Vojnički zakon

Vojnički zakon je drevni zakon sačuvan je u fragmentima. Spominje se u vezi sa pronijom, ali je ustanovljen u Srbiji pre nego što je ova vizantijska ustanova usvojena. Pripada starim odredbama iz vremena velikog župana Stefana Nemanje i njegovog sina Rastka, u monaštvu Save. Zakon je prvi put zabeležen u hrisovulji kralja Milutina manastiru svetog Đorđa kod Skoplja iz 1300. godine. Vojnički zakon štiti bojnog konja a odredbom iz Banjske hrisvulje kralja Milutina, izjednačuje prava vojnika i vlastele.

Odredbe Vojničkog zakona

• ODREDBA 1

I u Dragotinom mestu u Rečici nađe se carska pronija, a ne baština Dragotina. I dade je kraljevstvo mi crkvi. Zbog toga Manota, zet Dragotin, uvidevši da gubi tastni miraz predade se crkvi da drži tastninu i da rabota crkvi u vojnički zakon. Ako li Manota i njegova deca i unuci odstupe od crkve da gube Dragotina mesta i da ih drži crkva kako ih je našlo kraljevstvo u starim hrisovuljama (kao) carske pronije, a ne Dragotinu baštinu.

• ODREDBA 2

I Kalogorgija sa decom i sa baštinom njihovom da kraljevstvo mi crkvi da rabotaju Svetom Georgiju u vojnički zakon, a da im se konj ne tovari, ni tovara da vode

• ODREDBA 3

Boljarski konji da se ne tovare. Jagnjeća koža i lan da im se ne uzima.

Literatura

• Rade Mihaljčić, Zakoni u starim srpskim ispravama, Beograd 2006.