Ursakije Singidunumski
Ursakije Singidunumski je bio episkop Singidunuma i Prve Mezije (Moesia Prima) u 4. veku[1]. Aktivno je učestvovao u Arijanskom sporu na strani protivnika prvog vaseljenskog sabora. Zajedno sa Ursakijem i ze druge balkanske episkope: Valensa iz Murse i Germana Sirmijumskog vezuje se širenje arijanstva na Zapadu Rimskog carstva.[2] Po pravilu, izvori i crkveno-istorijsko istraživači obično navode zajedno Ursakija i Valensa Murskog pozvao. Ponekad pominju i Germana Sirmijumskog zajedno sa njima kao „ilirsku trojku“ [3]
Ursakije se prvi put pominje na Saboru u Tiru, 335. godine, koji je napravljen sa namerom da osudi Atanasija Velikog. Počevši od 351. godine Ursakije i Valens su teološki savetnici cara Konstancija II i najznačajniji predstavnici arijanstva na Zapadu Rimskog carstva. Njihova uloga je bila odlučujuća u izradi sirmiiskog učenja, koje je pobijalo Nikejski simbol vere utvrđen na Prvom vaseljenskom saboru.[4][5]
Ursakije je prvi hrišćanski episkop Singidunuma, čije ime se pominje u pisanim dokumentima. Tokom 4. veka Ursakije i Valens se često pominju zajedno. Između 325. i 335. godine, bili su izabrani za pravoslavne episkope, ali zbog njihove podrške arijanstvu bili su svrgnuti. Oko 335. godine postavljeni su kao arijanski episkopi. Prvi događaj, u kojima su aktivno učestvovali, bilo je svrgavanje Atanasija Velikog na Trirskom saboru 335. godine.[1]
343. godine na Petom pomesnom saboru Ursakije i Valens, između ostalog, optuženi su za arijanstvo i svrgnuti a Atanasije je vraćen na episkopski tron.
Posle Trirskog sabora, na Sardičkom saboru (343) Ursakije i Valensu su osuđeni kao za arijanstvo. Oni se pokoravaju odlukama Sardičkog sabora, i priznaju da su klevetali Atanasija Velikog, pa time ostaju i dalje na Zapadu. Tek kada je car Konstans poginuo i kad se Konstancije preselio na Zapad, pa počeo da pobeđuje Magnencija, Ursakije i Valent se ponovo vraćaju na episkopski tron.[6]
Nakon pobede kod Mursije i pogibije Magnencija, Konstancije se seli sa svojim štabom, zbog lakšeg upravljanja, u Sirmijum na Dunavu, kao u svoju prestonicu. Ursakije i Valens su iskoristili tu priliku da izvrše svoj uticaj na cara i zadovolje njegovu želju za pomirenjem sa arijancima. Kao rezultat toga oni daju svoj doprinos novim jeretičkim formulacijama Simvola vere koji su objavljeni u utvrđeni na Saboru u Sirmijumu, poznate kao sirmijumske formule.[7]
Na Zapadu, je nova formula je odmah odbačena na Saboru u Rimu, u zimu 340. godine, ali sledeće godine održan je Antiohijski sabor (341), gde je njihova nova formula prihvaćena. Usledio je niz pomesnih crkvenih sabor na zapadu i na istoku u kojima su manji ili veći uticaj imali Valens i Ursakije, sve do konačnog Drugog vaseljenskog sabora koji je osudio sve jeresi i sve one koji pokušavali da sa njima nađu kompromis u istini.[8]
Ursakije je umro 371. godine.
Izvori
uredi- ^ a b Wace, Dictionary of Christian Biography and Literature to the End of the Sixth Century A.D., with an Account of the Principal Sects and Heresies.
- ^ Socrates Scholasticus, Church History, Book 2. 37.
- ^ Barnes 1981, str. 458.
- ^ Sozomen, Church History, Book 2.25.
- ^ Athanasius, ad Episcopos Aegyptiae 7, p. 218
- ^ Hanson, Richard Patrick Crosland; Hanson, R. P. (2005). The Search for the Christian Doctrine of God: The Arian Controversy 318-381 AD. A&C Black. ISBN 978-0-567-03092-4.
- ^ Hefele K. J. A History of the Counsils of the Church Edinburg 1876 II
- ^ Cross, F. L.; Livingstone, E. A., ur. (1997). The Oxford Dictionary of the Christian Church. Oxford University Press. ISBN 9780192802903.
Literatura
uredi- Hanson, Richard Patrick Crosland; Hanson, R. P. (2005). The Search for the Christian Doctrine of God: The Arian Controversy 318-381 AD. A&C Black. ISBN 978-0-567-03092-4.
- Barnes, Timothy David (1981). Constantine and Eusebius. Harvard University Press. ISBN 978-0-674-16531-1.