Miloš Parenta (Islam Latinski, kod Zadra, 1867Beograd, 1943) bio je srpski sveštenik, pisac, profesor i rektor Karlovačke bogoslovije.

Miloš Parenta
Datum rođenja1867.
Mesto rođenjaIslam Latinski, kod ZadraAustrougarska
Datum smrti1943.
Mesto smrtiBeogradSrbija

Biografija

uredi

Rođen je 1867. godine u selu Islam Latinski, kod Zadra. Pošto su mu roditelji Andrija i Joka, rano umrli, stanovao je u Zadru, kod vladike Milaša. Osnovnu školu i klasičnu italijansku gimnaziju je završio u Zadru. Od 1884. do 1888. godine je pohađao Pravoslavnu bogosloviju u Zadru. Obrazovanje je nastavio u Beču, gde je studirao na protestantsko-geološkom fakultetu. Pošto su mu prve dve godine bile priznate, jer je završio bogosloviju, diplomirao je 1890. godine. Tokom boravka u Beču, paralelno je studirao filozofiju i slavistiku. Ova dva fakulteta, nije završio jer mu je istekla stipendija i zbog nedostatka sredstava više nije mogao boraviti u Beču.

Iz Beča je došao u Beograd, gde je podneo molbu za upis na Veliku školu, ali je bio odbijen i tada se ponovo vratio u Dalmaciju. Po povratku u Dalmaciju, 1891. godine se oženio i postao svešetnik. Rukopoložio ga je episkop dalmatinsko-istarski Stefan Knežević. Prvo službovanje mu je bilo u selu Polači, kod Knina, a potom u Biskupiji, od 1893. do 1897. godine. Od 1897. do 1905. je bio suplent profesora Bogoslovije u Zadru. Pošto je zbog veza sa Beogradom, bio nepouzdan za Austrougarsku vlast, 1905. godine je proteran iz Zadra u selo Golubić, a potom u Donji Kašić. Godine 1907. je postavljen za profesora Bogoslovije u Zadru i sve do 1918. godine je predavao apologetiku i dogmatiku. Uporedo sa ovim je predavao i italijanski jezik u klasičnoj gimnaziji. Godine 1918. episkop Dimitrije Branković ga je rukopoložio za protojereja-stavrofora.

Po završetku Prvog svetskog rata, 1918. godine Dalmaciju je preuzela Kraljevina Italija. Ubrzo potom Miloš je bio uhapšen i godinu dana je proveo u zatvoru u mestu Noćera Umbra u Italiji. Godine 1920. se vratio u Zadar i odmah se uključio u demonstracije protiv italijanske okupacije Dalmacije. Godine 1921. se sa porodicom preselio u Knin, a potom 1922. u Sremske Karlovce, gde je dobio mesto profesora na Karlovačkoj bogosloviji. Godine 1923. je izabran za rektora Karlovačke bogoslovije. Penzionisan je 1928. godine.

Posle penzionisanja živeo je u Beogradu i bio veoma aktivan. Vršio je crkvenu službu i držao predavanja na javnim tribinama. Bio je veoma aktivan u borbi protiv konkordata. Objavljeni su mu sledeći radovi:

  • Žrtva novog zavjeta, Zadar 1897. godina
  • Ima li duše - je li duša besmrtna, 1905. godina
  • Katiheta, Sarajevo 1906. godina
  • Apologetika

Više godina bio je urednik „Patrijaršijskog glasnika“ i saradnik u listu „Srpski Sion“. U rukopisu mu je ostalo najveće delo „Moralika“.

Umro je 1943. godine u Beogradu, potišten zbog tragične sudbine svog sina Nenada.

Njegove ćerke Olga i Gordana, kao i sin Nenad, bili su komunistički opredeljeni. U toku Narodnooslobodilačkog rata su bili aktivni u pokretu otpora u Beogradu. Sina Nenada, koji je bio lekar, septembra 1941. godine uhapsila je Specijalna policija i ubrzo streljala. Ćerka Gordana bila je uhapšena maja 1944. i umrla je od posledica batinanja u policiji, a Olga je uhapšena jula 1944. godine i streljana u avgustu. Nenad je posle rata bio proglašen za narodnog heroja. Treća kćerka Tatjana Parenta, je bila profesor matematike, a njen sin je poznati slikar Dragoš Kalajić.

Literatura

uredi
  • Jovan Radojičić Srbi zapadno od Dunava i Drine (treći tom). „Prometej“ Novi Sad, 2009. godina.