Jovan Radulović
Jovan Radulović (Polača, kod Knina, 29. septembra 1951 — Beograd, 7. mart 2018)[1][2] bio je srpski književnik i scenarista iz Dalmacije.
| Jovan Radulović | |
|---|---|
 Jovan Radulović, 2003. godine | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 29. septembar 1951. |
| Mesto rođenja | Polača, kod Knina, FNR Jugoslavija |
| Datum smrti | 7. mart 2018. (66 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, Srbija |
| Potpis |  |
Biografija
uredi
Njegove pripovijetke, romani i drame vezane su uglavnom za život Srba u Dalmaciji i problematične istorijske odnose između Srba i Hrvata na tom prostoru.
Osnovnu školu završio je u Polači, a gimnaziju u Kninu. Započeo je studije književnosti i istorije u Zadru 1970. godine, a 1971. se preselio u Beograd, gde je diplomirao na Filološkom fakultetu na grupi za srpskohrvatski jezik i jugoslovenske književnosti. Bio je profesor u Četrnaestoj beogradskoj gimnaziji (1977–1979), urednik BIGZ-a (1983–2001) i direktor Biblioteke grada Beograda (2001–2009).
Nakon prikazivanja drame Golubnjača (1982/83), bio je na udaru komunističke vlasti SFRJ. Prvi put je odigrana u Srpskom narodnom pozorištu u Novom Sadu 1982. godine, koja je nakon zabrane premeštena u SKC u Beogradu.
Radulović je pisao i scenarije za TV drame: Vučari Donje i Gornje Polače, Čeličenje Pavla Pletikose, Glava šećera (po pripoveci Milovana Glišića), Nikoljdan 1901. (po drami Sime Matavulja), Stari vruskavac (po pripoveci Svetolika Rankovića), Bora pod okupacijom. Po njegovim delu snimljen je film Braća po materi režisera Zdravka Šotre, koji je snimio i Vučare Donje i Gornje Polače. Pored televizijskih i filmskih scenarija, Radulović je i autor desetak radio drama izvođenih na programima Radio Beograda.
Tokom rada u BIGZ-u uređivao je savremenu prozu i istorijsko-memoarsku literaturu (prvo izdanje Istorije Srba Vladimira Ćorovića, Efemeris Dejana Medakovića, Istorija Srpske pravoslavne crkve Đoka Slijepčevića i dr). U dva navrata biran za člana Predsedništva (Uprave) Udruženja književnika Srbije, a kraće vreme vodio i uređivao tribinu „Francuska sedam“.
Dela su mu prevođena na engleski, ruski, ukrajinski, italijanski, nemački, švedski, mađarski i makedonski jezik.
Nagrade
uredi- Oktobarska nagrada grada Beograda, za knjigu pripovedaka Ilinštak, 1979 – oduzeta.[3]
- Nagrada „Sedam sekretara SKOJ-a”, Zagreb 1980.
- Nagrada „Lazar Vučković”, za pripovetke, 1988.
- Nagrada „Isidora Sekulić”, za knjigu pripovedaka Dalje od oltara, 1988.
- Andrićeva nagrada, za knjigu pripovedaka Dalje od oltara, 1988.
- Nagrada za najbolju dramsku seriju na Danima JRT-a, Neum 1989.
- Nagrade Udruženja čehoslovačkih umetnika za najbolji scenario, na festivalu „Zlatni Prag”, 1989.
- Nagrada „Joakim Vujić”, za dramu Golubnjača, 1991.
- Nagrada „Gračanička povelja”, 1991.
- Oktobarska nagrada grada Beograda, za Drame, 1993.
- Nagrada „Braća Micić”, za knjigu Po srpskoj Dalmaciji, 1994.
- Nagrada „Borisav Stanković”, za roman Prošao život., 1998.
- Nagrada „Branko Ćopić”, za roman Prošao život., 1998.
- Nagrada „Zlatni suncokret”, za roman Prošao život., 1998.
- Nagrade „Matija Ban”, 2001.
- Nagrada „Kočićevo pero”, 2001.
- Nagrada „Deretina knjiga godine”, za knjigu Stare i nove priče, 2002.
- Nagrada „Svetozar Ćorović”, za roman Od Ognjene do Blage Marije, 2008.
- Nagrada „Danko Popović”, za knjigu pripovedaka Sumnjiva sahrana, 2013.
Predstava Golubnjača proglašena je za najbolju na Festivalu Alpe-Adrija (Nova Gorica, SR Slovenija, 1983). Žiri RTS i „Večernjih novosti“ izabrao je Golubnjaču među dvanaest najboljih drama napisanih na srpskom jeziku od 1944. do 1994. godine.
Dela
urediPripovetke
uredi- Ilinštak (1978)
- Golubnjača (1980)
- Dalje od oltara (1988)
- Izabrane pripovijetke (1995)
- Zamka za zeca (priče za decu, 1998)
- U Islamu Grčkom (1999)
- Idealan plac (2000)
- Najlepše pripovetke Jovana Radulovića (po izboru Dušana Ivanića, 2001)
- Stare i nove priče (2002)
- Nema Veronike i druge priče (2005)
- Mama vrana, tata vrana i deca vrane (2006)
- Izgubljeni toponimi (2007)
- Uroniti u maticu života (2009)
- Sumnjiva sahrana (2012)
Romani
uredi- Braća po materi (1986)
- Prošao život (1997)
- Od Ognjene do Blage Marije (2008)
Drame
uredi- Golubnjača (1982)
- Učitelj Dositej (1990)
- Televizijski i filmski scenariji (knjiga, 2004)
- Bora pod okupacijom (2006)
- Nebo visoko a zemlja tvrda / Oj pekarske duge noći (dve TV drame iz zaostavštine, 2021)[4]
Eseji, dokumentarna proza
uredi- Po srpskoj Dalmaciji (1995)
- Zrna iz pleve (2007)
- Slučaj Golubnjača – za i protiv (zbirka dokumenata, 2008)
Knjiga razgovora
uredi- Ostaje priča (razgovori sa Milošem Jevtićem, 1999)
- Vučari Donje i Gornje Polače (1978)
- Čeličenje Pavla Pletikose (1980)
- Braća po materi (adaptacija autorovog romana, 1988)
- Glava šećera (adaptacija pripovetke Milovana Glišića, 1991)
- Svirač (adaptacija pripovetke Svetolika Rankovića, 1998)
- Nikoljdan 1901. (adaptacija drame Sime Matavulja, 1998)[6]
- Stari vruskavac (adaptacija pripovetke Svetolika Rankovića, 2000)
- Polača – Okvil (2004)
- Bora pod okupacijom (2006)
Reference
uredi- ^ „Trezor: Izvesna pitanja”. Radio-televizija Srbije. 7. 11. 2019. Pristupljeno 11. 8. 2024.
- ^ „Jovan Radulović – veliki pisac ljudskih poraza”. Savez Srba iz regiona. 8. 3. 2018. Pristupljeno 11. 8. 2024.
- ^ Vulićević, M. (26. 1. 2023). „Odlazak Jovana Radulovića”. Politika. Pristupljeno 26. 1. 2023.
- ^ Beograd, RTS izdavaštvo, edicija Posebna izdanja, 2021
- ^ Jovan Radulović, Televizijski i filmski scenariji, YU FILM DANAS 17.4 (73), 2004. YU ISSN 0353-3468
- ^ RTS Kulturno-umetnički program - Zvanični kanal (2017-11-30), NIKOLJDAN 1901. (1998), Pristupljeno 2024-07-25
Spoljašnje veze
uredi- Preminuo književnik Jovan Radulović
- Tromeđa: Jovan Radulović Arhivirano na sajtu Wayback Machine (9. avgust 2017) (jezik: srpski)
- Zazirem od pisaca koji pišu samo romane - intervju („Politika“, 10. septembar 2012)
- Jovan Radulović: Fašizam u Hrvatskoj je pušten s lanca, u „Oluji“ je počinjen genocid kao i u Jasenovcu („Večernje novosti“, 2. avgust 2015)
- Preminuo pisac Jovan Radulović („Politika”, 9. mart 2018)
