Jovan I Veliki Komnin
Jovan I Veliki Komnin je bio trapezuntski car od 1235. do 1238. iz dinastije Velikih Komnina.[1][2] Bio je najstariji sin Aleksija I Komnina.
| Jovan I | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum smrti | 1238. |
| Porodica | |
| Roditelji | Aleksije I Veliki Komnin Teodora Aksuhina |
| Dinastija | Veliki Komnini |
| Trapezuntski car | |
| Period | 1235 — 1238. |
| Prethodnik | Andronikos I of Trebyzond |
| Naslednik | Manojlo I Veliki Komnin |
Vrlo malo detalja je zabeleženo o Jovanovoj vladavini, a i životu. Ono što se pouzdano zna je to da je poginuo dok je sa vizantijskim plemstvom igrao čovgan, preteču konjičke igre polo. Izvori navode da je pao sa konja i poginuo.[3]
Jovan I Veliki Komnin Aksuh (grč. Ιωαννης Κομνηνος Αξουχος,)[4][5] je bio car Trapezuntaskog carstav od 1235. pa do 1238. godine, po hronici Mihajla Panareta, car Jovan I je vladao šest godina; iako Vilijam Miler sledi Folmerajera u pretpostavci da je ovo bila greška i da je car Jovan I Veliki Komnin ipak vladao tri godine,[6] drugo moguće rešenje je da je car Jovan I bio savladar sa svojim prethodnikom carm Andronikom I Gidom tri godine, a zatim je vladao sam još tri godine.
Pozadina
urediBio je najstariji sin cara Aleksija I od Trapezunta i njegove žene koju primarni izvori ne imenuju; neki pisci su je nazvali Teodora Aksuhina. Miler sugeriše da je on možda bio maloletan u vreme očeve smrti 1222. godine, jer je njegovog oca nasledio Aleksijev zet, Andronik I Gid.[7] Tokom opsade Sinope, jedan od izvora navodi da je Aleksije imao „u Trapezuntu odrasle sinove koji su sposobni da vladaju“, pa je jasno da je Jovan rođen pre 1214. godine.[8]
Vladavina i smrt
urediMalo je informacija zabeleženo o Jovanovoj vladavini, osim da je Jovan umro dok je igrao čovgan, varijantu konjičke igre polo, koja je bila popularna među vizantijskim plemstvom, kada je pao sa konja i bio izgažen do smrti.[9] Njegov naslednik trebalo je da bude izvesni Joanikije, koji je bio monah u manastiru, a na presto se popeo Jovanov drugi brat Manojlo I. Od Falmeraiera, većina istoričara pretpostavlja da je Joanikije bio sin cara Jovana I Aksuha, ali Panaretova hronika ne navodi kako je Joanikije bio u srodstvu sa carem Jovanom I Aksuhom. Rustam Šukurov je tvrdio da je Joanikije bio brat i Jovana I i Manojla I.[10]
Da li je car Jovan I izdao srebrne novčiće ili aspere, sporno je jer neki noviji autoriteti veruju da se novčići koji mu se pripisuju bolje uklapaju sa asperima iskovanim tokom vladavine cara Jovana II Velikog Komnina na osnovu numizmatičkih razloga.[11]
Reference
uredi- ^ „John I of Trebyzond”. Fandom. Pristupljeno 17. 1. 2021.[mrtva veza](jezik: engleski)
- ^ „John I of Trebyzond: Emperor of Trebyzond”. People Pill. Pristupljeno 17. 1. 2021.
- ^ David Komnin
- ^ Kazhdan, Alexander, ed. (1991). Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford: Oxford University Press. p. 64. ISBN 978-0-19-504652-6. (see ODB)
- ^ William Miller, opines that "Axouchos" appears to have been a family name of the Komnenos, "for it had been borne by a Persian, who had been Great Domestic at Constantinople". Trebyzond: The Last Greek Empire of the Byzantine Era, 1926. . Chicago: Argonaut. 1969. pp. 24.
- ^ Miller 1969, str. 25 and note
- ^ Miller 1969, str. 19
- ^ A. A. Vasiliev, "The Foundation of the Empire of Trebyzond (1204-1222)", Speculum, 11 (1936), p. 27
- ^ George Finlay (The History of Greece and the Empire of Trebyzond, (1204-1461). . Edinburgh: William Blackwood. 1851. pp. 338.n. 1) discusses the possible locations of the hippodrome of Trebyzond where John died.
- ^ Shukurov, "The enigma of David Grand Komnenos", Mesogeios, 12 (2001), pp. 131f (accessed 22 February 2014)
- ^ A.A. Gordus and D.M. Metcalf, "Non-destructive Chemical Analysis of the Byzantine Silver Coinage of Trebyzond", Archeion Pontou, 33 (1975-1976), p. 29
Literatura
uredi- Miller, William (1969). Trebyzond: The last Greek Empire of the Byzantine Era: 1204–1461. Chicago: Argonaut.
- Radivoj Radić (2022). Istorija Trapezuntskog carstva. Beograd: Zavod za udžbenike. ISBN 978-86-17-20766-1.
