Francuska Polinezija
Ovaj članak sadrži spisak literature (štampane izvore i/ili veb-sajtove) korišćene za njegovu izradu, ali njegovi izvori nisu najjasniji zato što ima premalo izvora koji su uneti u sam tekst. |
Francuska Polinezija (fr. Polynésie française, Etablissements Français d’Oceanie, tah. Porinetia Farani) je francuska prekomorska teritorija. Sastoji se iz većeg broja manjih ostrva, atola i arhipelaga u južnom Tihom okeanu između 15° južne geografske širine i 140° zapadne geografske dužine. Najpoznatiji atol je Mururoa, a najpoznatije i najnaseljenije ostrvo je Tahiti.
Francuska Polinezija Porinetia Farani Polynésie Française | |
---|---|
Krilatica: Tahiti Nui Mare'are'a (tahićanski: Veliki Tahiti zlatnih magli) | |
Himna: La Marseillaise Marseljeza | |
Glavni grad | Papete |
Najveći grad | Faaa |
Službeni jezik | tahićanski, francuski |
Vladavina | |
Oblik države | francuske prekomorske teritorije |
— Šef države | Emanuel Makron |
— Predsednik skupštine | Oskar Temaru |
Istorija | |
| |
Geografija | |
Površina | |
— ukupno | 4.167 km² km2 (180) |
— voda (%) | 12 |
Stanovništvo | |
— 2012.[1] | 268.270 (183) |
— gustina | 63 st./km2 |
Privreda | |
Valuta | Franak francuskih pacifičkih kolonija (CFP-Franc) |
Ostale informacije | |
Vremenska zona | UTC -10, -9:30, -9 |
Internet domen | .pf |
Pozivni broj | +689 |
Istorija
urediTahiti je od 1842. francuski protektorat, a od 1880. francuska kolonija. Preostala ostrva postala su francuske kolonije do 1881.
U septembru 1995. Francuska je izvela atomsku probu u atolu Mururoa i time izazvala proteste širom sveta. Atomske probe su obustavljene januara 1996.
Geografija
urediFrancuska Polinezija se sastoji iz 128 ostrva i atola, koji su podeljeni u 5 administrativnih jedinica:
- Arhipelag Tuamotu (Archipel des Tuamotu) (78 atola)
- Australska Ostrva (Archipel des Australes) (7 ostrva)
- Društvena Ostrva (Archipel de la Société) (14 ostrva)
- Ostrva Gambje (Archipel des Gambier) (14 ostrva)
- Ostrva Markiz (Archipel des Marquises) (15 ostrva)
Ostrva se prostiru na prostoru okeana od 4.000.000 km², a površina kopna je tek nešto iznad 4.000 km².
Stanovništvo
urediStanovništvo Francuske Polinezije čine: 83% Polinežani, 12% Evropljani, i 5% Azijati (većinom Kinezi). Po statistici iz 2002, 69% stanovništva je živelo na ostrvu Tahiti.
43,1% stanovnika je mlađe od 20 godina.
Popisi
uredi1907 | 1911 | 1921 | 1926 | 1931 | 1936 | 1941 | 1946 | 1951 | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
30,600 | 31,900 | 31,600 | 35,900 | 40,400 | 44,000 | 51,200 | 58,200 | 63,300 | ||||
1956 | 1962 | 1971 | 1977 | 1983 | 1988 | 1996 | 2002 | 2007 | ||||
76,323 | 84,551 | 119,168 | 137,382 | 166,753 | 188,814 | 219,521 | 245,516 | 259,596 | ||||
Zvanični podaci popisa.[2][3] |
Politika
urediU političkom životu teritorije u poslednjih desetak godina na vlasti su se smenjivali pobornik nezavisnosti Oskar Temaru i blizak saradnik vlade u Parizu Gaston Flose. Od februara 2008. predsednik lokalne skupštine je Gaston Flose.
Februara 2004. status Francuske Polinezije je promenjen. Predsednik lokalne skupštine i vlada su dobili više nadležnosti. Francuska država je odgovorna za spoljnu politiku, sudstvo, unutrašnju bezbednost i monetarnu politiku.
Francuska Polinezija nije deo EU, ali su stanovnici francuski državljani, stoga imaju pravo da glasaju za Evropski parlament. Zakoni EU se ne primenjuju u Francuskoj Polineziji. Zvanična valuta je franak francuskih pacifičkih kolonija.
Ekonomija
urediPrivreda teritorije se zasniva na poljoprivredi, ribarstvu, turizmu, eksploataciji drveta, kobalta i donacijama iz francuske metropole. Najvažnije poljoprivredne kulture su kokosovi orasi, vanila, voće i povrće.
Značajan izvozni proizvod su crni tahićanski biseri.
Televizijske stanice
urediU Francuskoj Polineziji postoje 3 TV stanice: RFO Tempo Polynésie, RFO Télé Polynésie des Senders i TNTV (Tahiti Nui TV).
Zanimljivosti
urediPol Gogen je godinama živeo i slikao na ostrvima Francuske Polinezije. Sahranjen je u naselju Atuona na ostrvu Hiva Oa u sastavu Ostrva Markiz.
Reference
uredi- ^ Nacionalna agencija za statistiku [1] Arhivirano na sajtu Wayback Machine (21. februar 2014)
- ^ „2002 census”. Arhivirano iz originala 15. 04. 2009. g. Pristupljeno 08. 10. 2016.
- ^ Censuses from 1907 to 1962 in Population, 1972, #4-5, pp. 705-706, published by INED