Smetovi
Smetovi je planina u opštini Zenici.[1] Najviši je vrh na 1025 metara nadmorske visine. Od centra Zenice udaljena je oko 8 kilometara.[2]
| Smetovi | |
|---|---|
 Smetovska brda i šetalište ispred | |
| Najviša tačka | |
| Najviša tačka | 1025 m |
| Koordinate | 44°14′51″ SGŠ; 17°58′16″ IGD / 44.247422° SGŠ; 17.971119° IGD Koordinate: 44°14′51″ SGŠ; 17°58′16″ IGD / 44.247422° SGŠ; 17.971119° IGD |
| Geografija | |
| Države | Bosna i Hercegovina |
Poznato je izletište Zeničanima. Lijepih je krajolika zbog čega je omiljena slikarima i fotografima. Relativno je uređena za rekreativce. Tu su uređene staze za šetnju, vožnju biciklom, mjesta za roštiljanje, odmor i ostalo. Izgrađeni su sportski tereni za košarku, fudbal i odbojku na pijesku, staze za brdski biciklizam i planinarenje. Na planini je sportsko-rekreacioni centar. Na platou je restoran i prenoćište. Uređeno je i za zimske ugođaje: staza za skijaše i skijaški lift.[2]
Prema narodnoj predaji dobila je ime gdje se gorostas „smeo”, pa je planina dobila ime Smetovi.[3] Gorostas iz narodne predaje zvao se Vran i sukobio se s hrabrim ratnikom imena Duk. Mjesto gdje su se sukobili kiklop Vran i čovjek Duk zove se Vranduk. Gorostas se spodbio i smeo na Smetovima.[4]
Na vrhu Smetova je spomenik podignut borcima Zeničkog partizanskog odreda. Na njemu su imena izginulih boraca i stihovi Izeta Sarajlića: „I ne pitaj jesu li se mogli vratiti, i ne pitaj je li se moglo natrag, dok je posljednji put, crven kao komunizam gorio horizont njihovih želja.” Spomenik je izgrađen je 1968. godine, a na metalnu konstrukciju bile su položene aluminijumske ploče, koje su za rata nestale, zbog čega sada rđa.[5][6]
Sa Smetova je za vedrog vremena vidljivost i do 100 kilometara, pa se mogu vidjeti i obližnje planine Zvijezda, Vranica, Vlašić, Busovačka staja, Lisac i dr.[7]
Na Smetovima djeluje Planinarsko društvo „Željezara”. Planinarski dom je na 940 metara nadmorske visine, 10 km od Zenice. Na Smetovima su planinarske staze Pepelari—Smetovi (3 pravca), Nemila—Smetovi i Vranduk—Smetovi.[8] Planinarski dom je pokraj potoka Mračaja, koji se ulijeva nešto dalje u Gračaničku rijeku. 800 metara zapadnije je spomenik Zeničkom partizanskom odredu.
Galerija
уреди-
Spomenik Zeničkom partizanskom odredu 44°14′41″ SGŠ; 17°57′35″ IGD / 44.24476° SGŠ; 17.95968° IGD -
Planinarski dom Smetovi (Željezara) 44°14′51″ SGŠ; 17°58′16″ IGD / 44.247422° SGŠ; 17.971119° IGD -
Pogled sa puta ka Smetovima na Zenicu
Reference
уреди- ^ ZEDA Lokalni ekološki Akcioni plan opštine Zenica Dvokut pro i ZEDA Zenica: Lokalni ekološki akcioni plan općine Zenica 2008/2009
- ^ а б Turistička zajednica Zeničko-dobojske županije Архивирано на сајту Wayback Machine (2. мај 2019) Smetovi
- ^ Aura.ba Архивирано на сајту Wayback Machine (2. мај 2019) Aura redakcija: LEGENDA O VRANDUKU, LISCU, VEPRU I ZENICI: AKO SE POMIRE BRAĆA BLIZANCI SREDNJA BOSNA ĆE BITI POD VODOM!
- ^ Furaj.ba rtvze.ba/ Legende, Hajdar Hulusija
- ^ Lupiga.com Ivor Car: ZABORAVLJENA POVIJEST: Nekada važna remekdjela, simboli kojih se danas svi stide, 25. 4. 2012.
- ^ Studentski.hr Ivan Božić: FOTO: Napušteni jugoslavenski spomenici i njihove priče
- ^ Bportal Архивирано на сајту Wayback Machine (2. мај 2019) (Bportal/Dron.ba, N1): Video: Zimska bajka na Smetovima kod Zenice, 15. 12. 2018.
- ^ Turistička zajednica Zeničko-dobojske županije Архивирано на сајту Wayback Machine (2. мај 2019) Planinarsko društvo "Željezara"
