Jovan Grčić (profesor)

Jovan Grčić
Jovan Grčić
	Jovan Grčić
Lični podaci
Datum rođenja	31. oktobar 1855.
Mesto rođenja	Vukovar, Austrijsko carstvo
Datum smrti	5. februar 1941. (85 god.)
Mesto smrti	Novi Sad, Kraljevina Jugoslavija

Jovan Grčić (Vukovar, 19/31. oktobar 1855 — Novi Sad, 5. februar 1941) je bio srpski književnik, književni, pozorišni i muzički kritičar, prevodilac i profesor Srpske velike pravoslavne gimnazije u Novom Sadu.^[1]

Biografija

Porodica

Potiče iz ugledne srpske porodice iz Vukovara, od oca Pavla Grčića, advokata.^[2] Kao jedinom preživelom detetu, otac mu je namenio da izuči pravo i nastavi njegov rad u porodičnoj kancelariji.

Obrazovanje

Osnovnu školu završio je u Vukovaru, a gimnaziju je pohađao u Vinkovcima i Novom Sadu. Studirao je četiri godine (1872-1876) na Pravno-političkom fakultetu u Gracu,^[1] gde je položio "juridicialni državni ispit". Vratio se zatim 1876. godine u Vukovar gde je zatekao oca na samrti. Nakon smrti oca uredio je materijalne prilike i otišao u Prag, gde se pripremao za "rigorozu". Taj ispit koji je polagao početkom 1877. u Gracu, nije položio, jer je dobio poziv iz Novog Sada da radi u gimnaziji kao predavač. Patronat Novosadske gimnazije (u kojoj je počeo da radi 1877) dozvolio mu je početkom 1881. godine dopust od godinu dana da u Budimpešti spremi i položi profesorski ispit. Profesorski ispit sa radom na latinskom jeziku o Vergiliju položio je sa dobrim uspehom i dobio diplomu 23. maja 1882. godine u Budimpešti.^[3] Osposobio se za predavanja u mađarskim i srpskim srednjim školama u Austrougarskoj, iz latinske i grčke filologije.

Profesor

Fotografija Jovana Grčića sa školskim horom (1890)

U novosadskoj Srpskoj gimnaziji radio je od 1877. do 1901. godine,^[1] počevši kao suplent-profesor klasične filologije. Potom je službu nastavio u Ženskoj gimnaziji.^[4] Predavao je srpski, latinski, starogrčki, nemački i mađarski jezik sa književnošću. Uz to je predavao i notno pevanje i vodio gimnazijski hor.^[4] Pisao je udžbenike za predmete koje je predavao.

Penzionisan je nerado 1. septembra 1901. godine.

Književni rad

Počinje da piše još kao đak Novosadske gimnazije, a prve pripovetke objavio je tokom studentskih dana.^[5]

Književne, pozorišne i muzičke kritike objavljivao u Javoru, Letopisu Matice srpske, Pozorištu, Zastavi, Braniku, Brankovom kolu, Stražilovu, Srpskom književnom glasniku...^[5]

Pokrenuo je 1885. u Novom Sadu književni časopis Stražilovo. Godine 1889. sjedinio je svoj časopis sa Javorom, koji je tri godine uređivao zajedno sa Ilijom Ognjanovićem Abukazemom. Obnovio je Stražilovo 1892, koje je u novoj seriji izlazilo do 1894. godine. U Braniku uređivao muzičku, pozorišnu i književnu rubriku (1901-1912).

Pred Prvi svetski rat prelazi u Zagreb, gde se bavio književnošću i novinarstvom pišući za lokalne listove i časopise.

U Novi Sad se vratio 1928. i nastavio je da piše do duboke starosti, objavljujući tekstove u Jugoslovenskom dnevniku, Danu, Novom Sadu, Glasu Matice srpske...

Bavio se i prevodilačkim radom, prevodeći književna dela sa mađarskog i nemačkog jezika.^[3]

Član Matice srpske postao je 1877, a od 1880. do 1902. bio je u više navrata član Književnog odbora i Redakcijskog odbora Letopisa Matice srpske.^[5] Takođe je bio i dugogodišnji predsednik Društva za Srpsko narodno pozorište.^[6]

Sahranjen je na Uspenskom groblju u Novom Sadu.^[7]

Izbor iz bibliografije

Kratka istorija rimske književnosti (Novi Sad, 1882)
Kratka istorija stare grčke književnosti (Novi Sad, 1883)
Rečnik srpskog i mađarskog jezika, I-II (Novi Sad 1902, 1904)
Istorija srpske književnosti (Novi Sad, 1903)
Rečnik stranih reči (Novi Sad, 1904)
Srpsko-nemački i nemačko-srpski rečnik, I-II (Novi Sad, 1905)

Vidi još

Časopis Stražilovo

Galerija

Naslovna strana drugog, dopunjenog izdanja Istorije srpske književnosti (Novi Sad, 1906)
Jovan Grčić oko 1870. godine

Reference

^ ^a ^b ^v Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 228.
^ "Glasnik Istorijskog društva u Novom Sadu", Novi Sad 1937.
^ ^a ^b Enciklopedija Novog Sada. Knjiga 6, Gag-Deč. Novi Sad: Novosadski klub "Dobra vest". 1996. str. 250—252.
^ ^a ^b Profesori "Jovine gimnazije" u fondovima Novosadskog arhiva. Novi Sad: Istorijski arhiv grada Novog Sada. 2010. str. 31.
^ ^a ^b ^v „GRČIĆ Jovan”. snp.org.rs. Pristupljeno 27. 1. 2022.
^ „Biografija Jovana Grčića na sajtu Enciklopedije Srpskog narodnog pozorišta”.
^ „Spisak zaštićenih grobnih mesta Uspensko groblje” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 10. 06. 2015. g.

Literatura

Enciklopedija Novog Sada. Knjiga 6, Gag-Deč. Novi Sad: Novosadski klub "Dobra vest". 1996. str. 250—252.
"Politika", 6. feb. 1941 (nekrolog)

[лексикон-1] v Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 228.

[2] "Glasnik Istorijskog društva u Novom Sadu", Novi Sad 1937.

[:1-3] Enciklopedija Novog Sada. Knjiga 6, Gag-Deč. Novi Sad: Novosadski klub "Dobra vest". 1996. str. 250—252.

[:0-4] Profesori "Jovine gimnazije" u fondovima Novosadskog arhiva. Novi Sad: Istorijski arhiv grada Novog Sada. 2010. str. 31.

[snp.org.rs-5] v „GRČIĆ Jovan”. snp.org.rs. Pristupljeno 27. 1. 2022.

[6] „Biografija Jovana Grčića na sajtu Enciklopedije Srpskog narodnog pozorišta”.

[7] „Spisak zaštićenih grobnih mesta Uspensko groblje” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 10. 06. 2015. g.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]