Lunov magnus strip

Lunov magnus strip (skr. LMS) je bila strip edicija koja je izlazila na području bivše Jugoslavije. Prvi broj stripa izašao je u martu 1968. godine. Izdavač je bio Dnevnik iz Novog Sada. Strip je izlazio do 1993. godine, zaključno sa 997. brojem.

Lunov magnus strip

Naslovna strana prvog broja
Tip	Strip
Format	A5 (prvih nekoliko brojeva izašlo je u formatu A4)
Izdavač	Dnevnik, Novi Sad
Osnivanje	1968.
Jezik	Srpski (tada srpskohrvatski)
Ukidanje	1993.

Istorija

Prvi broj Lunovog magnus stripa izašao je u martu 1968. godine, dva meseca nakon prvog broja Zlatne serije (januar 1968). U početku je izgledao kao specijalno izdanje svog prethodnika jer su u njemu izlazili isti junaci, samo na većem formatu. Prvi broj je sadržavao i tekstualne priloge, uključujući i kompletan roman o Lunu kralju ponoći, u to vreme veoma popularnom junaku koji je pod pseudonimom Frederik Ešton pisao Mitar Milošević, jedan od urednika stripa. Pretpostavlja se da je tada bilo u planu da se u LMS redovno izdaju epizode ovog junaka i da je jednim delom edicija po njemu dobila ime (Lunov), a da reč magnus (lat. veliki) označava veliki format stripa. Ipak, samo prva četiri broja izašla su u velikom formatu, da bi format nakon toga bio promenjen u format Zlatne serije. LMS je prve dve godine izlazio ređe, otprilike jedan broj na šest brojeva Zlatne serije. Kako su obe edicije počele da izlaze na istom formatu i da objavljuju iste junake, čitaoci su ih često poistovećivali.

Način izdavanja stripova

Izgleda kao da u prvim godinama izlaženja Dnevnik nije imao definisanu strategiju u izdavanju različitih junaka. Stripovi nisu imali određeni redosled izlaženja, a pojedine epizode često nisu bile celovite (iz stripova bi se izbacivale pojedine originalne stranice). Današnji strip kolekcionari imaju zamerke na ova izdanja, kao što su kvalitet papira i poveza, deljenje priča na više svezaka i nepridržavanje hronologije u odnosu na originalne stripove. Najveća zamerka uglavnom je izbacivanje originalnih stranica. Stripovi su često bili cenzurisani. Sličice sa ideološkim i verskim obeležjima bile su retuširane. Ponekad bi se izbacivali i noževi, pa čak i vampiri. Vremenom, redosled i ritam izlaženja se stabilizovao i broj grešaka se smanjivao.

U početku su sveske izlazile sporadično (1968-1970). Potom jednom, pa dva puta mesečno (1971-1974), da bi se od 1975. godine dinamika izlaženja stabilizovala na jednu svesku nedelju, koja se obično na kioscima pojavljivala petkom.

Naslovne strane

Osim retuširanja i docrtavanja originalnih naslovnih strana, urednici su u početku pravili kolaže od više originalnih naslovnica ili pak od kadrova iz epizode (LMS-460, LMS-481). Dešavalo se i da uz neku epizodu izađe naslovnica neke druge epizode. Drastičniji primeri su da se dešavalo da čak izađe naslovnica nekog drugog junaka, a nekada bi se ista naslovna strana upotrebila za dve različite epizode (npr. LMS 78 — Okrutni Ramok i LMS 94 — Ranjeni jelen). Kako su originalne epizode često cepklane u odnosu na izvornik, pojavljivao bi se manjak originalnih naslovnih strana. U tom slučaju bi izrada bivala prepuštena lokalnim novosadskim autorima.

Poslednje godine

U vreme raspada SFRJ, Dnevnikovi stripovi su, kao i ostala srpska izdanja, prestali da se pojavljuju u zapadnim delovima ove bivše republike. Zbog drastično smanjenog tržišta, međunarodnih sankcija i hiperinflacije došlo je i do drastičnog opadanja tiraža, kome je doprinela i nestašica papira. Svi ti stripovi koji nisu izašli u bivšim jugoslovenskim republikama (u Hrvatskoj poznati kao neobjavljeni) danas su teško nabavljivi i među kolekcionarima dostižu relativno visoke cene.

Glavni strip junaci

U LMS su se u početku, između ostalih, pojavljivali Zagor i Teks Viler i Komandant Mark — junaci koji se danas vezuju za Zlatnu seriju, da bi nakon 127. broja prestali da se pojavljuju u ovom izdanju. Nakon ovog broja najčešće objavljivani junaci bili su Veliki Blek, Kit Teler, Mister No i Ken Parker. Od ostalih junaka objavljivani su Kočiz, Bil Adams, Tim i Dasti, Zoro i Džudas.

Glavni LMS strip junaci (izlazili praktično do kraja serijala):

• Kit Teler (1970)
• Veliki Blek (1974)
• Ken Parker (1978)
• Mister No (1982)

Sporedni junaci (kasnije se preselili u Zlatnu seriju ili se više nisu nigde objavljivali):

• Teks Viler (1968-1973)
• Zagor (1969-1974)
• Džudas (1980-1982)
• Karabina Slim (1977-1978)
• Tim i Dasti (1970-1972, 1979-1980)
• Kočiz (1971)
• Zoro (1974)
• Bil Adams (1972, 1979-1980, 1991-1993)

Urednici

Sve do 207. broja Zlatne serije i stotog broja Lunovog magnus stripa za ove edicije se navodio samo odgovorni urednik (Mitar Milošević do 78. broja Zlatne serije i 29. broja Lunovog magnus stripa, a nakon njega Dušan Stanojev, uz informaciju da brojeve uređuje kolegijum). Nakon toga kao urednici izdanja navode se Sreten Drašković, Milica Korošec, Dušan Stanojev i Olivera Kovačević.

Dnevnikov pokušaj obnavljanja LMS

Sa obnovom LMS-a pokušalo se 1996. godine (isto kao i sa Strip zabavnikom i Zlatne serije). Izašlo je pet brojeva, kao i dva specijalna broja Zlatne serije – klasici u stripu. Urednica je bila Mirjana Zamurović.

Golcondin pokušaj obnavljanja LMS

Ponovo pokretanje LMS pokušala je izdavačka kuća Golconda sa idejom da se nastavi tamo gde se stalo 1993. godine, kada je izašla epizoda Medeni mesec (#997). Ona je 2. juna 2022. kao br. 999 objavila epizodu Velikog Bleka pod nazivom Kavez.

Vrednost epizoda LMS na tržištu polovinih stripova

Starije epizode LMS, pogotovo ako su dobro očuvane, na tržištu polovnih stripova mogu da dostignu cene od najmanje 100-200 € po komadu. Najviše do sada zabeležena realizovana cena polovnog Zagorovog stripa Blago crvene planine (LMS-4) iznosi 4.200 € na aukciji.

Spisak epizoda

Glavni članak: Spisak epizoda Lunovog magnus stripa

Vidi još

• Zlatna serija

Spoljašnje veze

• Naslovne strane LMS — brojevi od 1-500 i brojevi od 501-997