Jablonec na Nisi

Jablonec na Nisi
češ. *Jablonec nad Nisou*
Jablonec na Nisi; češ. Jablonec nad Nisou
	Glavna pešačka ulica u gradu
	Zastava Grb
Administrativni podaci
Država	Češka
Kraj	Liberečki kraj
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
—	46.287
— gustina	1.474,58 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate	50° 43′ 28″ S; 15° 10′ 05″ I / 50.724444° S; 15.168056° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	475 m
Površina	31,39 km2
	Jablonec na Nisi Jablonec na Nisi na karti Češke
Ostali podaci
Gradonačelnik	Jirži Čeržovski
Veb-sajt
	www.mestojablonec.cz

Jablonec na Nisi ili Jablonec nad Nisu (češ. Jablonec nad Nisou, nem. Gablonz an der Neisse) grad je u Češkoj Republici. Jablonec na Nisi je drugi po veličini grad upravne jedinice Liberečki kraj, u okviru kojeg je sedište zasebnog okruga Jablonec na Nisi.

Jablonec na Nisi po svetski poznatoj proizvodnji ukrasnog i nakitnog stakla.

Geografija

Jablonec na Nisi se nalazi u severnom delu Češke republike. Grad je udaljen od 105 km severno od glavnog grada Praga, a od prvog većeg grada, Libereca, svega 12 km jugoistočno (i sa njim čini veću aglomeraciju).

Reljef

Jablonec na Nisi se nalazi na prelazu između dve istorijske pokrajine, Bohemije i Lužice. Grad se nalazi na južnim padinama planinskom masiva Krkonoša (planina Ješted), na približno 470 m nadmorske visine. Teren u gradu i okolini je veoma pokrenut.

Klima

Klima oblasti Jabloneca na Nisi je umereno kontinentalna.

Vode

Grad Jablonec na Nisi se nalazi blizu izvorišta reke Lužičke Nise.

Istorija

Područje Jabloneca na Nisi bilo je naseljeno još u doba praistorije. Naselje pod današnjim nazivom prvi put se u pisanim dokumentima spominje u 1356. godine, a naselje je u 16. veku dobilo gradska prava. Već tada su grad i okolina bili mahom naseljeni Nemcima.

1919. godine Jablonec na Nisi je postao deo novoosnovane Čehoslovačke. 1938. godine Jablonec na Nisi, kao naselje sa nemačkom većinom, je ocepljeno od Čehoslovačke i pripojeno Trećem rajhu u sklopu Sudetskih oblasti.

U Jablonecu na Nisi je takođe došlo do izrazitog razvoja arhitekture. Uglavnom se radi o secesiji koje je jako uticala na grad. U ovo doba je nastala secesiska crkvena zgrada „Povišenje najsvetijeg križa“. Mnogo građevina ima izgled novog istoricizma npr. novorenesansna zgrada pošte, istoricizujuća zgrada pozorišta koja ima secesijske enterijere ili zgrada evangelističke crkve u novogotici. U međuratnom razdoblju nastale su dominante u stilu funkcionalizma- nova većnica i Rimskokatolička crkva „Najsvetijeg srca Isusovog“.

Posle Drugog svetskog rata mesni Nemci su se prisilno iselili iz grada u maticu. U vreme komunizma grad je naglo industrijalizovan. Posle osamostaljenja Češke došlo je do opadanja aktivnosti teške industrije i do problema sa prestrukturiranjem privrede.