Википедија

Gradska opština Čukarica

градска општина града Београда

Opština Čukarica je gradska opština Grada Beograda. Zauzima površinu od 15.650 ha. Prema podacima sa poslednjeg popisa 2022. godine u opštini je živelo 175.793 stanovnika[1]

Gradska opština Čukarica
Zgrada skupštine opštine Čukarica
Grb
Grb
Administrativni podaci
Država Srbija
Upravni okrugGrad Beograd
GradBeograd
Stanovništvo
 — 2022.Rast 175.793[1]
Geografske karakteristike
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Površina156 km2
Položaj {{{ime genitiv}}}
Položaj {{{ime genitiv}}}
Ostali podaci
Predsednik opštineSrđan Kolarić (SNS)
Veb-sajtwww.cukarica.rs

Ime je dobila po Čukarevoj mehani i Čukar česmi koje su se nalazile negde preko puta današnje Ade Ciganlije. Ukazom kralja Petra I od 30. decembra 1911. godine, selo Čukarica je izdvojeno iz Opštine žarkovačke u posebnu opštinu, pa se danas taj datum slavi kao dan opštine. Prvih poratnih godina bila je VII rejon, da bi od 1950. godine ponovo dobila status gradske opštine. Svoju slavu - Sveta Trojica, opština Čukarica proslavlja 50 dana po Vaskrsu (pokretan praznik).

Naselja

uredi

Opština Čukarica ima površinu od 155 km² koja je podeljena na gradski i prigradski deo. Gradski deo je deo urbane zone Beograda, sačinjen od mnogih kvartova koji su do 1970-ih bila zasebna naselja. Apsolutni centar Čukarice je Banovo brdo gde se nalazi i sedište opštine. Među poznatija naselja spadaju Železnik i Žarkovo.

Prigradski deo opštine obuhvata 8 naselja:

Kultura

uredi

Na teritoriji opštine Čukarice delatnost kulture obavljaju više ustanova.

  • Kulturni centar
  • Galerija 73
  • Biblioteka "Laza Kostić"

Biblioteke, kao jedan od najvažnijih svedoka i podstrekača duhovne kulture, kao čuvari tradicije i knjige kao sveopšte riznice znanja, uvek su pratile život sredine u kojoj nastaju i služe. One su, same po sebi, odražavale kulturu stanovništva ili posebnih manjih sredina, njihova nastojanja da prate kulturni i književni život ali i razvoj raznih delatnosti (prosvete, društvenih i prirodnih nauka i dr.). Formirale su se kao privatne zbirke knjiga, listova i časopisa, profesionalno određene ili ne, kao čitaonice, zatim kao javne ustanove i najzad kao posebno izdvojene. Kada je reč o Čukarici, nema sumnje da je u nekom obimu postojala privatna biblioteka još u kući Matije Bana tokom druge polovine XIX veka jer je veliki deo njegovog života na mnoge načine bio vezan za knjigu - kao urednik i novinar, kao nastavnik, kao pisac i kao javni radnik. Prirodno je da se deo njegove lične biblioteke nalazio i u kući na Banovom brdu, u kojoj je povremeno, duže ili kraće vreme, boravio. Najstarijim čitaonicama - čitalištima mogu se, još od kraja XIX veka smatrati kafane, koje su decenijama bile i deo kulturnog života, posebno u manjim sredinama: u njima se čitala štampa, neke su bile mesta gde su se okupljali i pripadnici različitih udruženja ili političkih stranaka, gde su se držali skupovi, zborovi i predavanja i čitala odgovarajuća literatura. Važnu ulogu imale su i privatne biblioteke, najčešće intelektualaca, nastanjenih na teritoriji Čukarice, kojih je bilo u sve većem broju između dva svetska rata (koncentracija mnogih visokih stručnjaka u fabrikama, u Zavodu za izradu novčanica, prosvetnih radnika i dr.) ali i drugih građana, o čemu svedoče činjenice da su mnoge knjige baš iz tih biblioteka kasnije njihovi potomci, ili oni sami, poklonili biblioteci na Čukarici ili školskim bibliotekama.[2]

Biblioteka "Laza Kostić"

uredi

Koreni biblioteke na Čukarici nalaze se u žarkovačkoj čitaonici iz 1903. godine. Čitaonica je osnovana zalaganjem viđenijeg žarkovačkog žitelja, Radeta Spasenovića, zemljoradnika. Te godine, posle organizovanja Srpske socijaldemokratske stranke, čiji je jedan od postavljenih zadataka bio "prosvećivanje sela i organizovanje seoskih biblioteka", po svemu i zasnovana i prva biblioteka - čitaonica. Ona je bila deo programa prvog radničkog organizovanja. Te, 1903. godine, čukarički radnici su oformili prvo radničko društvo, koje je ponelo naziv "Udruženje čukaričkih radnika" (kasnije je u štampi prevladao naziv "Čukaričko radničko društvo"). Prema poznatim podacima o kulturnom životu Čukarice u to vreme, veruje se da je prva socijalistička knjižnica-čitaonica postojala u okviru čukaričkog radničkog društva, u kafani "Mihajlovac", koje je u njoj imalo sedište do novembra 1903, gde su se radnici okupljali i čitali socijalističku štampu i literaturu. Između dva rata, zahvaljujući razvoju Čukarice, izmeni strukture stanovništva, postojanju novih institucija i kulturnih središta, po prirodi stvari, u mnogim kućama postoje privatne zbirke knjiga - biblioteke (žitelji Čukarice nisu samo radnici grupisani oko fabrika uz obalu reke Save, majdana i dr., već se naseljavaju porodice iz "građanske zone", sa sve prisutnijim brojem intelektualaca, grade se i ustanovljavaju nove škole i crkve, sve je veći broj đaka i sve veći broj mladih koji se školuju u beogradskim gimnazijama, a potom i u gimnaziji na Banovom brdu, u srednjim školama, na fakultetima).[3]

Ogranci

uredi

Galerija

uredi

Mesne Zajednice

uredi
  • Banovo Brdo
  • Velika Moštanica
  • Žarkovo
  • Železnik
  • Mihajlovac
  • Ostružnica
  • Rušanj
  • Sremčica
  • Umka
  • Cerak
  • Čukarička Padina
  • Bele Vode

Reference

uredi
  1. ^ a b „Konačni rezultati popisa stanovništva, domaćinstava i stanova 2022. (knjiga 1, nacionalna pripadnost opštine i gradovi)”. popis2022.stat.gov.rs. Pristupljeno 21. 12. 2022. 
  2. ^ Bojović, Zlata; et al. Čukarica 1911-2011. Beograd: Udruženje starosedelaca Čukarice "Stari Čukaričanin". str. 158—159. ISBN 978-86-85355-09-7. 
  3. ^ Bojović, Zlata; et al. Čukarica1911-2011. str. 159—160. ISBN 978-86-85355-09-7. 

Literatura

uredi
  • Bojović, Zlata; et al. Čukarica 1911-2011. Beograd: Udruženje starosedelaca Čukarice "Stari Čukaričanin". str. 158—159. ISBN 978-86-85355-09-7. 

Spoljašnje veze

uredi
Preuzeto iz „https://sr.wiki.x.io/w/index.php?title=Градска_општина_Чукарица&oldid=28567744”