Jakup Kadri Karaosmanoglu
Jakup Kadri Karaosmanoglu (tur. Yakup Kadri Karaosmanoğlu; rođen je 27. marta 1889. godine u Kairu, a umro je 13. decembra 1974. godine u Ankari) je bio turski pisac i prevodilac, jedna od najpoznatijih ličnosti u savremenoj turskoj književnosti, koja je zabeležila snažne prikaze turskog života 20. veka.
Jakup Kadri Karaosmanoglu | |
|---|---|
 | |
| Datum rođenja | 27. mart 1889. |
| Mesto rođenja | Kairo, Osmansko carstvo |
| Datum smrti | 13. decembar 1974. (85 god.) |
| Mesto smrti | Ankara, Turska |
| Supružnik | Ajše Leman Karaosmanoglu |
Biografija
urediKaraosmanoglu je proveo svoje detinjstvo u Kairu. Kada je imao šest godina, preselio se s porodicom u Manisu, zapadna Turska. Kada je njegov otac umro, vratio se u Egipat sa majkom koja ga je upisala na koledž u Aleksandriji gdje je učio francuski. 1908. godine sa porodicom se preselilio u Istanbul, gdje je Karaosmanoglu upisao pravnu školu, koju je napustio tri godine kasnije i posvetio se svojoj strasti pisanju[1].
Književni rad
urediPosle razbijanja Osmanskog carstva i invazije saveznika velikog dela Turske, Karaosmanoglu se vraća u Ankaru, da svojim pisanjem pruži otpor Mustafi Kemalu. Posle pobede turskih nacionalnih snaga i proglašenja Republike 1923. godine, aktivno je radio na postizanju republičkih reformi. Godine 1932. osnovao je časopis Kadro sa najistaknutijim levičarskim intelektualcima tog vremena, kao što su Sevket Sureiia Aidemir i Vedat Nedim Tor. Ovim mesečnim pregledom tada se izlažu teoretske osnove Kemalizma, istovremeno zagovarajući potrebu za radikalno statističkom ekonomijom i društvenom književnošću. U ovom časopisu objavljuju se i prve ozbiljne studije o položaju turskog seljaka, što se naziva i obimna agrarna reforma. Ali, Kadro uskoro počinje da uznemirava liberalne članove Narodne republikanske stranke koju je osnovao Mustafa Kemal, koji pokreću kampanju protiv novina, ponekad ga optužuju za fašizam, ponekad i za komunizam. Ataturk, kako bi ublažio tenzije, smatra da je najbolje okončati ovo iskustvo prekidanjem bilo koje publikacije u oktobru 1934. godine.
Karaosmanoglu je tada imenovan za ambasadora Turske u Tirani[2], gdje je započeo diplomatsku karijeru, koju je kasnije opisao u svojim memoarima: diplomata Zoraka, objavljen 1954. godine. Posle državnog udara 1960. godine, vratio se u politiku kao zamenik za Manizu (1964-1969), ali s obzirom na to da su kršili principe kemalizma, on je podneo ostavku iz partije na vlasti 1965. godine.
Postao je urednik dnevnog lista Ulus (Nacija) i nastavio svoju književnu delatnost do kraja svog života. Umro je u decembru 1974. godine.
Dela
uredi- Bir Serencam (Avantura) ( 1913 )
- Kuća pod najam (Kiralik Konak) ( 1920 )
- ·Nur Baba (Nūr Baba) ( 1922 )
- Rahmet (Merci) ( 1923 )
- Noć odluke (Hüküm Gecesi) ( 1927 )
- Sodoma i Gomora" (Sodom ve Gomore) ( 1928 )
- Tuđinac (Yaban) ( 1932 )
- ·Ankara (Ankara) ( 1934 )
- Ahmet Hasim (Ahmet Hasim) ( 1934 )
- Prognanik " (Bir Sürgün) ( 1937 )
- Ataturk " (Ataturk) ( 1946 )
- ·Panorama 1 (Panorama) ( 1953 )
- Zoraki Diplomat (Pseudo Diplomat) (1954)
- ·Ep O Šarki (Hep O Șarkı) ( 1956 )
- ·Knjiga moje majke ( Anamin Kitabi) ( 1957 )
- ·Na putu naroda (Vatan Yolunda) ( 1958 )
- Politika 45 godina (Politikada 45 Yil) ( 1968 )
Reference
uredi- ^ „Yakup Kadri Karaosmanoğlu”. Encycopedia Britannica.
- ^ Hrvatska, Enciklopedija. „Karaosmanoğlu, Yakup Kadri”. Leksikografski Zavodl Miroslav Krleža.
Yakup Kadri Karaosmanoğlu. .[1]
Literatura
urediRoman "Tuđinac", izdat u Turskoj 1934. god. - O piscu - str. 215-216
