za rad mesne zajednice, odnosno drugog oblika mesne samouprave. Savet mesne zajednice je osnovni predstavnički organ građana na području mesne zajednice, koje bira Skupština gradske opštine na čijem području se obrazuje mesna zajednica, odnosno drugi oblik mesne samouprave, a na predlog zbora građana koji se saziva za područje mesne zajednice ili drugog oblika mesne samouprave. Zbor građana može predložiti najviše dvostruko veći broj članova saveta mesne zajednice od broja članova saveta koji je utvrđen aktom o osnivanju mesne zajednice. Predsednika saveta mesne zajednice bira savet iz reda svojih članova, tajnim glasanjem, većinom od ukupnog broja članova saveta mesne zajednice.[14]
Opštine
urediOpština, shodno Zakonu o teritorijalnoj organizaciji, je osnovna teritorijalna jedinica u kojoj se ostvaruje lokalna samouprava, koja je sposobna da preko svojih organa samostalno vrši sva prava i dužnosti iz svoje nadležnosti i koja ima najmanje 10.000 stanovnika. Opštine koje su obrazovane do stupanja na snagu Zakona o teritorijalnoj organizaciji mogu imati manje od 10.000 stanovnika. Izuzetno, kada postoje posebni ekonomski, geografski ili istorijski razlozi, može se osnovati nova opština koja ima manje od 10.000 stanovnika. Teritorija za koju se osniva opština predstavlja prirodnu i geografsku celinu, ekonomski povezan prostor, koji poseduje razvijenu i izgrađenu komunikaciju među naseljenim mestima, sa sedištem kao gravitacionim centrom.[15]
Nova opština se obrazuje spajanjem dve ili više postojećih opština ili izdvajanjem dela teritorije iz jedne ili više postojećih opština u novu opštinu. Opština se može ukinuti i njena teritorija pripojiti jednoj ili više postojećih opština. Promena teritorije opštine se vrši izdvajanjem naseljenog mesta iz sastava jedne opštine i pripajanjem drugoj. Promenom teritorije opštine smatra se i izmena granica katastarskih opština koje obuhvataju nenaseljeno područje, ukoliko se izvršenom izmenom deo katastarske opštine jedne opštine pripaja katastarskoj opštini druge opštine.[16]
Opština, preko svojih organa, u skladu s Ustavom i Zakonom o lokalnoj samoupravi:[17]
- donosi svoj statut, budžet i završni račun, prostorni i urbanistički plan i program razvoja opštine, kao i strateške planove i programe lokalnog ekonomskog razvoja
- uređuje i obezbeđuje obavljanje i razvoj komunalnih delatnosti, lokalni prevoz, korišćenje građevinskog zemljišta i poslovnog prostora
- stara se o izgradnji, rekonstrukciji, održavanju i korišćenju lokalnih puteva i ulica i drugih javnih objekata od opštinskog značaja
- stara se o zadovoljavanju potreba građana u oblasti prosvete (predškolsko vaspitanje i obrazovanje i osnovno i srednje obrazovanje i vaspitanje), naučnoistraživačke i inovacione delatnosti, kulture, zdravstvene i socijalne zaštite, dečije zaštite, sporta i fizičke kulture
- obezbeđuje ostvarivanje posebnih potreba osoba sa invaliditetom i zaštitu prava osetljivih grupa
- stara se o razvoju i unapređenju turizma, zanatstva, ugostiteljstva i trgovine
- donosi i realizuje programe za podsticanje lokalnog ekonomskog razvoja, preduzima aktivnosti za održavanje postojećih i privlačenje novih investicija i unapređuje opšte uslove poslovanja
- stara se o zaštiti životne sredine, zaštiti od elementarnih i drugih nepogoda, zaštiti kulturnih dobara od značaja za opštinu
- stara se o zaštiti, unapređenju i korišćenju poljoprivrednog zemljišta i sprovodi politiku ruralnog razvoja
- stara se o ostvarivanju, zaštiti i unapređenju ljudskih i manjinskih prava, rodnoj ravnopravnosti, kao i o javnom informisanju u opštini
- obrazuje i uređuje organizaciju i rad organa, organizacija i službi za potrebe opštine, organizuje službu pravne pomoći građanima i uređuje organizaciju i rad mirovnih veća
- utvrđuje simbole opštine i njihovu upotrebu
- upravlja opštinskom imovinom i utvrđuje stope izvornih prihoda, kao i visinu lokalnih taksi
- propisuje prekršaje za povrede opštinskih propisa
- obavlja i druge poslove od lokalnog značaja određene zakonom (npr. u oblastima odbrane, zaštite i spasavanja, zaštite od požara, omladinske politike, zoohigijene i dr.), kao i poslove od neposrednog interesa za građane, u skladu sa Ustavom, zakonom i statutom.
Jedinstveni popis poslova, koji su u skladu sa Zakonom o lokalnoj samoupravi u nadležnosti opština, obezbeđuje ministarstvo nadležno za lokalnu samoupravu na osnovu podataka dobijenih od opština i organa državne uprave.[17]
Pojedini poslovi državne uprave zakonima se mogu poveriti svim ili pojedinim opštinama, u interesu efikasnijeg i racionalnijeg ostvarivanja prava i obaveza građana i zadovoljavanja njihovih potreba od neposrednog interesa za život i rad. Sredstva za obavljanje poverenih poslova obezbeđuju se u budžetu Republike Srbije u skladu sa vrstom i obimom poslova. Opština obavlja kao poverene poslove pojedine poslove inspekcijskog nadzora iz oblasti, prosvete, zdravstva, zaštite životne sredine, rudarstva, prometa robe i usluga, poljoprivrede, vodoprivrede i šumarstva i druge inspekcijske poslove u skladu sa zakonom.[18]
Organi opština su:[19]
Gradovi
urediGrad je teritorijalna jedinica utvrđena Zakonom o teritorijalnoj organizaciji, koja predstavlja ekonomski, administrativni, geografski i kulturni centar šireg područja i ima više od 100.000 stanovnika, izuzetno, kada postoje posebni ekonomski, geografski ili istorijski razlozi, može se utvrditi da je grad i teritorijalna jedinica koja ima manje od 100.000 stanovnika, ako ispunjava sve ostale kriterijume predviđene Zakonom o teritorijalnoj organizaciji.[20]
Teritorija za koju se obrazuje grad, predstavlja prirodnu geografsku celinu, ekonomski povezan prostor koji poseduje izgrađenu komunikaciju među naseljenim mestima sa sedištem grada kao gravitacionim centrom. Promena teritorije grada vrši se na način predviđen za promene teritorije opština. Podela grada na gradske opštine utvrđuje se statutom grada, u skladu sa Zakonom o teritorijalnoj organizaciji.[21]
Gradovi mogu organizovati gradske opštine svojim statutom, a u skladu sa Zakonom o teritorijalnoj organizaciji.[22]
Grad vrši nadležnosti opštine, kao i druge nadležnosti i poslove državne uprave, koji su mu Zakonom o lokalnoj samoupravi povereni. Grad, u skladu sa Zakonom o lokalnoj samoupravi, obrazuje komunalnu policiju, obezbeđuje i organizuje vršenje poslova komunalne policije.[23]
Organi gradova:[24]
Grad Beograd
urediGrad Beograd je posebna teritorijalna jedinica utvrđena Ustavom Srbije i Zakonom o teritorijalnoj organizaciji. Promena teritorije grada Beograda vrši se na način predviđen za promenu teritorije opštine, dok organizacija grada Beograda na gradske opštine utvrđuje se statutom grada Beograda, u skladu sa Zakonom o teritorijalnoj organizaciji.[25]
Grad Beograd vrši nadležnosti opštine i grada, utvrđene Ustavom i Zakonu o lokalnoj samoupravi, a pored njih Zakon o glavnom gradu propisuje sledeće nadležnosti:[26]
- uređuje i obezbeđuje obavljanje poslova koji se odnose na izgradnju, rekonstrukciju, održavanje i upravljanje javnim i nekategorisanim putevima na teritoriji grada Beograda, osim državnih puteva i auto-puteva kojima upravlja javno preduzeće osnovano od strane Republike Srbije i osniva javno preduzeće za obavljanje delatnosti upravljanja javnim putevima koji su u nadležnosti grada Beograda
- obrazuje komunalnu policiju, obezbeđuje i organizuje vršenje poslova komunalne policije, u skladu sa zakonom kojim se uređuje komunalna policija
- stara se o zaštiti od požara i obezbeđuje uslove za sprovođenje zaštite od požara, propisuje mere zaštite od požara specifične za područje grada Beograda u cilju unapređenja stanja zaštite od požara i donosi akcione i sanacione planove zaštite od požara, u skladu sa zakonom kojim se uređuje protivpožarna zaštita
- utvrđuje Statutom grada Beograda prava i obaveze gradskih opština na teritoriji grada Beograda u oblasti smanjenja rizika od katastrofa i upravljanju vanrednim situacijama, u skladu sa zakonom kojim se uređuje smanjenje rizika od katastrofa i upravljanje vanrednim situacijama
- odlučuje o nazivima ulica, trgova, zaselaka i drugih delova naseljenih mesta na svom području, u skladu sa Statutom grada Beograda i drugim propisima, uz prethodnu saglasnost ministarstva nadležnog za poslove lokalne samouprave, u skladu sa Zakonom o lokalnoj samoupravu
- uređuje uslove, postupak i način pribavljanja i raspolaganja građevinskim zemljištem i drugim nepokretnostima u javnoj svojini grada Beograda, u skladu sa zakonom kojim se uređuje javna svojina
- uređuje opšte uslove zaštite, način podizanja i održavanja, obnove uništenih javnih zelenih površina i vođenje podataka o javnim zelenim površinama
- imenuje i razrešava direktore ustanova u oblasti dečije zaštite čiji je osnivač
- utvrđuje manifestacije od značaja za grad Beograd, uređuje način njihovog sprovođenja i realizacije i obezbeđuje uslove za njihovo održavanje
- sprovodi mere i finansira projekte u cilju podsticanja nataliteta na teritoriji grada Beograda
- vrši kontrolu realizacije i namenskog korišćenja sredstava koja se, iz budžeta grada Beograda prenose reprezentativnim udruženjima u kulturi kod kojih su stekli status samostalni umetnici za koje grad Beograd obezbeđuje sredstva iz budžeta grada Beograda za učešće u plaćanju doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje i doprinosa za zdravstveno osiguranje, u skladu sa zakonom kojim se uređuje kultura
- određuje vrstu robe koja se može prodavati, odnosno vrstu ugostiteljske usluge koja se može pružati u privremenim objektima koji se postavljaju na teritoriji grada Beograda
- određuje vreme, način i mesta na kojima se može obavljati trgovina na malo sa pokretnih sredstava ili opreme i izdaje odobrenje za obavljanje trgovine na tim mestima, u skladu sa zakonom kojim se uređuje trgovina
- uređuje i organizuje vršenje poslova u vezi sa držanjem i zaštitom domaćih i egzotičnih životinja, propisuje uslove i ograničenja držanja životinja, mesto i način izvođenja kućnih ljubimaca, a naročito pasa i mačaka na javne površine na teritoriji grada Beograda
- propisuje uslove za upravljanje komunalnim otpadom, kao i za njegovo odlaganje na teritoriji grada Beograda
- donosi Program mera prevencije stvaranja otpada od plastičnih kesa, sa planom za njegovo sprovođenje
- može učestvovati u finansiranju protivgradne zaštite na teritoriji grada Beograda i osnivati poljočuvarsku službu
- izdaje građevinske dozvole za izgradnju objekata i ostala akta u postupku objedinjene procedure, kao i druga akta, u skladu sa zakonom kojim se uređuje planiranje i izgradnja
- obavlja poslove poljoprivredne inspekcije u delu kontrole nad primenom mera koje propisuje grad Beograd za vlasnike, odnosno korisnike poljoprivrednog zemljišta, kao i kontrole korišćenja poljoprivrednog zemljišta prema godišnjem programu zaštite, uređenja i korišćenja poljoprivrednog zemljišta koji donosi grad Beograd, u skladu sa zakonom kojim se uređuje planiranje, zaštita, uređenje i korišćenje poljoprivrednog zemljišta u postupku i pod uslovima predviđenim tim zakonom
- sprovodi postupak eksproprijacije, u skladu sa zakonom kojim se uređuje postupak eksproprijacije
- određuje delove obale i vodnog prostora na kojima se mogu graditi hidrotehnički objekti, postavljati plutajući objekti i privezišta za čamce, odnosno mesta za raspremu brodova, uslove i način postavljanja plutajućih objekata i privezišta za čamce, uključujući izdavanje odobrenja za njihovo postavljanje i vrši nadzor u oblasti vodoprivrede kao i nad korišćenjem mesta za postavljanje plutajućih objekata i privezišta za čamce, u skladu sa zakonom kojim se uređuje korišćenje voda i vodni saobraćaj
- uređuje i obezbeđuje, organizaciju i način obavljanja javnog prevoza putnika u svim vidovima saobraćaja, koji se obavlja na teritoriji grada Beograda, u skladu sa zakonom
- stara se o održivom razvoju stanovanja na teritoriji grada Beograda, u skladu sa zakonom kojim se uređuje stanovanje i održavanje zgrada
Statutom grada će se utvrditi podela poslova između grada i gradskih opština u izvršavanju nadležnosti pod rednim brojevima 18 do 20. Ukoliko se Statutom grada Beograda utvrdi ovlašćenje gradske opštine da donosi rešenje za poslove nadležnosti pod rednim brojem 18, po žalbi na ovo rešenje odlučuje grad Beograd. Grad Beograd vrši i druge nadležnosti i poslove državne uprave koji su mu zakonom povereni.[26]
Organi grada Beograda su:[27]
Autonomne pokrajine
urediZakon o teritorijalnoj organizaciji propisuje koje opštine su u sastavu AP Vojvodine i AP Kosova i Metohije.[28] Zakon o lokalnoj samoupravi definiše određene odnose između autonomnih pokrajina i lokalnih samouprava.[29]
Trenutno je samo za AP Vojvodinu donet Zakon o utvrđivanju nadležnosti Autonomne pokrajine Vojvodine,[30] dok takav zakon za Kosovo i Metohiju trenutno ne postoji na sajtu Pravno-informacioni sistem, kojeg održava Službeni glasnik. Drugi zakoni u određuju određene nadležnosti autonomne pokrajine.
Statistički regioni
uredi
Srbija je podeljena na 2 velika statistička regiona, a koji se dalje dele na pet manjih:[31]
- Srbija-sever
- Beogradski region
- Region Vojvodine
- Srbija-jug
- Region Šumadije i Zapadne Srbije
- Region Južne i Istočne Srbije
- Region Kosovo i Metohija
Upravni okruzi
uredi
Upravni okruzi su oblik organizacije državne uprave Republike Srbije, namenjeni dekoncentraciji organa državne uprave.[32] Nemaju nadležnosti lokalne samouprave niti su deo teritorijalne organizacije Republike Srbije. Prema Zakonu o državnoj upravi je određeno da se upravni okrug obrazuje radi vršenja poslova državne uprave izvan sedišta organa državne uprave.[33]
Vidi još
urediReference
uredi- ^ Ustav, Član 182 i 188.
- ^ Zakon o teritorijalnoj organizaciji, Član 2.
- ^ Ustav, Član 182.
- ^ Ustav, Član 188.
- ^ Zakon o teritorijalnoj organizaciji, Član 4.
- ^ Zakon o teritorijalnoj organizaciji, Članovi 3 i 4.
- ^ Zakon o lokalnoj samoupravi, Članovi 4, 20 i 74.
- ^ Zakon o lokalnoj samoupravi, Članovi 72, 73 i 74.
- ^ a b Zakon o lokalnoj samoupravi, Član 74.
- ^ Zakon o lokalnoj samoupravi, Član 77.
- ^ Zakon o lokalnoj samoupravi, Članovi 72-77.
- ^ Analiza sistema mesne samouprave, strana 13.
- ^ Zakon o glavnom gradu, Članovi 49 i 50.
- ^ Zakon o glavnom gradu, Članovi 50 i 50a.
- ^ Zakon o teritorijalnoj organizaciji, Član 11.
- ^ Zakon o teritorijalnoj organizaciji, Član 14.
- ^ a b Zakon o lokalnoj samoupravi, Član 20.
- ^ Zakon o lokalnoj samoupravi, Članovi 21 i 22.
- ^ Zakon o lokalnoj samoupravi, Član 27.
- ^ Zakon o teritorijalnoj organizaciji, Član 17.
- ^ Zakon o teritorijalnoj organizaciji, Članovi 17 i 18.
- ^ Zakon o teritorijalnoj organizaciji, Član 19.
- ^ Zakon o lokalnoj samoupravi, Član 24.
- ^ Zakon o lokalnoj samoupravi, Član 65.
- ^ Zakon o teritorijalnoj organizaciji, Članovi 21-23.
- ^ a b Zakon o glavnom gradu, Član 8.
- ^ Zakon o glavnom gradu, Član 9.
- ^ Zakon o teritorijalnoj organizaciji, Članovi 27 i 28.
- ^ Zakon o lokalnoj samoupravi, Članovi 4, 5, 6, 78-86 i 91.
- ^ Zakon o utvrđivanju nadležnosti Autonomne pokrajine Vojvodine.
- ^ Uredba o nomenklaturi statističkih teritorijalnih jedinica, Članovi 6 i 7.
- ^ Milenković 2013, str. 312.
- ^ Zakon o državnoj upravi, Član 38.
Literatura
uredi- Milenković, Dejan (2013). Javna uprava — odabrane teme. Beograd: Čigoja štampa. ISBN 978-86-7558-959-4. Arhivirano iz originala 20. 4. 2023. g.
- Vujadinović, Petar (2010). Analiza sistema mesne samouprave (PDF) (Izveštaj). Užice: Stalna konferencija gradova i opština. Pristupljeno 23. 11. 2024.
