Википедија

Avram Maksimović

Avram Maksimović (Sombor, 20. septembar 1772 — Sombor, 13. jul 1845) je somborski pravoslavni sveštenik i katiheta somborske Preparandije.[1] Napisao je prvu knjigu o pčelarstvu na srpskom jeziku.

Avram Maksimović
Datum rođenja(1772-09-20)20. septembar 1772.
Mesto rođenjaSombor, Habzburška monarhija, danas Srbija
Datum smrti13. jul 1845.(1845-07-13) (72 god.)
Mesto smrtiSombor, Austrijsko carstvo, danas Srbija

Biografija

uredi

Prvi srpski pčelar-pisac, prosvetni radnik, sveštenik i uzorni ekonom, Avram Maksimović, rodio se u Somboru 20. septembra 1772. godine. Po završenoj bogosloviji, zađakonio se 1790. godine u Novom Sadu i prvo je bio učitelj i đakon u Sivcu. Godine 1794. postao je sveštenik paroh u Leđenu (Riđici)[2]. Odatle je 1803. godine došao je u Sombor, gde je bio sveštenik, a od 1829. do 1845. godine i veroučitelj Učiteljske škole. Kao književnik, objavio je 1806. godine kratko poetsko prigodno delo: Slovo nadgrobnoe na smert Ane kćeri Konstantina Jankovića senatora somborskog.[3]

Spada u red najznamenitijih Somboraca svoga vremena. U ondašnjem Leđenu na imanju tamošnjeg spahije Kovača, upoznao je i proučavao uzorno vrtlarstvo (baštovanluk), voćarstvo i pčelarstvo (kovanluk). Kada je došao u Sombor, kupio je 14 jutara oranice i na toj zemlji razvio uglednu ekonomiju, koja je mnogo doprinela razvoju poljoprivrede somborskog kraja. Imanje je ogradio pečenom ciglom i ukrasio ukrasnim drvećem i šibljem, koji su okruživali baštu i rasadnik. Maksimović je osobitu pažnju poklanjao pčelarstvu; na svom prelepom salašu držao je pčele. Za njega se govorilo da je najveći "praktični kovandžija" svog vremena; "naš Erenfele".[4] U stara vremena stajalo je pčelarsvo pod zaštitom same crkve. Ovaj srpski književnik je napisao prvu knjigu o pčelarstvu Novi pčelar koju je štampao je u Budimu, 1810. godine. Knjiga predstavlja, prvi sistematski rad te vrste kod nas i jednu od najboljih knjiga onog doba iz te oblasti.[5] Knjigu je napisao na nagovor mitropolita Stefana Stratimirovića.[1]

 
Knjiga Novi Pčelar iz 1810.

Odigrao i značajnu ulogu u istoriji Somborske učiteljske škole. On je dao inicijativu i zalagao se da učiteljska škola iz Sentandreje, 1816. godine pređe u Sombor i da dobije odgovarajuću zgradu. Somborska crkvena opština je opredelila za preparandiju, kuću pored Svetođurđevske crkve, koju je uredila i opremila.[6] A kada je, tridesetih godina 20. veka, ova škola preživljavala veliku kadrovsku krizu, Maksimović je kao jedini profesor, sa još dvojicom učitelja (Mojsej Ignjatović iz Novog Sada i sin Gavro Maksimović iz Sombora)[7], prihvatio celokupnu nastavu ove škole, sve dok ona nije dobila nov i spreman nastavnički kadar od 1831. godine. Bio je prvi predsednik somborske Srpske čitaonice.[1] Godine 1828. Maksimović je isticao da je član Bavarskog (Frauendorfskog?) praktičnog baštovanskog društva.[8]

Umro je u Somboru 1/13. jula 1845. godine.

Izvorni citat iz knjige PČELAR (PČELARЬ)

uredi

Reference

uredi
  1. ^ a b v „Avram Maksimović”. sombor.rs. Grad Sombor. Arhivirano iz originala 20. 10. 2011. g. Pristupljeno 7. 11. 2013. 
  2. ^ Grigorije Trlajić: "Numa...", Budim 1801.
  3. ^ "Stražilovo", Novi Sad 1887.
  4. ^ "Stražilovo", Novi Sad 29. januar 1887.
  5. ^ Avram Maksimović & 2010., str. 5.
  6. ^ "Školski glasnik", Novi Sad 1913.
  7. ^ "Glas naroda", Novi Sad 1874.
  8. ^ Vuk St. Karadžić: "Miloš Obrenović knjaz Serbij...", Budim 1828.

Literatura

uredi
  • Vasiljević, Stevan (1989): Znameniti Somborci, Slavija. . Нови Сад. 
  • Maksimović, Avram; predgovor: Blagoje Svrkota (2010). „Predgovor”. Ur.: Svrkota, Blagoje. Novi Pčelar (pdf) (prvo izd.). Apatin: Birograf. str. 5. Pristupljeno 7. 11. 2013. 
Preuzeto iz „https://sr.wiki.x.io/w/index.php?title=Аврам_Максимовић&oldid=28845917”