Jovan Ilkić
Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
Jovan Ilkić (Zemun, 1857 — Nežider, 1917) bio je srpski arhitekta.[1] On je je znatno uticao na razvoj arhitekture u Srbiji u poslednjoj četvrtini 19. i početkom 20. veka. Realizovao je oko sto projekata.[2]
| Jovan Ilkić | |
|---|---|
 arhitekta Jovan Ilkić | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 25. mart 1857. |
| Mesto rođenja | Zemun, Austrijsko carstvo |
| Datum smrti | 22. januar 1917. (59 god.) |
| Mesto smrti | Nežider, Austrougarska |
Biografija
urediRođen je u trgovačkoj porodici u Zemunu, gde je završio osnovnu školu i nižu gimnaziju. U Beču je završio realnu gimnaziju, a zatim se upisao na studije arhitekture kod Teofila Hanzena na Akademiji lepih umetnosti. Diplomirao je 1883. godine.[1] Do avgusta iste godine bio je zaposlen u Hanzenovom birou za graćenje Parlamenta u Beču, a zatim je došao u Srbiju, na poziv kralja Milana Obrenovića, da dovrši radove na uređenju Starog dvora.[1] Po dolasku u Srbiju zaposlio se u Ministarstvu građevina gde je radio kao kontraktualni inženjer od 1883. do 1899. godine i kao redovni inženjer od 1900. do 1910. godine.
U Mađarsku je otišao 1910. godine i tokom 1911. i 1912. godine radio je na izgradnji kompleksa fabrike Pelman u Budimpešti.[1] U Beograd se vratio 1912. godine.
Stvarao je u klasičnom i srpskom nacionalnom stilu i odlično je baratao i neobarokom, neoklasicizmom, romantizmom i secesijom.[3]
Smatra se da je kao izuzetno plodan graditelj uspeo da ostvari stotinak projekata.
Projekti
urediProjektovao je mnoga značajna zdanja u Beogradu:
- kuću Alekse Krsmanovića na Terazijama 31 (1885),
- kuću Milana Piroćanca u Francuskoj 7 (oko 1885),
- kuću Milorada Pavlovića u Kralja Petra 13-15 (oko 1890),
- Oficirski dom u Kralja Milana 48 (1895, sa Miloradom Ruvidićem),
- zgradu Ministarstva vojske u Kneza Miloša 35 (1895), zgrada je stradala u Aprilskom bombardovanju a srušena 1945. godine,
- Dom Društva Svetog Save u Cara Dušana 13 (1889/1890),
- Narodnu skupštinu (1902—1936),
- zgradu osiguravajućeg društva Rossija (danas hotel Moskva) (1906) u saradnji sa sankt peterburgskim arhitektima.
Među značajna Ilkićeva dela u Srbiji spadaju i
- crkva Svete Trojice u Paraćinu (1894),
- zgrada Načelstva i zgrada Okružnog suda u Valjevu (početak 20. veka),
- zvonik i priprata stare crkve Svetog Duha u Kragujevcu (1907) i dr.
Jovan Ilkić je bio oženjen Paulinom-Paulom Kneper iz Beča. Imali su petoro dece: sinove Pavla i Đorđa-Đuru i ćerke Angelinu, Jelisavetu-Elu i Jovanku. Njihov sin Pavle bio je, takođe, arhitekta i dovršio je zdanje Narodne skupštine u Beogradu, započeto prema očevom projektu.
Vidi još
urediReference
uredi- ^ a b v g „Umro je arhitekta Jovan Ilkić”. Fondacija Srpski legat (na jeziku: srpski). 2017-01-22. Pristupljeno 2022-01-18.
- ^ „RTS :: Nešto drugo :: Jovan Ilkić – arhitekta koji je oblikovao izgled evropskog Beograda”. www.rts.rs. Pristupljeno 2024-01-24.
- ^ Serbia, RTS, Radio televizija Srbije, Radio Television of. „Jovan Ilkić – arhitekta koji je oblikovao izgled evropskog Beograda”. www.rts.rs. Pristupljeno 2022-04-27.
Literatura
uredi- Alfirević, Đorđe. Ekspresionizam u srpskoj arhitekturi. Beograd: Orionart, 2016.
- Divna Đurić-Zamolo, Graditelji Beograda 1815-1914, Beograd 1981.
- Miodrag Jovanović, Teofil Hanzen, „hanzenatika“ i hanzenovi srpski učenici, Zbornik za likovne umetnosti Matice srpske 21, Novi Sad 1986, 235-258.
- Aleksandar Kadijević. (1997). Jedan vek traženja nacionalnog stila u srpskoj arhitekturi. Sredina XIX – sredina XX veka. Beograd. ISBN 978-86-395-0339-0.
- Ljiljana Miletić-Abramović. (2002). Arhitektura rezidencija i vila Beograda 1830-2000. Beograd. ISBN 978-86-7594-005-0.
- Draginja Maskareli, „Ilkićev projekat za Eparhijski dom u Nišu – primer neovizantijskih stremljenja u novijoj srpskoj arhitekturi“, in: Niš i Vizantija. Zbornik radova I, Niš 2003, 141-152. ISBN 978-86-7455-575-0.
- Draginja Maskareli, Hotel „Moskva“ u Beogradu, DaNS 55, Novi Sad 2006, 70-71.
