Oflag VI C
Oflag VI C bio je jedan od mnogobrojnih oficirskih zarobljeničkih logora u Nemačkoj za vreme Drugog svetskog rata. Nalazio se u zapadnom predgrađu nemačkog grada Osnabrik (nem. Osnabrück), Evershajdu (nem. Eversheide) i u njemu su bili smešteni oficiri Jugoslovenske kraljevske vojske, koji se nisu mirili sa porazom posle nemačke okupacije.
Istorija
urediPrvi transport sa više od 1500 zarobljenih jugoslovenskih oficira i vojnika stigao je u logor 26. aprila 1941. godine, da bi u maju u njemu bilo 3410 zarobljenika. Aktivnih oficira je bilo 1108, rezervnih oficira 1800, a vojnika 502. Kako su u Oflag VI C povremeno stizale grupe oficira i iz drugih logora, u maju 1942. godine ovo je postao drugi oficirski logor po veličini, odmah posle logora u Nirnbergu (nem. Nürnberg).[1]
Ovaj broj se za vreme postojanja logora popeo docifre od preko 6000 oficira i vojnika, koji su bili smešteni u pedesetak baraka i u svakoj od njih boravilo je oko dvadeset zarobljenika.[2] Britanska avijacija je 6. decembra 1944. godine, u večernjim satima, bombardovala Osnabrik i tom prilikom je u logoru poginulo 116 oficira Jugoslovenske kraljevske vojske, a šezdesetak ih je bilo ranjeno. Dok je bombardovanje trajalo zatvorenici nisu smeli da izlaze iz svojih baraka jer su nemački stražari odmah otvarali vatru. Nešto kasnije započeto je raseljavanje logora, ali je kolona srpskih zarobljenika opet bombardovana od strane britanske avijacije i tada je poginulo još 14 jugoslovenskih oficira.[2] U proleće 1945. godine Britanci su oslobodili preživele vojnike i oficire. U znak sećanja na poginule zarobljenike antikomunistička emigracija je inicirala podizanje srpskog spomen hrama u Osnabriku, koji je podignut 1966. godine, a u blizini hrama je staro vojničko srpsko groblje, kao i groblje srpskih emigranata iz čitave Evrope.[3][4]
Život u logoru
urediShodno Ženevskoj konvenciji iz 1929. godine zarobljeni oficiri su bili oslobođeni od fizičkog rada u logoru i van njega. Kako je među oficirima Jugoslovenske kraljevske vojske bilo profesora univerziteta, bivših ministara i poslanika, sudija, generala, kao i drugih poznatih intelektualaca (Oto Bihalji Merin, Milan Bogdanović,Stanislav Vinaver, Dušan Karapandžić, Dušan Timotijević i dr.)[5] oni su nastojali da svoj zarobljenički život učine što korisnijim i ispunjenijim. Počelo se sa predavanjima iz raznih oblasti i kursevima jezika, da bi se kasnije organizovala i različita naučna i stručna udruženja i društva. Ove aktivnosti su u velikoj meri omogućile zarobljenim oficirima i vojnicima da u datim okolnostima održe svoj životni elan na što višem nivou, a, ujedno, i da završe i upotpune svoje obrazovanje.[1] U logoru je bilo i pet fudbalskih timova, a utakmicama su prisustvovali svi zarobljenici. Oformljeno je i pozorište, a redovno se obavljala verska služba, koju je vršio sveštenik, oficir Milan Jovanović.
Reference
uredi- ^ a b Stanković, Ljiljana (1995). Biblioteka i arhivska građa Profesorsskog društva u oficirskom zarobljeničkom logoru Oflag VI C u Osnabriku 1943-1945. Beograd: Univerzitetska biblioteka Beograd. str. 1—16. ISBN 86-7301-003-9.
- ^ a b Lazanski, Miroslav. „Osnabrik, šta je ostalo od istorije”. politika.rs. Pristupljeno 30. 3. 2017.
- ^ „Sećanje na Srbe iz logora u Osnabriku”. Vesti online. Pristupljeno 30. 3. 2017.
- ^ „Spisak 116 oficira i vojnika poginulih u zarobljeničkom logoru Oflag VI C”. Srpska pravoslavna Crkva u Osnabriku. Pristupljeno 30. 3. 2017.
- ^ „Koreni”. Udruženje Srba u Slovačkoj. Arhivirano iz originala 31. 03. 2017. g. Pristupljeno 30. 3. 2017.
Literatura
uredi- Stanković, Ljiljana (1995). Biblioteka i arhivska građa Profesorsskog društva u oficirskom zarobljeničkom logoru Oflag VI C u Osnabriku 1943-1945. Beograd: Univerzitetska biblioteka Beograd. str. 1—16. ISBN 86-7301-003-9.