Organizacija za ekonomsku saradnju i razvoj

Organizacija za ekonomsku saradnju i razvoj (OESR; engl. Organisation for Economic Co-operation and Development, OECD; fr. Organisation de coopération et de développement économiques, OCDE) je osnovana 14. decembra 1960. godine. Nastala je iz Organizacije za evropsku ekonomsku saradnju (OEES; engl. Organisation for European Economic Co-operation, OEEC), osnovane 1948. godine s ciljem da pomogne ostvarenju i administraciji Maršalovog plana o rekonstrukciji Evrope nakon Drugog svetskog rata. Kasnije je njeno članstvo bilo prošireno na neevropske zemlje, a 1961. godine reformisana je u Organizaciju za ekonomsku saradnju i razvoj.

Organizacija za ekonomsku saradnju i razvoj
Organisation for Economic Co-operation and Development
Logo
     Zemlje članice i osnivači (1961)
     Druge zemlje članice
SkraćenicaOECD
Osnovana1948. kao OEECa
reformisana 1961. u OECD
Datum osnivanja1948. kao OEECa
reformisana 1961. u OECD
Tipmeđunarodna organizacija
SedištePariz, Francuska
Članovi39 država
Generalni sekretarMatijas Korman
 Australija
Veb-sajtwww.oecd.org

Ciljevi:

  • postići što veći privredni rast i zaposlenost;
  • povećati životni standard u zemljama članicama, uz očuvanje finansijske ravnoteže;
  • doprinositi razvoju svetske privrede;
  • pomagati zdrav ekonomski napredak u članicama i nečlanicama u procesu njihovog privrednog razvoja;
  • doprinositi širenju svetske trgovine na multilateralnoj osnovi, bez diskriminacije i u skladu sa međunarodnim obavezama.

Organizacija

uredi

Najviši organ je Savet, sastavljen od predstavnika svih zemalja članica. Pojedine članice imaju svoje stalne delegacije koje su osnovane kao diplomatske misije, sa ambasadorom na čelu. Ambasador predstavlja svoju zemlju na zasedanjima Saveta. Savet zaseda i, po principu konsenzusa, donosi odluke koje su pravno obavezujuće za članice, ili donosi preporuke koje su odraz ambivalentnosti političke volje i neobavezne su. Sedište organizacije je u Parizu.

Države članice

uredi
 
Članice i kandidati Organizacije za saradnju i ekonomski razvoj
  Članice
  Kandidati ili su započeti pregovori o članstvu
  Očekivano interesovanje o članstvu

Istorija

uredi
 
Jedan od postera koji je napravila Administracija za ekonomsku saradnju promovišući Maršalov plan u Evropi.
Godina Države članice
1960. Belgija, Danska, Francuska, Grčka, Holandija, Irska, Island, Luksemburg, Zapadna Nemačka, Norveška, Portugal, Austrija, Španija, Švajcarska, Švedska, Italija, Turska, Ujedinjeno Kraljevstvo, SAD i Kanada
1964. Japan
1969. Finska
1971. Australija
1973. Novi Zeland
1994. Meksiko
1996. Češka, Mađarska, Poljska, Republika Koreja
2000. Slovačka
2010. Čile, Slovenija, Izrael
2018. Litvanija
2023. Rumunija

Indikatori

uredi

U sledećoj tabeli su prikazani razni podaci za zemlje OECD članice, uključujući površinu, populaciju, ekonomsku proizvodnju i nejednakost dohotka, kao i razne složene indekse, uključujući ljudski razvoj, održivost države, vladavinu zakona, percepciju korupcije, ekonomske slobode, stanje mira, slobodu štampe i demokratski nivo.

Zemlja Površina[1]
(km²)
2017
Populacija[1]
2017
GDP (PPP)[1]
(Intern. $)
2017
GDP (PPP)
po glavi stanovnika
[1]
(Intern. $)
2017
Nejednakost
dohotka
[1]
2008-2016
(najnovija dostupna)
HDI[2]
2017
FSI[3]
2018
RLI[4]
2017-2018
CPI[5]
2017
IEF[6]
2018
GPI[7]
2018
WPFI[8]
2018
DI[9]
2017
  Australija 7,741,220 24,598,933 1,192,065,505,301 48,460 34.7 0.939 20.8 0.81 77 80.9 1.425 15.46 9.09
  Austrija 83,879 8,809,212 461,582,926,400 52,398 30.5 0.908 26.2 0.81 75 71.8 1.265 14.04 8.42
  Belgija 30,530 11,372,068 544,041,974,958 47,840 27.7 0.916 29.7 0.77 75 67.5 1.525 13.16 7.78
  Kanada 9,984,670 36,708,083 1,714,447,151,944 46,705 34.0 0.926 21.5 0.81 82 77.7 1.371 15.28 9.15
  Čile 756,096 18,054,726 444,777,637,169 24,635 47.7 0.843 40.7 0.67 67 75.2 1.595 22.69 7.84
  Češka 78,870 10,591,323 384,753,663,283 36,327 25.9 0.888 39.0 0.74 57 74.2 1.360 21.89 7.62
  Danska 42,922 5,769,603 296,350,723,354 51,364 28.2 0.929 19.8 0.89 88 76.6 1.337 13.99 9.22
  Estonija 45,230 1,315,480 41,756,008,089 31,742 32.7 0.871 43.0 0.80 71 78.8 1.712 14.08 7.79
  Finska 338,420 5,511,303 247,269,243,619 44,866 27.1 0.920 17.9 0.87 85 74.1 1.515 10.26 9.03
  Francuska 549,087 67,118,648 2,876,059,993,399 42,850 32.7 0.901 32.2 0.74 70 63.9 1.839 21.87 7.80
  Nemačka 357,380 82,695,000 4,187,583,088,239 50,639 31.7 0.936 25.8 0.83 81 74.2 1.500 14.39 8.61
  Grčka 131,960 10,760,421 297,008,117,389 27,602 36.0 0.870 55.3 0.60 48 57.3 1.998 29.19 7.29
  Mađarska 93,030 9,781,127 274,926,859,412 28,108 30.4 0.838 50.2 0.55 45 66.7 1.494 29.11 6.64
  Island 103,000 341,284 18,140,165,689 53,153 27.8 0.935 20.3 N/D 77 77.0 1.111 14.10 9.58
  Irska 70,280 4,813,608 364,140,938,830 75,648 31.8 0.938 20.7 N/D 74 80.4 1.408 14.59 9.15
  Izrael 22,070 8,712,400 333,351,018,354 38,262 41.4 0.903 N/D N/D 62 72.2 2.707 30.26 7.79
  Italija 301,340 60,551,416 2,387,357,093,793 39,427 35.4 0.880 43.8 0.65 50 62.5 1.737 24.12 7.98
  Japan 377,962 126,785,797 5,487,161,155,332 43,279 32.1 0.909 34.5 0.79 73 72.3 1.408 28.64 7.88
  Južna Koreja 100,280 51,466,201 1,972,970,735,842 38,335 31.6 0.903 35.7 0.72 54 73.8 1.823 23.51 8.00
  Letonija 64,490 1,940,740 53,561,181,206 27,598 34.2 0.847 44.9 N/D 58 73.6 1.670 19.63 7.25
  Litvanija 65,286 2,827,721 90,748,628,812 32,092 37.4 0.858 39.4 N/D 59 75.3 1.732 22.20 7.41
  Luksemburg 2,590 599,449 62,189,692,542 103,745 33.8 0.904 20.8 N/D 82 76.4 N/D 14.72 8.81
  Meksiko 1,964,380 129,163,276 2,358,275,520,126 18,258 43.4 0.774 71.5 0.45 29 64.8 2.646 48.91 6.41
  Holandija 41,540 17,132,854 899,530,829,783 52,503 28.2 0.931 26.2 0.85 82 76.2 1.525 10.01 8.89
  Novi Zeland 267,710 4,793,900 197,072,471,931 41,109 N/D 0.917 20.9 0.83 89 84.2 1.241 13.62 9.26
  Norveška 385,178 5,282,223 324,403,929,579 61,414 27.5 0.953 18.3 0.89 85 74.3 1.486 7.63 9.87
  Poljska 312,680 37,975,841 1,102,293,080,831 29,026 N/D 0.865 41.5 0.67 60 68.5 1.676 26.59 6.67
  Portugalija 92,225 10,293,718 326,029,976,815 31,673 35.5 0.847 27.3 0.72 63 63.4 1.258 14.17 7.84
  Slovačka 49,035 5,439,892 171,990,237,347 31,616 26.5 0.855 42.5 N/D 50 65.3 1.611 20.26 7.16
  Slovenija 20,270 2,066,748 72,063,812,126 34,868 25.4 0.896 30.3 0.67 61 64.8 1.364 21.69 7.50
  Španija 505,940 46,572,028 1,769,637,042,996 37,998 36.2 0.891 41.4 0.70 57 65.1 1.568 20.51 8.08
  Švedska 447,420 10,067,744 505,482,949,469 50,208 29.2 0.933 20.8 0.86 84 76.3 1.516 8.31 9.39
  Švajcarska 41,290 8,466,017 547,853,971,543 64,712 32.3 0.944 19.2 N/D 85 81.7 1.373 11.27 9.03
  Turska 785,350 80,745,020 2,140,141,581,685 26,505 41.9 0.791 82.2 0.42 40 65.4 2.777 53.50 4.88
  Ujedinjeno Kraljevstvo 243,610 66,022,273 2,856,703,440,289 43,269 33.2 0.922 34.3 0.81 82 78.0 1.786 23.25 8.53
  Sjedinjene Države 9,831,510 325,719,178 19,390,604,000,000 59,532 41.5 0.924 37.7 0.73 75 75.7 2.232 23.73 7.98
OECDb 36,328,730 1,300,865,255 56,394,326,347,476 43,351 33.1 0.895 34.2 0.74 68 72.4 1.645 20.30 8.10
Zemlja Površina
(km²)
2017
Populacija
2017
GDP (PPP)
(Intern. $)
2017
GDP (PPP)
po glavi stanovnika

(Intl. $)
2017
Nejednakost
dohotka

2008-2016
(najnovija dostupna)
HDI
2017
FSI
2018
RLI
2017-2018
CPI
2017
IEF
2018
GPI
2018
WPFI
2018
DI
2017
  • a FSI indeks ne daje za Izrael vrednost samu po sebi, već daje prosek (78,5) za „Izrael i Zapadnu obalu”.
  • b OECD total koji je korišten za indikatore 1 do 3; OECD ponderisan prosek koji se koristi za indikator 4; OECD neponderisan prosek koji se koristi za indikatore 5 do 13.
Napomena: Boje ukazuju na globalnu poziciju zemlje u odgovarajućem indikatoru. Na primer, zelena ćelija označava da je zemlja rangirana u gornjih 25% liste (uključujući sve zemlje sa dostupnim podacima).
Najviši kvartal Gornje-srednji (3. kvartal) Donje-srednji (2. kvartal) Najniži kvartal

Reference

uredi
  1. ^ a b v g d „World Development Indicators”. World Bank. 18. 10. 2018. 
  2. ^ „Human Development Report 2018”. United Nations Development Programme. 14. 09. 2018. 
  3. ^ „Global Data | Fragile States Index”. The Fund for Peace. 23. 04. 2018. 
  4. ^ „Rule of Law Index 2017-2018”. World Justice Project. 31. 01. 2018. Arhivirano iz originala 29. 04. 2015. g. Pristupljeno 17. 12. 2018. 
  5. ^ „Corruption Perceptions Index 2017”. Transparency International. 21. 02. 2018. Arhivirano iz originala 24. 11. 2018. g. 
  6. ^ „Country Rankings: World & Global Economy Rankings on Economic Freedom”. Heritage Foundation. 02. 2. 2018. Arhivirano iz originala 09. 12. 2019. g. Pristupljeno 17. 12. 2018. 
  7. ^ „Global Peace Index 2018”. Vision of Humanity. 06. 6. 2018. 
  8. ^ „2018 World Press Freedom Index”. Reporters Without Borders. 25. 04. 2018. Arhivirano iz originala 24. 04. 2016. g. Pristupljeno 17. 12. 2018. 
  9. ^ „Democracy Index 2017” (PDF). Economist Intelligence Unit. 31. 01. 2018. 

Spoljašnje veze

uredi