Žika Mitrović
Živorad Žika Mitrović (Beograd, 3. septembar 1921 — Beograd, 29. januar 2005) bio je srpski i jugoslovenski filmski reditelj, autor stripova i scenarista.
Živorad Žika Mitrović | |
|---|---|
 Žika Mitrović | |
| Datum rođenja | 3. septembar 1921. |
| Mesto rođenja | Beograd, Kraljevina SHS |
| Datum smrti | 29. januar 2005. (83 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, Srbija i Crna Gora |
Stripsko delo
urediMitrović je karijeru počeo kao stripski crtač i scenarista u periodu 1936 — 1941, „Zlatnom dobu srpskog stripa“, kada je bio još srednjoškolac i omladinac. Objavljivao je stripove različitih žanrova u komercijalnim beogradskim listovima: Mika Miš, Zabavnik, Paja Patak i Dečje vreme.
Najpoznatiji stripovi tog doba su mu „Junaci Pavlove ulice” „Hajduk Veljko“, „Duh prerije“, „Orkan sa istoka“ „Krijumčari ljudi“ i „Moć fakira“. (U filmu Savamala iz 1982. Mitrović je evocirao stripsko razdoblje svog života.)
Posle rata, Mitrović se bavio prvenstveno filmom, ali je i dalje ostala veza sa stripom. Stripski serijal Kapetan Leši je adaptacija istoimenog filma, po scenariju samog Mitrovića sa saradnicima, i crtežom Julija Radilovića Julesa. Izašle su četiri epizode u zagrebačkom Plavom vjesniku (1960-1964).
Makedonski stripar Zoran Tanev je 2000. objavio stripsku adaptaciju Mitrovićevog filma Mis Ston. Ovo izdanje je prvi makedonski stripski album.
Filmsko delo
urediMitrović je pripadao naraštaju reditelja koji su, neposredno posle Drugog svetskog rata, postavili temelje profesionalno organizovane filmske produkcije u Srbiji i Jugoslaviji.
Snimao je filmove različitog žanra, a najviše je ostao upamćen po istorijskim: „Nevesinjska puška“, „Marš na Drinu“, „Signali nad gradom“, „Solunski atentatori“, „Užička republika“ i „Timočka buna“.
Dobitnik je više domaćih i međunarodnih priznanja, među kojima je nekoliko zlatnih i srebrnih arena, Sedmojulska i Oktobarska nagrada.
Sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu.[1]
Filmografija
uredi| God. | Naziv | Žanr | Nagrada |
|---|---|---|---|
| 1955. | Ešalon doktora M. | ratni (partizanski) | |
| 1956. | Poslednji kolosek | drama, kriminalistički | |
| 1957. | Potraži Vandu Kos | drama | |
| 1958. | Mis Ston | drama | |
| 1960. | Kapetan Leši | ratni (partizanski) | |
| 1960. | Signali nad gradom | ratni (partizanski) | |
| 1961. | Solunski atentatori | istorijska drama | |
| 1962. | Obračun | posleratna drama | |
| 1963. | Nevesinjska puška | istorijska drama | Srebrna arena za režiju |
| 1964. | Marš na Drinu | ratni | Zlatna arena za režiju |
| 1966. | Do pobede i dalje | ratni (partizanski) | |
| 1966. | Gorke trave | posleratna drama | |
| 1967. | Nož | kriminalistički | |
| 1968. | Operacija Beograd | ratni (partizanski) | |
| 1968. | Brat doktora Homera | posleratna drama | |
| 1970. | Ubistvo na svirep i podmukao način iz niskih pobuda | kriminalistički | |
| 1974. | Užička republika | ratni (partizanski) | Zlatna arena za najbolji film |
| 1982. | Savamala | socijalna drama | |
| 1983. | Timočka buna | istorijska drama | |
| 1986. | Protestni album | kriminalistički |
Reference
uredi- ^ „Žika Mitrović reditelj klasika Timočka buna, Užička Republika, Marš na Drinu…”. Glas Zaječara. 29. 1. 2020. Pristupljeno 14. 4. 2020.
Literatura
uredi- Zdravko Zupan i Slavko Draginčić, Istorija jugoslovenskog stripa I, Forum Marketprint, Novi Sad, 1986. E-izdanje: Projekat Rastko
- Zdravko Zupan, Vek stripa u Srbiji, Kulturni centar — Galerija savremene umetnosti, Pančevo, 2007.
Spoljašnje veze
uredi- Žika Mitrović na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Intervju Živorad Žika Mitrović
